§
¨
©
Z
.
]
:
[
1732.
vay t edilir ki,
s ibn Malik demi dir: (Bir d ) Pey mb r el bir
xütb verdi ki, bu vaxta q
r bel sini e itm mi dim. O buyurdu: “
r m n
bildiyimi siz bils ydiniz, az gülüb çox a layard z!” Bu vaxt shab r üzl -
rini tutub inilti il a lama a ba lad lar. Bu vaxt bir n r Pey mb rd n
soru du: “M nim atam kimdir?” Pey mb r : “Filank sdir”– dedi v bu
ay nazil oldu: “Ey iman g tir nl r! Siz agah olunca, xo unuza g lm
-
k eyl r bar sind soru may n...” ( l-Buxari, 4621)
-
:
:
[
~
•
¡
¢
£
¤
¥
¦
§
¨
©
Z
.
]
:
[
1733.
vay t edilir ki, ibn Abbas
demi dir: “(Vaxt il ) b zi (nan cibl r) is-
tehza il Pey mb
suallar ver rdil r. Kimisi: “M nim atam kimdir?”,
kimisi d d
sini soraqlayaraq: “D
m haradad r?”– deyirdi. Allah onlar
bar
bu ay ni nazil etdi: “Ey iman g tir nl r! Siz agah olunca, xo unuza
lm
k eyl r bar sind soru may n...” ( l-Buxari, 4622)
1
“ l-Maid ” sur si, 101. Ay nin tamam : “...
r Quran nazil edildiyi zaman onlar haqq nda soru -
san z, siz ayd n olar. Allah bunlar – indiy q
r verdiyiniz bu cür suallar fv etdi. Allah Ba layan-
r, R hmlidir.”
701
l- nam sur si
-
:
:
[
w
x
y
z
{
|
}
~
•
¡
Z
29-cu f sil. Uca Allah n:
“De: “Allah ba
n üstünd n v ya ayaqlar
n alt ndan siz
zab gönd rm
, ya da sizi qar ql a sal b d st -d st etm
v
biriniz dig rinin gücünü dadd rma a qadirdir”
1
– sözü
-
:
:
[
w
x
y
z
{
|
}
~
•
¡
Z
:
:
[
¢
£
¤
¥
Z
:
[
¦
§
¨
©
ª
«
®¬
Z
:
.
]
:
[
1734.
vay t edilir ki, Cabir demi dir: “Bu ay : “De: “Allah ba
n üstünd n
siz zab gönd rm
qadirdir...” nazil olduqda Pey mb r dedi: “(Alla-
m,) S nin Üzün s
ram!” (Allah buyurdu): “...v ya ayaqlar
n al-
ndan...” Pey mb r dedi: “(Allah m,) S nin Üzün s
ram!” (Allah
buyurdu): “...ya da sizi qar ql a sal b d st -d st etm
v biriniz di-
rinin gücünü dadd rma a qadirdir”. Pey mb r dedi: “Bu bir az yün-
güldür”. ( l-Buxari, 4628)
-
:
:
[
¾
¿
À
ÂÁ
Ã
ÅÄ
Z
30-cu f sil. Uca Allah n: “Bunlar Allah n do ru yola yön ltdiyi
sl rdir. S n d onlar n haqq yoluna yön l”
2
– sözü
-
:
[
!
Z
:
:
[
>
?
@
BA
Z
[
Ã
ÅÄ
Z
:
.
]
:
[
1735.
vay t edilir ki, bn Abbasdan
soru dular: “Sad” sur sind s cd (q l-
maq mr edil n ay ) varm ?” bn Abbas
: “B li!”- dedi v bu ay ri oxu-
du: “Biz ona shaq v Yaqubu b
etdik. H r ikisini do ru yola yön ltdik.
Bundan vv l Nuhu da do ru yola yön ltmi dik. Onun n slind n olan
Davudu, Süleyman , yyubu, Yusufu, Musan v Harunu da. Biz yax
l sahibl rini bel mükafatland
q. Z
riyyan , Y hyan , san v l-
1
“ l- nam” sur si, 65. Ay nin tamam : “....Gör ay rimizi nec izah edirik ki, b lk ba a dü sünl r.”
2
“ l- nam” sur si, 90. Ay nin tamam : “De: “M n bunun
zin sizd n heç bir mükafat ist mi-
m. Bu Kitab al ml r üçün yaln z bir xat rlatmad r.”
hih l-Buxari
fsir kitab .
