Mundarija: kirish I bob. Muammoning tahlili

CHaqqonlik va uni tarbiyalash usuliyati

Xarakatlarning koordinatsiyaviy murakkabligi chaqqon-likning birinchi o‘lchovidir. Agarharakatning fazo, vaqt, kuch xarakteristikalariharakat vazifasiga mos bo‘lsa,harakat etarli darajada aniq bo‘ladi,harakat vazifalariharakatning aniqligi tushunchasini keltirib chiqaradi.harakatning aniq-ligi chaqqonlikning ikkinchi o‘lchovidir.
„ayotda va sportda duch kelishi mumkin bo‘lgan barchaharakatlarni ikki guru’ga ajratamiz.

1. 
   Nisbatan stereotipharakatlar.
   
2. 
   Nosteriotipharakatlar.
   

Engil atletika yo‘lkasida, tekis joyda yugurishlar, uloq-tirish va sakrashlar, gimnastika mashqlari, birinchi guru’harakatlariga, sport o‘yinlari, yakkama-yakka olishuv, slalom, kross va shu kabilar ikkinchi guru’ga kiritiladi.
Stereotipharakatlardagi aniqlik, kishi buharakatlarni bajarishning qanchalik uzoq mashq qilganligiga, va uni texnikasini o‘zlash-tirganligiga bog‘liq. Agar inson to‘g‘ridan-to‘g‘ri, tayyorgar-liksiz yangiharakatlarni birdaniga bajara boshlasa,harakatni o‘zlashtirib olishi uchun vaqtni turlicha sarflanishiga qarab chaqqonlikka ba’o beriladi. SHuning uchun yangiharakatni o‘zlashtirib olishga ketgan vaqt shug‘ullanuvchida chaqqonlik sifatining ko‘rsatkichlaridan biridir.
YUqorida aytganlrnihisobga olib, birinchidan chaqqon-likni
yangiharakatlarni tezda o‘zlashtirib olish qobiliyati (tez o‘rganish qobiliyati), ikkinchidan,harakat faoliyatini to‘satdan o‘zgarayotgan sharoit talablariga muvofiq tezda qayta moslash deb tushunish to‘g‘ri bo‘ladi. Bu taorifimizdan ko‘rinib turibdiki, chaqqonlik – bu ba’olash uchun yagona o‘lchovga (kriteriyga) ega bo‘lmagan murakkab kompleksli fazilatdir.har bir muayyanholda, sharoitga qarab u yoki bu kriteriyni tanlab oladilar. CHaqqonlik anchagina xususiy fazilatdir. Sport o‘yinlarida chaqqon bo‘lib, gimnastikada unchalik chaqqonlik ko‘rsata olmaslik mumkin. CHaqqonlikninghayotiy mu’imharakat sifati tarzida namoyon bo‘lishi gavdaning nisbatan kamharakatda bo‘lganiholda, qo‘llar bilan mo’ironaharakat qilishda qo‘l chaqqonligini namoyon bo‘lishi (ajratuvchi, slesarlik, uymakor-lik, duradgorlik, stanokda ishlash, kosiblik va boshqalarda) ko‘zga tashlanadi.har qandayharakat qanchalar yangi bo‘lib tuyulmasin, doimo koordinatsiyaviy bog‘lanishlar asosida bajariladi.