Mundarija kirish nazariy qism

Ishni bajarish tartibi
Manometrni struktura sxemasini ko‘raylik:

8-rasm Membranali manometrni struktura sxemasi

1,4-kuchaytirish zvenosi; 2- solishtirish elementi; 3- integrallash zvenosi.
Membranali manometrda membranani o‘zi ketma-ket ulangan kuchaytirish zvenosi, solishtirish elementi va integral zvenolar majmuasi ekan. Lekin, integral zveno bikirlik koeffitsiyentiga ega bo‘lgan kuchaytirish zvenosi bilan qarama-qarshi parallel ulangan. Oxirida richag esa kuchaytirish zveno deb qaralgan. Umuman membranali manometr murakkab qurima qatoriga kiradi, chunki, u 2 ta kuchaytirish zvenosidan, 1 ta integrallash zvenosidan va 1 ta solishtirish elementlaridan tashkil topgan.
2,3,4 elementlar, zvenolar uchun uzatish funksiyasi

(1)
Manometrni umumiy uzatish funksiyasi
(2)
- o‘zgartirish koeffitsiyenti; T- vaqt doimiysi;
; (3)
; (4)
O‘zgartirish koeffitsiyenti membrana yuzasiga to‘g‘ri proporsional, membranani bikirlik koeffitsiyentiga teskari proporsional ekan.
Vaqt doimiysi T membranani bikirlik koeffitsiyentiga teskari proporsional ekan.
Agar biz membrana effektiv yuzasini o‘zgartirsak unda manometrni o‘zgartirish koeffitsiyenti ham o‘zgaradi. Agar membranani bikirlik koeffitsiyentini o‘zgartirsak ham k , ham T o‘zgaradi.


U- simon bosim o‘lchash asbobi(ikki naychali manometr). Bosim o‘lchaydigan suyuqlik manometrlari o‘zining tuzilishi nuqtai nazaridan eng sodda o‘lchash asboblariga kiradi.
Bu asboblarning ishlash prinsipi o‘lchanayotgan ortiqcha bosimning suyuqlik ustuni hisobiga, ya’ni, gidrostatik bosim hisobiga hosil bo‘ladigan bosim bilan mutanosib bo‘lishiga asoslanadi.
M a’lumki, ishlab chiqarish jarayonlarida har doim ikki xil bosim bilan ish ko‘riladi: 1) atmosfera bosimi Ratm bizga bog‘liq bo‘lmagan tabiiy bosim; 2) sun’iy hosil qilinadigan bosim. Bu bosim texnikada absolyut bosim Rabs deb yuritiladi.

9 - rasm. U-simon, ikki trubkali suyuqlik manometri

Bu tushuntirish umuman hususiy xol bo‘lib, aslida o‘lchanayotgan ortiqcha bosim hisobiga hosil bo‘ladigan kuch bilan gidrostatik bosim hisobiga hosil bo‘ladigan kuchlar mutanosibligiga asoslanadi, ya’ni, tenglama quyidagi ko‘rinishida bo‘ladi:
(5)
bu yerda S – U simon naychaning ko‘ndalang kesim yuzasi;
- naychaga solingan suyuqlik zichligi;
H=h₁+h₂ - naychada hosil bo‘ladigan suyuqlik balandligi.
Agar yuza S ga tenglamani ikki tomonini ham bo‘lib yuborsak, u holda:
(2)
undan
(6)
Agar suyuqlik ustida boshqa suyuqlik bo‘lsa, u holda
(7)
tenglamasidan foydlaniladi.
Ortiqcha bosim Por biror sababga ko‘ra o‘zgarsa unda chap tirsakda suyuqlikka ta’sir etuvchi kuch N1=Pop*S hosil bo‘ladi, unda suyuqlik, N1 kuch hisobiga o‘ng tomonga surilib, chap tirsakda suyuqlik balandligi h1-ga tushadi, o‘ng tirsakda esa h2 balandlikka ko‘tariladi.
Suyuqlikning umumiy satxini surilishi
H=h₁+h₂ bo‘ladi. (5)