702
yas da. Ham
lisalehl rd n idil r. smaili, ly
ni, Yunusu v Lutu
da. Ham
al ml rd n üstün etdik. Onlar n atalar ndan, n sill rind n
qarda lar ndan b zil rini d . Onlar seçdik v düz yola yön ltdik. Bu,
Allah n hiday tidir. Bununla O, qullar ndan ist diyi xsi do ru yola
yön ldir.
r Ona rik qo sayd lar, lb tt , etdikl ri
ll r puç olard .
Bunlar, Kitab, hikm t v pey mb rlik verdiyimiz k sl rdir.
r kafirl r
ay ri inkar ets r, Biz onlar inkar etm
n bir qövm h val ed rik.
Bunlar Allah n do ru yola yön ltdiyi k sl rdir. S n d onlar n haqq yolu-
na yön l...”
1
l-Buxari, 4632)
-
:
:
[
¾
¿
À
Á
Â
Ã
Ä
ÆÅ
Z
31-ci f sil. Uca Allah n: “...Murdar
ll rin a kar na da, gizlisin
yax nla may n...”
2
sözü
-
:
.
]
:
[
1736.
vay t edilir ki, Abdullah ibn M sud demi dir: “Allahdan daha qeyr tli
bir kims yoxdur. El buna gör d O, murdar
ll rin a kar da, gizlisi-
ni d haram buyurmu dur. Bir d ki, Allah üçün t rif olunmaqdan daha ziz
bir ey yoxdur. Odur ki, O, Özünü t rifl yir.” ( l-Buxari, 4634)
l- raf sur si
-
:
:
[
E
F
G
H
I
J
K
Z
32-ci f sil.
Uca Allah n: “S n ba lama yolunu tut, yax i görm yi mr et v
cahill rd n üz dönd r”
3
– sözü
-
:
.
]
:
[
1737.
vay t edilir ki, Abdullah ibn Zubeyr
demi dir: “Allah Öz pey mb ri-
insani xlaq iç risind n ba lanma yolunu tutma
mr etmi dir.” ( l-
Buxari, 4644)
1
“ l- nam” sur si, 84-90.
2
“ l- nam” sur si, 151.
3
“ l- raf” sur si, 199.
703
l- nfal sur si
-
:
:
[
¥
¦
§
¨
©
ª
«
¬
¯®
Z
33-cü f sil.
Uca Allah n: “Fitn aradan qalxana q
r v din tamamil yaln z
Allaha h sr edil
k onlarla vuru un!”
1
sözü
-
:
:
.
]
:
[
1738.
vay t edilir ki, Abdullah ibn Öm rd n
soru dular: “Döyü
olan fit-
bar
n dey bil rs n?” bn Öm r dedi: “S n heç fitn nin n oldu unu
bilirs n?! Muh mm d fitn ni aradan qald rmaq üçün mü rikl rin üstün
gedib onlarla vuru ard . Daha sizin kimi hakimiyy t u runda vuru mazd .”
l-Buxari, 4651)
)
(
t-Tovb
2
sur si
-
:
:
[
W
X
Y
Z
34-cü f sil.
Uca Allah n: “Dig rl ri is günahlar etiraf etdil r...”
3
sözü
-
:
:
.
]
:
[
1739.
mura ibn Cund b r vay t edir ki, Pey mb r biz demi dir: “Bu gec
iki n r yan ma g lib m ni (binalar ) q l v gümü k rpicl rd n tikilmi
1
“ l- nfal” sur si, 39.
2
“ l-B ra ” sur si.
3
“ t-Tovb ” sur si, 102. Ay nin tamam : “Onlar yax bir
ll ba qa bir pis
li qar
rd lar.
Ola bilsin ki, Allah onlar n tövb rini q bul etsin. H qiq n, Allah Ba layand r, R hmlidir”
hih l-Buxari
fsir kitab .
704
apard lar. Orada bizi b
nl rinin yar gördüyün n göz l kild ,
o biri yar is gördüyün n eyb
r kild olan insanlar qar lad . O iki n -
r onlara: “Gedin, o çaya girin!”– dedil r. Onlar gedib çaya girdil r, sonra
bizim yan
za qay td lar. Bel likl , bu insanlar n eyb
rliyi yox oldu v
onlar n göz l sur ti ald lar.” O iki n r m
dedi: “Bu, dn c nn tidir,
bura da s nin (
di) qalaca n yerdir. O ki qald yar göz l, yar eyb
r
adamlara, onlar yax i ri pis
ll rl qar
ranlar idi. (Lakin) Allah on-
lar ba lad .” ( l-Buxari, 4674)
Hud sur si
-
:
:
[
<
=
>
?
