3-cü f sil. Osman ibn ffan n
rif layiq xüsusiyy tl ri
-
:
-
:
.
.
.
.
hih l-Buxari
shab rin üstünlükl ri kitab .
590
:
»
«
.
»
«
.
:
»
«
.
.
]
:
[
1528.
vay t edilir ki, (bir d ) Misird n olan birisi Abdullah ibn Öm rin
yan na g lib ona dedi: “S nd n (b zi) eyl r haqq nda soru maq ist yir m.
De görüm, s n Osman n Uhud döyü ünd n yay nd
bilirs nmi?” ( bn
Öm r): “B li!”– dedi. Adam soru du: “Osman n B dr döyü ünd n yay nd -
, döyü
i tirak etm diyini bilirs nmi?” ( bn Öm r): “B li!”– dedi. Adam
(yen ) soru du: “Osman n Ridvan bey tind n
1
yay nd
, orada i tirak
etm diyini bilirs nmi?” ( bn Öm r): “B li!”– dedi. Adam: “Allahu kb r!”–
dedi (v ç b getm k ist di). bn Öm r dedi: “Yax n g l, s
ba a sal m!
Osman n Uhud döyü ünd n yay nd na g linc , m n ahidlik edir m ki,
Allah onu fv etmi v onu ba lam
r
2
. Onun B dr döyü ünd i tirak
etm diyin g ldikd is , (bil
n ki, o zaman) Pey mb rin q onun ni-
kah alt nda idi v qad n (b rk) x st nmi di. Onda Pey mb r ona bu-
yurdu: “S
B drd i tirak ed n bir ki inin savab , üst lik onun pay q
r
(s
d q nim td n) pay çatacaq.” Qald ki onun Ridvan bey tind n yay n-
ma na, (bil ki,)
r M kk
Osmandan daha ziz adam (m kk lil rin
hörm t etdiyi ba qa birisi) olsayd , Pey mb r Osman n yerin onu gön-
rdi. Lakin Pey mb r Osman gönd rdi v Ridvan bey ti Osman
kk
getdikd n sonra h yata keçirildi. Onda Pey mb r sa lini qal-
b buyurdu: “Bu, Osman n lidir!” Sonra onu sol linin üstün qoyub de-
di: “Bu, Osman n (bey tidir)!” Bundan sonra ibn Öm r dedi: “ ndi is get v
nim dedikl rimi yad ndan ç xartma!” ( l-Buxari, 3698)
4-cü f sil. li ibn bu Talibin
rif layiq xüsusiyy tl ri
-
:
-
:
»
«
.
:
»
«.
]
:
[
1529.
li (ibn bu Talib) r vay t edir ki, Fatim
kirkir nin (onun ll rind )
iz buraxd ndan ikay t etdi. (Bir müdd td n sonra) Pey mb
(bir ne-
) sir g tirdil r. Fatim (bu sirl rd n birini özün köm kçi götürm k m q-
1
Burada söhb t Hudeybiy
a ac alt nda olan bey td n gedir.
2
Uca Allah buyurur: “Uhudda iki qo un qar la
gün iç rinizd n üz dönd nl ri eytan
qazand qlar b zi günahlar üzünd n s hv etm
vadar etdi. Allah art q onlar ba lad . H qiq n,
Allah Ba layand r, H limdir.” “Ali- mran” sur si, 155.
591
dil ) Pey mb rin yan na getdi, lakin onu (evd ) tapa bilm di, Ai ni
görüb (n ist diyini) ona bildirdi. Pey mb r (ev ) g ldikd Ai ona Fati-
nin g ldiyini x
r verdi. Bundan sonra Pey mb r biz g ldi. H min
vaxt biz art q yata
za uzanm
q. M n (onu gör nd ) aya a qalxmaq is-
dim, lakin o: “Qalxmay n!”– dedi v (g lib) aram zda oturdu. M n h tta
onun soyuq ayaqlar n sin
toxundu unu hiss etdim. O buyurdu: “M n-
n ist diyinizd n daha xeyirlisini siz öyr dimmi? Yata
za uzand
z
zaman otuz dörd d “Allahu kb r”, otuz üç d “sübhan llah” v otuz
üç d “ lh mdulillah” deyin. Bu sizin üçün xidm tçid n daha xeyirli olar.”
l-Buxari, 3705)
5-ci f sil.
Zubeyr ibn vvam n
rif layiq xüsusiyy tl ri
-
:
-
.
.
:
»
«
.
:
»
«.
