Mundarija kirish 3 I. Nazariy qism 5

Zmeevikli issiqlik almashinish qurilmasi. Zmeevik shaklida egilgan truba stilindrik qobiqli idishga o`rnatilgan bo`ladi (11-rasm). Stilindrik qobiqli idish 2 isitilishi zarur bo`lgan suyuqlik bilan to`ldiriladi.
Zmeevikli issiqlik almashinish qurilmalarining afzalliklari: tuzilishi sodda; narxi arzon; tozalash va ta’mirlash oson; yuqori bosim (0,2...0,5 MPa ) qo`llash mumkin; kimyoviy faol suyuqliklarni isitish ham mumkin; isitish yuzasi 10...15 m<sup>2</sup>; suyuqlik hajmi kattaligi uchun ishchi rejimlar o`zgarishi jarayonga sezilarli ta’sir etmaydi.
Ushbu turdagi qurilmaning kamchiliklari: suyuqlikning tezligi va issiqlik berish koeffistienti kichik; truba ichki devorini tozalash qiyin; l/d >200...275 bo`lsa, zmeevik pastida kondensat yig`iladi, issiqlik almashinish yomonlashadi va gidravlik qarshilik ortib ketadi.
Z meeviklar ko`pincha 15...75 mm diametrli trubalardan yasaladi. Stilindrik idishning hajmi katta bo`lgani uchun, suyuqlikning tezligi kichik, ya’ni issiqlik berish koeffistientining qiymati past bo`ladi. Issiqlik eltkich odatda zmeevik ichiga yuboriladi. Bu turdagi qurilmalar kam miqdordagi suyuqliklarni isitish uchun mo`ljallangan.
Yuvilib turuvchi issiqlik almashinish qurilmasi gaz, suyuqliklarni sovitish va bug`larni kondensasti yalash uchun qo`llaniladi (12-rasm).



Suv bir trubani yuvib ikkinchisiga, undan so`ng uchinchisiga va hokazo tartibda harakatlanib, oxiri isigan holda yig`uvchi tarnovga oqib tushadi.
Yuvilib turuvchi issiqlik almashinish qurilmalarining afzalliklari: tuzilishi sodda; ochiq havoda ishlatish mumkin; suv sarfi kam; trubalarni tozalash oson.
Ushbu qurilmaning kamchiliklari: qo`pol; issiqlik o`tkazish koeffistienti kichik; metall sarfi ko`p.
Spiralsimon issiqlik almashinish qurilmasi. Bu qurilmalarda issiqlik almashinish yuzasi ikkita yupqa metall list 1 va 2 larni spiral bo`ylab o`rash natijasida hosil bo`ladi (13-rasm). Spirallarning ichki uchlari plastina– to`siq 3 yordamida birlashtirilgan.

Kanallar yon tomoni qistirma va tekis qopqoq yordamida zichlab yopilgan. Natijada bir - biridan ajrab turuvchi kanallar hosil bo`ladi va ularda qarama - qarshi yo`nalishda suyuqliklar harakatlantiriladi. Kanallarning eni metall list eni bilan belgilanadi. Balandligi esa oralikni belgilovchi bo`lakcha 7 ning o`lchami bilan aniqlanadi. Tekis qopqoq 4 lar flanest 5 ga boltlar yordamida mahkamlanadi.
Issiqlik eltkichlar kirishi va chiqishi uchun tekis qopqoqlarning markazida va spiralning tashqi uchlarida shtusterlar o`rnatiladi.
Bu qurilma bir-biri ustiga joylashtirilgan truba 2 va ularni birlashtiruvchi kalach 3 lardan iborat. Trubalar ichidan sovutilayotgan issiqlik eltkich harakatlanadi. Sovutuvchi suv chetlari tishli taqsimlovchi tarnov 1 ga quyuladi va undan trubalar 2 ga oqib tushadi. Suvning bir qismi truba yuzasidan bug`lanib ketadi.
Bu qurilma suyuqlik va gazlar orasida issiqlik almashinish uchun ishlatiladi. Agar, issiqlik eltkich tarkibida qattiq zarrachalar bo`lgan taqdirda ham ushbu qurilmalardan foydalanish mumkin, chunki to`g`ri to`rtburchak shakldagi kanalga tiqilib qolmaydi.
Spiralsimon issiqlik almashinish qurilmalarining afzalliklari: tuzilish ixcham; gidravlik qarshiligi nisbatan kichik; suyuqliklar tezligi yuqori (1...2 m/s); issiqlik o`tkazish koeffistienti katta; kam joy egallaydi.
Ushbu qurilma kamchiliklari: yasash, ta’mirlash va tozalash qiyin; yuqori bosim (1,0 MPa) da ishlatish mumkin emas, chunki bu bosimlarda zichlanishni ta’minlash qiyin.