Z
35-cü f sil. Uca Allah n: “...
i su üz rind ik n...”
1
sözü
-
:
:
.
]
:
[
1740.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Qüdr tli v
tli
Allah buyurur: “(Mal ndan M nim yolumda) x rcl , M n d s
x rcl
-
m.”
Pey mb r demi dir: “Allah n li doludur. (Bu nem tl rin) s
r-ax-
am ard -aras k silm
n x rcl nm si Onun lini bo qoya bilm z.” H m-
çinin demi dir: “M
r Allah n göyü v yeri yaratd günd n b ri n q
r
rcl diyini görmürsünüz?! Bu Onun lind kil rin azalmas na (z rr q
r)
sir göst rm mi dir. O zaman Onun
i suyun üz rind idi, lind d t -
zi var idi. O, (bu t zini) a
endirir v yuxar qald rd .” ( l-Buxari, 4684)
-
:
:
[
]
^
_
`
a
b
c
ed
Z
36-c f sil. Uca Allah n: “R bbin, haqs zl q ed n m ml
tl ri
yaxalad zaman bel yaxalay r...”
2
– sözü
-
:
:
[
]
^
_
`
a
b
c
ed
f
g
h
i
Z
.
]
:
[
1
“Hud” sur si, 7. Ay nin tamam : “...göyl ri v yeri alt günd yaradan Odur.
r s n: “Siz öl n-
n sonra diril
ksiniz!”– des n, kafir olanlar: “Bu, aç q-ayd n bir sehrdir!”– dey rl r.”
2
“Hud” sur si, 102. Ay nin tamam : “...Onun yaxalamas h qiq n d , üzücüdür, idd tlidir.”
705
1741.
bu Musa r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Allah zal ma (mü y-
n vaxtad k) möhl t ver r. N hay t, onu yaxalad qdan (sonra heç vaxt)
onu buraxmaz.” Sonra Pey mb r bu ay ni oxudu: “R bbin haqs zl q
ed n m ml
tl ri yaxalad zaman bel yaxalay r. Onun yaxalamas h -
qiq n d , üzücüdür, idd tlidir.” ( l-Buxari, 4686)
Hicr sur si
-
:
:
[
/
0
1
2
3
4
5
Z
37-ci f sil. Uca Allah n:
“Ancaq eytanlardan kim göy hlinin dan qlar na x lv tc qulaq
assa, onu yand b-yaxan alov t qib ed r”
1
– sözü
-
:
:
[
,
-
.
/
0
1
32
4
Z
:
[
65
7
8
9
Z
.
]
:
[
1742.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Allah göyd bir i
bar sind q rar verdiyi zaman m kl r Onun mrin münt zir olduqlar
bildir
k qanadlar çarp rlar (v bu vaxt el bir s s g lir ki,) sanki (bir to-
pa) z nciri qayaya ç rp rlar. N hay t, “
kl rin q lbind n qorxu keçib
getdikd onlar: “R bbiniz n buyurdu?”– dey soru urlar...”
2
Onlara
bel cavab verilir: “Haqq buyurdu! O, Ucad r, Böyükdür!”
3
O run-o run
qulaq asan ( eytanlar) bu sözl ri e idirl r. (Bundan ötrü) onlar bir-birinin üs-
tün ç rlar. Olur ki, (m kl rin söhb tin ) qulaq asan eytan (dü n) ul-
duz t qib edir v o, e itdiyini (a
da duran) yolda na çatd rmam dan v-
l (h min ulduz) onu yand b yax r. B
n d ulduz ona d ym mi
n v-
l o, e itdiyini alt nda duran dostuna ötürür. Bel
, eytanlar bu e itdikl -
rini yer üzün çatd r v onu sehrbaza t lqin edirl r. Sehrbaz da e itdiyi
(söz ) yüz yalan lav edir v (do ru söz) öz t sdiqini tap r. (Sehrbaz n de-
dikl rinin düz ç xd
gör n avam) insanlar is deyirl r: “M
r o biz fi-
1
“ l-Hicr” sur si, 18.