]
:
[
1530.
vay t edilir ki, Abdullah ibn Zubeyr
demi dir: “ hzab günü m n
Öm r ibn bu S
il birlikd qad nlar n yan nda idim. Bir d bax b gör-
düm ki, (atam) Zubeyr at iki v ya üç k B nu-Qureyz q bil sin t
f
çapd . (M din
) qay td qda m n dedim: “Atacan, m n s nin (bir neç d
nu-Qureyz q bil sin ) gedib-g ldiyini gördüm.” (Atam) soru du: “Do -
rudan gördün, o ul bala?” M n: “B li!”- dey cavab verdim. (Atam) dedi:
“Pey mb r ( shab rin ): “Kim B nu-Qureyz
gedib onlar bar
x
r g tir r?”- dey müraci t etdi. M n d ora el buna gör getdim.
n oradan qay td qdan sonra Pey mb r ata-anas yad edib m
:
“Atam-anam s
qurban”- dedi.” ( l-Buxari, 3720)
6-c f sil.
lh ibn Ubeydullah n
rif layiq xüsusiyy tl ri
-
:
-
:
.
]
:
-
[
1531.
vay t edilir ki, bu Osman demi dir: “Pey mb r vuru du u o gün-
rin birind
1
onun yan nda T lh
n v S d (ibn bu V qqasdan) ba qa
heç k s qalmam
.” ( l-Buxari, 3722-3723)
1
Burada Uhud döyü ü n
rd tutulur.
hih l-Buxari
shab rin üstünlükl ri kitab .
592
-
:
.
]
:
[
1532.
vay t edilir ki, Qeys ibn bu Hazim demi dir: “M n T lh nin Pey mb ri
qoruyan linin sonradan iflic oldu unu
1
gördüm.” ( l-Buxari, 3724)
7-ci f sil. S d ibn bu V qqas
z-Zuhrinin t rif layiq
xüsusiyy tl ri
-
:
-
:
.
]
:
[
1533.
vay t edilir ki, S d ibn bu V qqas demi dir: “Uhud döyü ünd Pey-
mb r m
: “Atam-anam s
qurban”– demi di.” ( l-Buxari, 3725)
8-ci f sil. Pey mb rin kür
nl ri
-
:
-
:
:
»
«
.
.
:
»
«
.
]
:
[
1534.
vay t edilir ki, Misv r ibn M xr
demi dir: “(Bir d ) li, bu C hlin
na elçi gönd rdi. Fatim bunu e id nd (b rk q
bl ndi v ) Pey mb -
rin yan na g lib dedi: “H mq bil rin dey
kl r ki, s n öz q zlar na gör
heç q
bl nmirs n. li, bu C hlin q il evl nm k ist yir.” Onda Pey-
mb r aya a qalx b had t g tirdi v buyurdu: “Sonra is ... M n q
bul-Asa
verdikd o m
söz verdi v sözünün üstünd durdu
2
. Fa-
tim d m nim ciy rpar mdir. M n ist mir m ki, kims ona bir pislik etsin.
Vallahi, Allah n elçisinin q il Allah n dü
nin q eyni bir ki inin zöv-
si ola bilm z.” (Bunu e id nd ) li (o q zla) evl nm k fikrind n vaz keçdi.”
Dig r r vay td Misv r demi dir: “M n Pey mb rin Abdu ms o ul-
lar ndan olan kür
nini yad etdiyini, onu qohumluq laq rini saxlamaq
xüsusunda t rifl yib bel dediyini e itmi m: “O, m
söz verdi v sözü-
nün üstünd durdu, v d verdi v v dini yerin yetirdi.
3
” ( l-Buxari, 3729)
1
bu T lh
Uhud döyü ünd Pey mb ri qoruyark n lind n yaralanm v ald yaradan da
onun li iflic olmu dur. shab r Allah yolunda Pey mb ri qorumaq üçün canlar ndan keçm
haz r idil r.
2
Pey mb r h
slamdan vv l q Zeyn bi bul-Asa vermi v
bul-As da ona Zeyn bd n
ba qa heç k sl evl nm
yin dair söz vermi dir.
3
bul-As
B dr döyü ünd
sir dü dükd Pey mb r onu azad etmi , o da ona M kk
qay dan kimi Zeyn bi M din
gönd
yin v d vermi v v dini yerin yetirmi dir.
593
9-cu f sil. Pey mb rin azad et-
diyi köl si Zeyd ibn Haris nin
rif layiq xüsusiyy tl ri
-
:
-
:
:
»
«.
