Xulosa: Kurs ishining dolzabligi:Ushbu kurs ishining maqsadi o'spirinlar va yigitlarning o'z-o'zini tarbiyalash usullari, vositalari va usullarining xususiyatlarini o'rganish edi. Shu munosabat bilan, tadqiqotning empirik bosqichida biz quyidagi vazifalarni hal qildik:
Xulosa qilib biz "O'z-o'zini tarbiyalash" tushunchasi nimani anglatadi, degan savolga biz quyidagi javoblarni oldik: o'z-o'zini tarbiyalash, yangi narsani o'rganish, o'z-o'zini rivojlantirish uchun o'z ustida ishlash, yangi fazilatlarni tarbiyalash, iroda kuchini rivojlantirish
Yigitlarga eng ko'p muammo tug'diradigan kamchiliklar:
noaniqlik;
e'tiborsizlik;
unutuvchanlik, beparvolik;
qaysarlik
ishonchsizlik.
Yigitlar ham bu savolga javob berishga qiynalishdi va "bilmayman" yoki "yo'q" deb javob berishdi.
Savolga: "Qanday qilib o'z kamchiliklaringizni engishga intilasiz?" yigitlar iroda, qat'iyatlilikni rivojlantirishga, o'z ustida ko'proq ishlashga, xatti-harakatlarini, munosabatini kuzatishga harakat qilyapmiz, deb javob berishdi
Shunday qilib, so'rovlar tahlili natijalari shuni ko'rsatadiki, o'spirinlar o'zlariga jiddiyroq qarashga, kamchiliklariga tanqidiy munosabatda bo'lishga harakat qilishadi.
2 O'smirlarda o'z-o'zini tarbiyalash jarayonini tashkil etish
O'smirlar va yigitlarning o'z-o'zini tarbiyalashi kattalarning ishtiroki va rag'batlantirishiga muhtoj, chunki buning uchun asosiy imkoniyatlarni aynan ular yaratadilar. Kattalar - ham ota-onalar, ham o'qituvchilar - bolalarning o'z-o'zini tarbiyalashini birinchi alomatlaridan boshlab faol ravishda qo'llab-quvvatlashlari kerak.
O'qituvchilar va sinf rahbarlari talabalarning rivojlanishi va shakllanishidagi muhim rolini hisobga olgan holda o'z-o'zini tarbiyalash jarayonini tashkil etishda faol ishtirok etishlari kerak. O'z-o'zini tarbiyalashni tashkil qilish jarayonida ushbu jarayonni taktika bilan boshqarish zarur. Ushbu ish uchta asosiy yo'nalishni o'z ichiga olishi kerak:
· Talabalarning o'z-o'zini tarbiyalash zarurligi va katta ahamiyati to'g'risida jamoatchilik fikrini shakllantirish;
· Talabalarga o'z-o'zini tarbiyalashning mohiyati, uni amalga oshirish usullari va usullarini tushunishda yordam berish;
· Talabalarga o'z-o'zini tarbiyalashning maqsadlari va dasturlarini ishlab chiqishda, shuningdek ushbu dasturlarni amalga oshirishda amaliy yordam.
Ushbu yo'nalishda ishlash, o'z-o'zini ta'limni boshqarish jarayonida quyidagi bosqichlarni ajratish mumkin:
· Talabalarni yaxshiroq bo'lishga intilishlariga, ijobiy shaxsiy xususiyatlarini rivojlantirishga, salbiy fazilatlaridan xalos bo'lishga undash,
· Talabalarga o'zlarini baholashda, hayotlarini tahlil qilishda, ularning ijobiy fazilatlari va kamchiliklarini bilishda yordam berish,
· O'z-o'zini tarbiyalash dasturini ishlab chiqishda yordam berish,
· Talabalarni o'z-o'zini tarbiyalash usullari va misollari bilan qurollantirish,
· O'z-o'zini nazorat qilishni tashkil etish.
Xabardorlik bosqichida tarbiyachi:
· talabalarning ijobiy va salbiy fazilatlarini anglashiga, kamchiliklariga toqat qilmasligini tushunishiga yordam beradi;
· talaba muvaffaqiyatga erishmoqchi bo'lgan faoliyat sohasidagi mustaqil ish qobiliyatlarini o'zlashtirishga o'rgatadi;
· o'z-o'zini tarbiyalash dasturlarini tuzishda yordam beradi.
O'qituvchilar o'zlariga quyidagi vazifalarni qo'yishlari kerak:
· Talabalarning o'zlarining ichki dunyosiga bo'lgan qiziqishini, istagini rag'batlantirish