2
“S ba” sur si, 23.
3
“S ba” sur si, 23.
hih l-Buxari
fsir kitab .
706
lan gün filan, filan hadis ba ver
yini x
r verm mi di? Biz ki onun ger-
k oldu unu görmü ük!”
Yaln z göyd n e idil n (haqq) söz öz t sdiqini tap r.” ( l-Buxari, 4701)
hl sur si
-
:
:
[
¦
§
¨
©
ª
«
Z
38-ci f sil. Uca Allah n: “Sizl rd n b zil ri vaxtil bildiyi eyl ri
unutsun dey , ömrünün n r zil ça na çatd lacaq”
1
sözü
-
.
]
:
[
1743.
s ibn Malik r vay t edir ki, Pey mb r dua edib dey rdi: “ uzu bi-
min l-buxli v l-k
li v rz lil-umuri v zabil-qabri v fitn tid-d ccali
fitn til-m hya v l-m mati”
2
. ( l-Buxari, 4707)
)
(
nu srail
3
sur si
-
:
:
[
E
F
G
H
JI
K
L
M
N
Z
39-cu f sil. Uca Allah n: “Ey Nuhla birlikd
mid da
qlar
n
sli! Nuh do rudan da Biz minn tdar olan bir qul idi”
4
– sözü
-
:
1
“ n-N hl” sur si, 70.
2
T rcüm si: (Allah m,) x sislikd n, t nb llikd n, qocal n n dü kün ça na çatmaqdan, q bir za-
ndan, d ccal n fitn sind n v h yat n v ölümün fitn sind n S
s
ram.
3
“ l- sra” sur si.
4
“ l- sra” sur si, 3.
707
.
]
:
[
1744.
bu Hureyra r vay t edir ki, (bir d ) Pey mb
c md k g tirdil r.
Sonra bu c md yin qol t
fini (bi irib) ona verdil r. tin bu yeri onun xo-
una g lirdi. O, td n bir tik di dikd n sonra dedi: “Qiyam t günü m n
insanlar n n hörm tlisi olaca am. Bunun n s
bd n bel oldu unu bilir-
sinizmi? Allah vv lkil ri v sonrak lar , – (insanlar n ham
) – el bir ye-
y acaq ki, carç onlar ça ra bilsin, gözl r d onlar hat etsin. Gün in-
sanlara yax nla qdan sonra onlar el bir d rd v k
r bürüy
k ki, on-
lar buna n tab g tir
k, n d döz bil
kl r. Onda onlar (bir-biril rin )
dey
kl r: “Ba
za g nl ri görmürsünüzmü? B lk , R bbiniz yan nda
sizin t
finizi saxlayan bir adam tapas z?” nsanlar n b zisi dig rl rin
dey
k: “G
k Ad md n xahi ed siniz!” Onlar Ad min
yan na g lib
dey
kl r: “S n b
riyy tin atas san! Özünü d Allah Öz ll ri il yarat-
, Öz ruhundan s
üfürmü v m kl r Onun mri il s
s cd et-
mi r. (El is ) R bbinin yan nda bizd n ötrü havadarl q et ( fa tçi ol)! M -
r s n bizim n v ziyy td oldu umuzu, ba
za n r g ldiyini görmür-
nmi?!” Ad m dey
k: “Bu gün R bbim el q
bl nmi dir ki, O, bundan
vv l heç vaxt bel q
bl nm mi v bundan sonra sla bel q
bl nm -
kdir. Çünki O m
(b lli) bir a aca yax nla ma qada an etdi, lakin
hih l-Buxari
fsir kitab .
708
n Ona asi oldum. Ah n fsim, n fsim, n fsim! Gedin ba qas n yan na.
Gedin Nuhun yan na!” Onda onlar Nuhun yan na g lib dey
kl r: “Ey
Nuh! S n yer üzün gönd rilmi ilk elçis n. Özünü d Allah ükür ed n
nd adland rm
r. (El is ) R bbinin yan nda bizd n ötrü havadarl q et!