]
:
[
1535.
vay t edilir ki, Abdullah ibn Öm r
demi dir: “(Bir d ) Pey mb r
Usam ibn Zeydi bir qo una ba t yin edib onlar (döyü ) gönd rdi. B zi-
ri onun mir olmas na dil uzatd lar.” Onda Pey mb r buyurdu: “Sizin
onun mir olmas na dil uzatma
z (t biidir. Çünki) siz vv ll r onun ata-
n mir olmas na da dil uzatm
z. Vallahi ki, (onun atas ) mir olma a
layiq idi, h m d o, m nim n çox sevdiyim adamlardan biri idi. Heç übh -
siz ki, bu da ondan sonra m nim n çox sevdiyim adamlardan biridir.” ( l-
Buxari, 3730)
-
:
.
.
]
:
[
1536.
vay t edilir ki, Ai
demi dir: “(Bir d ) Pey mb r yan mda olar-
n, habel Usam ibn Zeyd v Zeyd ibn Haris (hücr min bir t
find )
uzanm ik n bir qaif
1
m nim yan ma g lib dedi: “Bu ayaqlar n biri dig rin-
dir.
2
”
“Bu (söz) Pey mb ri sevindirdi, onun xo una g ldi v o, bunu Ai
bildirdi.” ( l-Buxari, 3731)
10-cu f sil. Usam ibn Zeydin
rif layiq xüsusiyy tl ri
-
:
-
:
»
«
.
]
:
[
1537. Ai
r vay t edir ki, b nu-M xzum q bil sind n olan (zad gan) bir qad n
urluq etmi di. (H mq bil ri) dedil r: “Bu qad na gör
3
Pey mb rl
kim dan a bil r?” Lakin heç k s (bu haqda) onunla dan ma a c sar t etm -
di. (Bel olduqda) Usam ibn Zeyd Pey mb
müraci t etdi v Pey m-
r buyurdu: “Vaxt il srail o ullar aras nda zad gan (ail sind n olan)
birisi o urluq ets ydi, ona d ym zdil r, amma kas b o urluq ets ydi, onun
lini k
rdil r.
r Fatim (o urluq etmi ) olsa, onun da lini k
m.”
l-Buxari, 3733)
1
Zahiri görünü
n bir adam n ba qa birisin do ma v ya qohum oldu unu t yin etm yi bacaran
adam.
2
Y ni bu adamlar bir-birin do mad rlar.
3
Y ni kim bu qad na veril
k c zan n yüngüll dirilm si üçün havadarl q ed bil r?
hih l-Buxari
shab rin üstünlükl ri kitab .
594
-
:
»
«.
]
:
[
1538. Usam ibn Zeyd
r vay t etmi dir ki, Pey mb r onu H
nl birlikd
quca na al b dey rdi: “Allah m, onlar sev, çünki m n onlar sevir m!” ( l-
Buxari, 3735)
11-ci f sil. Abdullah ibn
Öm rin
t rif layiq
xüsusiyy tl ri
-
:
-
:
»
«
.
]
:
-
[
1539. bn Öm r
bac H fs
n r vay t etmi dir ki, Pey mb r ona bel de-
mi dir: “H qiq n, Abdullah
lisaleh bir adamd r.” ( l-Buxari, 3740-3741)
12-ci f sil. mmar n v Huzeyf -
nin
t rif layiq xüsusiyy tl ri
-
:
-
.
.
-
-
.
.
-
-
.
.
-
-
.
:
[
f
g
h
i
j
k
l
m
Z
:
[
Z
.
.
]
:
[
1540.
vay t edilir ki, brahim demi dir: “(Bir d ) lq
ama getdi v m s-
cid daxil olub: “Allah m, m
lisaleh bir h msöhb t yetir!”- dedi, son-
ra da gedib bu D rdan n yan nda oturdu. bu D rda (ondan): “Kiml r-
ns n?”– dey soru du. ( lq
): “Kuf liy m”– dey cavab verdi. ( bu
rda) soru du: “M
r özünd n ba qa heç k sin bilm diyi sirrin sahibi
1
sizin aran zda deyilmi?” (Bunu dey nd ) o, Huzeyf ni q sd edirdi. ( lq -
): “El dir!”– dedi. ( bu D rda) soru du: “M
r Allah n Öz pey mb ri-
nin xahi i il ( eytandan) qorudu u kims sizin aran zda deyilmi?!” (Bunu
dey nd ) o, mmar n
rd tuturdu. ( lq
): “El dir!”– dedi. ( bu D r-
da) soru du: “M
r misvak da yan kims (v etibarl olan birisi) sizin ara-
zda deyilmi?!” (Bunu dey nd o, Abdullah ibn M sudu n
rd tuturdu.)
