Murakkab efirlar va yog`lar

Olinish usullari. 1. Oksikislotalarni galogen almashgan kislotalarni gidroliz qilib olish mumkin. Bu usul -oksikislotalrini olishning eng qulay usuli hisoblanadi. -galogen almashgan kislotalar kislotalarni bevosita galogenlab olingani va ulardagi galogenni gidroksil guruhiga oson almashganligi sababli bu usul muhim ahamiyatga ega:

• Olinish usullari. 1. Oksikislotalarni galogen almashgan kislotalarni gidroliz qilib olish mumkin. Bu usul -oksikislotalrini olishning eng qulay usuli hisoblanadi. -galogen almashgan kislotalar kislotalarni bevosita galogenlab olingani va ulardagi galogenni gidroksil guruhiga oson almashganligi sababli bu usul muhim ahamiyatga ega:
• 2. Oksinitrillarni gidrolizlab oksikislotalar olinadi:
• 3. -oksikislotalar to’yinmagan kislotalarga suv biriktirib olinadi:
• 4. Oksialdegidlar va glikollarni oksidlab ham oksikislotalar olinadi:

Fizikaviy xossalari. Oksikislotalar suyuq yoki qattiq moddalar bo’lib suvda yaxshi eriydi. Oksikislotalarning kislotalik hususiyatlari tegishli kislotalarnikiga qaraganda kuchli ifodalangan. Masalan, glikol kislotaning kislotalik konstantasi sirka kislotanikiga qaraganda 6,5 marta katta.

• Fizikaviy xossalari. Oksikislotalar suyuq yoki qattiq moddalar bo’lib suvda yaxshi eriydi. Oksikislotalarning kislotalik hususiyatlari tegishli kislotalarnikiga qaraganda kuchli ifodalangan. Masalan, glikol kislotaning kislotalik konstantasi sirka kislotanikiga qaraganda 6,5 marta katta.
• Kimyoviy xossalari. Oksikislotalar kimyoviy xossalari jihatidan kislotalar va spirtlarning xossalarini takrorlaydilar. Kislota sifatida ular, tuz murakkab efir, amidlarni hosil qiladilar. Masalan:

• Spirtlarga xos reaksiyalari
• Spirtlarga o’xshab alkgolyatlarni, oddiy efirlanish hosil qiladilar, gidroksil galogen bilan almashina oladi:
• Reaksiyani karboksil yoki gidroksil guruhi hisobiga olib borish uchun ta’sir etadigan reagentlarni tanlab olib boriladi.