160
11,24-rasm. Jo‘ka daraxtining umuxniy ko‘rinishi.
Yaproq bargli ushbu manzarali daraxt may oyining oxiri-iyun oyining ikkinchi yarmidan gullay boshlaydi. Daraxt ko’chatlarini manzarali ko‘chatxonada urug‘larini parxish usuli, to'nkasining bachki novdasi qalamchalari va payvandlash yo‘li bilan ko‘paytiriladi. 1 kg urug‘i 32000 dona urug‘ va 1000 dona urug'i 26 - 37 grammga to‘g‘ri keladi. Ikkinchi tur hisoblangan Yevropa jo‘kasi - vatanida balandligi 40 metrgacha yetadigan, H i/,ning sharoitimizda 26 - 28 metrga boradigan, o‘ta manzarali, уиргоц bargli daraxt. Iyun, iyul oylarida gullaydi. Mevasi H Vgust-sentabr oylarida pishib yetiladi 1kg urug‘da 12000 tlonagacha; 1000 dona urug‘i 32-34 gr ga to‘g‘ri keladi. Daraxt urug‘i unib chiqish qobiliyatini 2 yilgacha yo‘qotmaydi, u rwmlik o‘rtacha bo‘lgan tuproqlarda yaxshi o'sadi. Qirg‘oq-tshilikka va sovuqqa chidamli, har xil gaz v a chang o q im ig a bardoshli tur. Urug'i v a qalamchasidan ko‘paytiriladi.
Urug‘ni ekish tizimida urug‘i 5 - 6 oy mobaynida tinim muddatini o‘taydi.
161
Ekishda yer maydonlarida jo‘yak tortiladi, jo‘yaklaming har 1 metriga 4 - 5 gr urug‘ tashlab ekiladi.
yillik niholini tarbiya bo'limiga ko‘chirib ekib, 3 yil ko‘chatidan ko‘kalamzorlashtirish sohasida bemalol foydalanish mumkin.
Ushbu manzarali yaproq bargli daraxtning shox-shabbasini kesish ishlari o‘tkazilib, har xil shakllarga keltiriladi, nafis ko‘ri-nishdagi manzara namoyon qilinadi. Bular sersoya daraxtlar hisoblanadi.
Ushbu daraxt turidan istirohat bog‘lari, sayilgoh va xiyobon larda mikroiqlim hosil qilish va turli xil kompozitsiyalar yaratishda keng foydalaniladi.
Shamshod (Vuxus)
Shamshod kichikroq daraxt bo‘lib, bo‘yi 10 m ga yaqin. Po‘stlog‘i silliq, kulrang-yashil novdasi to‘rt qirrali, yashil rangda. Barglari doim yashil, qalin po‘stli, cheti tekis, kalta bandli bo‘lib, novdada doira shaklida joylashadi. Shamshod daraxti mart-aprel oylarida gullaydi. U ayrim jinsli, bir uyli o‘simlik bo‘lib, yashil gullari yig‘ilib to‘pgul hosil qiladi, eng uchki qismida urg‘ochi gullari bittadan yoki 2—3 tadan bo‘lib joylashadi, qolganlari erkak gul bo‘ladi. Mevasi avgust-sentabr oylarida yetiladi. U ko‘sak shaklida bo‘lib, uch tomonida ustunchalar qoldig'idan hosil bo‘lgan uchta shoxchasi bor, yetilganda uch pallaga ajraladi. Pallasi ichida qora, yaltiroq, oval shakldagi urug‘ joylashadi, uning uchki tomonida oq o‘siqcha bor.
MDH da shamshod daraxtining bir necha turi uchraydi. Ko‘-pincha, oddiy yoki doim yashil shamshod (Vuxus sempyervi-rens L.) o‘stiriladi.
|