O: “El dir!”– dedi. ( bu D rda soru du: “Abdullah ibn M sud: “And olsun
yer üzünü zülm bürüm kd olan gec
! And olsun gün in ç xmas il
ayd nla an gündüz !”
2
ay rini nec oxuyur? ( lq
dedi:) “M n: “And
1
Bel ki, Pey mb r münafiql rin adlar yaln z Huzeyf ibn Y
bildirmi di.
2
“ l-Leyl” sur si, 1-2.
595
olsun ki iy v qad na!
1
”– dey cavab verdim. Onda ( bu D rda) dedi: “On-
lar
2
m ni Pey mb rd n e itdiyimd n vaz keçm
vadar edirl r.” ( l-
Buxari, 3743)
13-cü f sil.
bu Ubeyd ibn C rrah n
rif layiq xüsusiyy tl ri
-
:
-
:
»
«.
]
:
[
1541.
s ibn Malik r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “H r bir ümm tin
(içind ) n etibarl bir adam vard r. Bizim n çox etibar etdiyimiz is , ey
(müs lman) ümm ti, bu Ubeyd ibn C rrahd r!” ( l-Buxari, 3744)
14-cü f sil.
nin v Hüseynin
rif layiq xüsusiyy tl ri
-
:
-
:
:
»
«.
]
:
[
1542.
vay t edilir ki, B ra demi dir: “M n Pey mb rin H
ni çiynind
aparark n bel dediyini e itdim: “Allah m, m n onu sevir m, S n d onu
sev!” ( l-Buxari, 3749)
-
.
]
:
[
1543.
vay t edilir ki,
s demi dir: “Pey mb
H
n ibn li q
r çox
ox ayan bir kims yox idi.” ( l-Buxari, 3752)
-
:
:
»
«.
]
:
[
1544.
vay t edilir ki, (h cc ziyar tind ) bir n r Abdullah ibn Öm rd n
ih-
ramda olan adam n milç k öldürm si bar
soru du? ( bn Öm r) dedi:
raq halisi milç k haqq nda soru ur. Halbuki, onlar Pey mb rin q z n -
sini
3
öldürmü r. Pey mb r demi dir: “Bu dünyada bunlar
4
m nim
üçün iki reyhan bitkisi kimidirl r.” ( l-Buxari, 3753)
1
Çox güman ki, bu ay
vv l- vv l bu kild nazil olmu , sonra is tamamlanm
r. Uca Allah
buyurur: “And olsun ki ini v qad yaradana!” (“ l-Leyl” sur si, 3). Ola bilsin ki, bunu n
lq
, n
Abdullah ibn M sud, n d
bu D rda bilirdi.
2
Y ni am hli.
3
Onlar n x yan ti n tic sind Huseyn
K rb la çölünd
hid edilmi dir.
4
Burada Pey mb rin sevimli n
ri – H
n v Huseyn
n
rd tutulur.
hih l-Buxari
shab rin üstünlükl ri kitab .
596
15-ci f sil. bn Abbas n
rif layiq xüsusiyy tl ri
-
:
-
:
:
»
«
.
:
»
«
.
]
:
[
1545.
vay t edilir ki, ibn Abbas
demi dir: “(Bir d ) Pey mb r m ni
ba na bas b dedi: “Allah m, ona hikm t
1
öyr t!”
Dig r r vay td (Pey mb r ) demi dir: “Allah m, ona Kitab
2
öyr t!”
l-Buxari, 3756)
16-c f sil. Xalid ibn V lidin
rif layiq xüsusiyy tl ri
-
:
-
:
»
-
-
«.
]
:
[
1546.
s r vay t edir ki, Zeydin, C rin v (Abdullah) ibn R vahan n ölüm
ri g lm mi
n vv l Pey mb r a laya-a laya onlar n hid olduq-
lar x
r verib dedi: “Bayra Zeyd götürdü v
hid oldu. Sonra (bayra-
) C r götürdü v o da hid oldu. Sonra (bayra ) ibn R vah götürdü v
o da hid oldu. Ax rda (bayra ) Allah n q nc
3
say lan birisi götürdü v
Allah (müs lmanlara bu döyü
) q
b
etdi.” ( l-Buxari, 3757)
17-ci f sil.
bu Huzeyf nin azad etdiyi
köl si Salimin t rif layiq
xüsusiyy tl ri
-
:
-
:
:
»
«.