r s n bizim n v ziyy td oldu umuzu görmürs nmi?!” Nuh dey
k:
“Bu gün qüdr tli v
tli R bbim el q
bl nmi dir ki, O, bundan v-
l heç vaxt bel q
bl nm mi v bundan sonra sla bel q
bl nm
-
kdir. M nim dua etm
imkan m var idi, lakin m n qövmümün leyhin
ddua etdim. Ah n fsim, n fsim, n fsim! Gedin ba qas n yan na. Gedin
brahimin yan na!” Onda onlar brahimin yan na g lib dey
kl r: “Ey bra-
him! S n h m Allah n pey mb ri, h m d yer hli aras nda Allah n n se-
vimli dostusan. (El is ) R bbinin yan nda bizd n ötrü havadarl q et! M
r
n bizim n v ziyy td oldu umuzu görmürs nmi?!” brahim dey
k:
“Bu gün R bbim el q
bl nmi dir ki, O, bundan vv l heç vaxt bel q -
bl nm mi v bundan sonra sla bel q
bl nm
kdir. M n üç d
yalan dan
am. Ah n fsim, n fsim, n fsim! Gedin ba qas n yan na. Ge-
din Musan n yan na!” Onda onlar Musan n yan na g lib dey
kl r: “Ey
Musa! S n, Allah n elçisis n, Allah Öz risal ti
1
il , üst lik s ninl bilavasit
dan maqla s ni dig r insanlardan üstün etmi dir. (El is ) R bbinin yan n-
da bizd n ötrü havadarl q et! M
r s n bizim n v ziyy td oldu umuzu
görmürs nmi?!” Musa dey
k: “Bu gün R bbim el q
bl nmi dir ki, O,
bundan vv l heç vaxt bel q
bl nm mi v bundan sonra sla bel q -
bl nm
kdir. M n adam öldürmü m. Halbuki, onu öldürm k m
mr edilm mi di. Ah n fsim, n fsim, n fsim! Gedin ba qas n yan na. Ge-
din M ry m o lu san n yan na!” Onda onlar san n yan na g lib dey
kl r:
“Ey sa! S n h m Allah n elçisi, h m Onun M ry
gönd rdiyi K lm si,
m d Onun ruhundansan. S n h körp ik n be ikd insanlarla dan r-
n. (El is ) R bbinin yan nda bizd n ötrü havadarl q et! M
r s n bizim
v ziyy td oldu umuzu görmürs nmi?!” sa dey
k: “Bu gün R bbim
el q
bl nmi dir ki, O, bundan vv l heç vaxt bel q
bl nm mi v
bundan sonra sla bel q
bl nm
kdir.” sa öz x tas onlara bildir-
k, sad
bel dey
k: “Ah n fsim, n fsim, n fsim! Gedin ba qas -
n yan na. Gedin Muh mm din yan na!” Onda onlar Muh mm din yan na
lib dey
kl r: “Ey Muh mm d! S n h m Allah n elçisi, h m d pey m-
rl rin sonuncususan. Allah s nin keçmi v g
k günahlar ba la-
r. (El is ) R bbinin yan nda bizd n ötrü havadarl q et! M
r s n bi-
zim n v ziyy td oldu umuzu görmürs nmi?!” Onda m n
in alt na g -
lib, qüdr tli v
tli R bbimin qar
nda s cd ed
m. Sonra Allah
el t rifl r v alq lar gönd
k ki, m nd n vv l heç k
bel t rif-
r v alq lar gönd rm mi dir. Sonra da bel deyil
k: “Ey Muh mm d!
Ba
qald r v ist , s
ist diyin veril
kdir, havadarl q et, havadarl n
bul olunacaqd r.” M n ba
qald b dey
m: “Ümm tim, ey R b-
bim! Ümm tim, ey R bbim! Ümm tim, ey R bbim!” Onda bel deyil
k:
“Ey Muh mm d, ümm tind n sor u-suala ç kilm
k kims ri C nn tin
sa qap lar ndan iç ri daxil et! Halbuki, onlar ba qa insanlarla birlikd (C n-
tin) dig r qap lar ndan da keç bil rl r.”
1
Musaya
h val etdiyi pey mb rlik v zif si.
709
Pey mb r demi dir: “Can m lind olan Allaha and olsun ki, C nn t
qap lar ndak laylardan h r iki lay aras ndak m saf M kk il Himy r (ya-
xud M kk il Busra) aras ndak m saf q
rdir.” ( l-Buxari, 4712)
-
:
:
[
S
T
U
V
W
X
Z
40-c f sil. Uca Allah n: “...Ola bilsin ki, R bbin s ni t rif layiq bir
qama yüks ltsin”
1
– sözü
-
:
:
.
]
:
[
Dostları ilə paylaş: |