N xolmatov. N. Im om ova makro va mikro

Nazorat savollari
1. K o r x o n a n i n g (firm a) s o f m o n o p o li y a sh a roitidagi h arakati.
2. S o f m o n o p o li y a m o d e lin in g a s osiy xusu siy atla ri n im a la rd a n
iborat?
3. M o n o p o li y a la r n i n g v u j u d g a k e l is h ig a t a 's i r k o 'rs a t u c h i om illar.
4. O p tim a l ishlab c h iqarish h a jm in i ta n la b olish u c h u n n im a la r
qilish kera k?
5. N arx diskriminatsiyasi nima, unin g qanday ko'rinishlari mavjud?
M ustaqil t a ’Iim uchun savol va topshiriqlar
1. O 'z b e k is to n sharoitida m onopoliyalarning o'rni v a roli q an d a y ?
2. O 'r g a n i l a y o t g a n m a m la k a tl a r d a m o n o p o li y a la r faoliyati va 
ularni v u ju d g a kelish shart - sharoitlari.
111

---

AM A LIY M A S H G U L O T UCHUN T O P S H IR IQ L A R
1-tvpshiriq
Keysni tahlil qiling
1. 0 ‘quv fanning nomi: 
“ M a k ro va m i k r o i q t i s o d i y o f ’.
2. Amaliy vaziyat mavzusi: 
“ B o z o r tu z ilm a la rin in g tahlili. 
M u k a m m a l r a q o b a t m o d e li m a v z u s i b o 'y i c h a keys.
3. Keysning m aqsadi 
- talabalarni o 'r g a n i l g a n m a v z u b o ' y i c h a
cg a lla g a n n a z a r iy bilimlari as o sid a O 'z b e k i s t o n d a g i h a m d a m u a y y a n
o 'r g a n i l a y o t g a n m a m l a k a t n i n g k o r x o n a la ri iq tisodiy vaz iya tini tahlil 
qilish k o ' n i k m a s i n i s h a k lla n tir ish bilan bclgilanadi.
4.
Kutilayotgan o ‘quv natijalari: 
o ‘rg an ila y o tg a n m a m la k a t 
k o r x o n a la ri n in g iq tiso d iy vaz iya tini tahlil qilish usullarini o 'r g a n i s h ,
b o z o r d a g i k o r x o n a la rn i n g soni, u la r n i n g b o z o r d a g i ulu shi, ishlab chi- 
q a r a y o tg a n m a h s u lo t turi, b o z o r d a g i n a rx la rg a t a 's i r eta olishi, m a k - 
sim al fo y d a olish sharti, a x b o r o t olish im k o n iy a ti kabi iq tisodiy 
vaz iya tla rni, b o z o r g a kirish va c h iq is h d a g i to 's iq la r n i b ah o lash , m u -
a m m o la rn i y e c h is h k o 'n i k m a s i n i shakllantirish.
4.
K e y sn in g o b ’ek ti: 
O 'z b e k i s t o n va o ‘rg an ila y o tg a n m a m la -
k atlard ag i k o rx o n a la r.
5. Keysning asosiy ax b o ro t m an b ala ri:
- O 'z b e k i s t o n R e s p u b lik a s i D avla t statistika q o ' m i t a s i n i n g tegishli 
yillar b o ' y i c h a statistik m a ’lum otlari;
- O 'z b e k i s t o n iqti sodiy oti . A x b o ro t -ta h lil iy b y u llc tc n in m g te gishli 
yillar b o ' y i c h a statistik m a ’lum otlari;
- O 'r g a n i l a y o t g a n m a m la k a tl a r in in g 2 0 1 4 yil b o ' y i c h a “ Ijtim o iy - 
iq tiso d iy r ivojla nish t o ‘g ‘risidagi h is o b o t” m a ’lumotlari;
- X u s u s iy l a s h ti r is h ja r a y o n la r i va m o n o p o li y a g a q arsh i k urash 
m a v z u s i d a g i n o m z o d lik d issertatsiyasi m atcriallari;
- In te rn e t x a m d a O m m a v i y a x b o r o t v o s it a la ri d a g ix a b a r la r
- llm iy m a q o la l a r , m o n o g r a f iy a la r d a n f o y d a l a n il a d i.
V A ZIY A T
M a m la k atim izd a turli shakldagi xo'jalik yurituvchi subyektlar to m o ­
nidan o ' z ustu nlik m avqeidan foydalanib. har xil qonun buzilishi hollariga 
y o ‘l q o 'y m a slik m aqsadida monopolist korxonalar D avlat reestriga 
kiritiladi. O 'z b c k is to n d a 1997 yil m onopolist korxonalar soni 828 ta 
b o'lib, monopol m ahsulotlar soni 51 8 6 ta b o 'lg a n bo 'lsa, 20 1 4 yilga 
kelib, D avlat reestriga kiritilgan korxonalar soni 128 taga tushdi, monopol 
m ahsulotlar soni esa, 126 tani tashkil e t d i 1. (Ilovadagi ja dvallargaqa ra ng).
1 У ю е к м с г о н н к ; т п с о д п ё п
1
. А х о о р о т -
i
б юл л е т е н ь . Т.: 2 0 1 5 ii. 93 6.
6 3 - б е т .
I 14

---

Ayni v a q td a bir q a t o r ta rm o q la r d a m o n o p o li z m hali h am sa q lan ib
qo lm o q d a . M a sala n , n eft k im yosi bozorida , o z iq -o v q a t tovarlari bo- 
zorlarida, q u rilish m a teriallari b o z o r id a va boshqalar. M o n o p o l-
la s h u v n in g y u q o r i d a r a ja d a s a q la n ib q o la y o tg a n l ig in in g o b ’ekliv 
s abahlari ishlab c h i q a r is h n in g kapital s i g 'i m i kattaligi, k atta q u v v a t g a
e g a b o 'l g a n a g r e g a tla r d a n fo y d ala n ilis h i, te x n o lo g iy a j a r a y o n l a r i n i n g
u z lu ksiz ligidir. B u l a r u s h b u ta r m o q l a r d a r a q o b a tn in g rivojlanishini 
q iy in lash tirib q o ' y m o q d a .