]
:
[
1547.
vay t edilir ki, Abdullah ibn Amr
demi dir: “M n Pey mb rin be-
dediyini e itmi m: “Quran yaln z dörd n rd n öyr nin: Abdullah ibn
suddan, bu Huzeyf nin azad etdiyi köl si Salimd n, Ubey ibn K bd n
Muaz ibn C
ld n.” ( l-Buxari, 3758)
1
Burada Quran ba a dü
k q sd edilir.
2
Y ni, Quran .
3
“Allah n q nc na”
bc “seyfullah” deyilir. Pey mb r bu l
bi Xalid ibn V lid m hz bu
döyü
vermi dir.
597
18-ci f sil. Ai nin
t rif layiq
xüsusiyy tl ri
-
:
-
.
.
]
:
[
1548.
vay t edilir ki, (bir d ) Ai
(do ma bac ) smadan
borca bir
boyunba ald . (Bir müdd td n) sonra o, boyunba
itirdi. Buna gör d
Pey mb r
shab rind n bir neç sini gönd rdi ki, onu axtar b taps nlar.
Namaz vaxt yeti dikd onlar d st mazs z olduqlar halda namaz q ld lar.
Sonra Pey mb rin yan na g ldikd (su tapmad qlar na gör ) ona ikay t
etdil r v (el h min vaxt) t
mmüm ay si nazil oldu. Useyd ibn Hudeyr
(Ai
) dedi: “Allah s ni xeyirl mükafatland rs n! Vallahi, indiy
k s nin
ba na el bir i g lm mi dir ki, Allah bu i
s
bir yol göst rm sin v bu
i müs lmanlar üçün b
tli etm sin.” ( l-Buxari, 3773)
hih l-Buxari
nsar n t rif layiq xüsusiyy tl ri kitab .
598
-
63 – nsar n t rif layiq xüsusiyy tl ri kitab
1-ci f sil. nsar n üstünlükl ri.
Uca Allah buyurur: “Mühacirl rd n
vv l
din
yurd salm , sonra
da iman g tirmi kims r öz yan-
lar na hicr t ed nl ri sevir, onlara
verdikl rin gör q lbl rind pe -
manç q hissi duymurlar...”
1
-
:
.
[
¸
¹
º
»
¼
½
¾
¿
À
Á
Â
Ã
Ä
Å
Æ
Ç
È
Z
-
.
]
:
[
1549.
vay t edilir ki, Ai
demi dir: “Buas döyü ünü
2
Allah Öz pey m-
rinin xeyrin çevirdi. Pey mb r (M din
) g ldikd (oradak q bi-
rin toplumu) art q bölünmü , q bil ba lar da ya öldürülmü , ya da
yaralanm
. Bel likl d , Allah h min günü Öz pey mb rinin xeyrin
çevirdi v nsar slam dinini q bul etdi.” ( l-Buxari, 3777)
2-ci f sil. Pey mb rin : “
r
hicr t
3
olmasayd , m n, lb tt
ki, nsardan olard m!” sözü
-
:
:
"
"
-
:
»
«.
]
:
[
1550.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “
r nsar bir va-
diy v ya d
üz tutsayd , m n d nsar n vadisin ged rdim.
r hic-
t olmasayd , m n, lb tt ki, nsardan olard m!” ( l-Buxari, 3779)
3-cü f sil. nsar sevm k
imandand r
-
:
-
:
:
»
«.
]
:
[
1
“ l-H r” sur si, 9.
2
527-ci h disin qeydl rin bax.
3
1-ci h disin qeydl rin bax.
599
1551.
ra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “ nsar yaln z mömin sev r
onlara yaln z münafiq nifr t ed r. Kim onlar sevs , Allah onu sev r. Kim
onlara nifr t ets , Allah da ona nifr t ed r.” ( l-Buxari, 3783)
4-cü f sil. Pey mb rin
nsar
haqq nda: “Siz m nim n çox
sevdiyim insanlars z!” dem si
-
:
:
"
"
-
:
-
:
»
«
.
.
]
:
[
1552.
vay t edilir ki,
s demi dir: “(Bir d ) Pey mb r qad nlar n v
aqlar n toydan qay td
gördü v aya a qalx b üç d (onlara) dedi:
“Ay Allah! Siz m nim n çox sevdiyim insanlars z.” ( l-Buxari, 3785)
-
:
:
»
«
.
.
]
:
[
Dostları ilə paylaş: |