N xolmatov. N. Im om ova makro va mikro

nolli jam g'arish
chizig'i
deb ham ataladi. Keyin esa, iste'mol chizig'i chiziladi. 
Yuqoridagi grafikda iste'm ol noldan boshlanmaydi, balki, C , daraja­
sida avtonom islc -m oldan boshlanadi.
1 X 4

---

Avtonom x a r a j a t l a r
— daromad darajasiga bog'liq bo'lm agan 
xarajatlar y a ’ni. qarz evaziga qilingan. darom adga bog'liq bo'lm agan 
xarajatlar kiradi. 
Ushbu grafikda yashash minim um iga t o 'g 'i i
keladigan iste’mol berilgan, daromadga bog'liq bo 'lm asa ham 
iste’mol bo'lishi shart. Aks holda, jam iy at parokandalikkauchraydi.
Keyinchalik esa daromad oshgan sari iste'mol ham ortib boradi. 
Iste’mol darom adga nisbatan sekinroq o'sganligi sababli, iste’molning 
o'sishi darom adning o'sishidan past bo'ladi y a ’ni iste’mol grafigi 
«yopiladi».
Yi haqida nima deyish mumkin degan savolga. ushbu holatda biz 
jami daromad jam i iste’molga tenga bo'lishini aytishimiz mumkin. 
Daromad to iiq lig ic h a iste'mol qilinadi.
Not clarajac/agi jam g'arish mtqtasi -
ushbu nuqtadan chap 
tom onga daromad is-te'm olga yetarli etnas y a ’ni qarz hisobiga xarajat
- avtonom 
xarajatlar 
mavjud. 
O 'n g
to-m onda 
esa 
daromad 
iste'm oldan yuqori y a ’ni jam g 'arish mavjud.
J a m g'arm a s.
4 
> , Л // Л •: 
i
D a r o m a d
Keyns niodelida ja m g 'a r i s h n i n g funksiyasi va grafigi.
J a m g 'a r i s h grafigi - b) 
ni tahlil qiladigan bo'lsak, unda u 
iste’mol grafigiga k o 'ra yasaladi. Birinchi aniqlaydigan holat bu nolii 
ja m g 'a ris h nuqtasi Yi nuqtada joy-lashgan. Chap tomonda, manfiv 
jam g 'arish n i ko'rish mumkin. Agar daromad oshishi bilan iste'm ol 
kamaysa, ja m g 'a ris h ortib boradi y a ’ni grafik «ochiladi». Iste’molga 
moyillik yuqori bo'lsa, ja m g 'a rish kamayadi.
Iste'mol va ja m g 'a rish hajmiga ixtiyordagi daromad dinami- 
kasidan tashqari quyidagi omillar to 'g 'r ir o g 'i bu omillardagi 
o'zgarishlar ham ta'sir ko'rsatadi: 
l.lJy xo'jaliklari daromadlari.
1X5

---

2 .Uy xo'jaliklarida to'plangan boylik hajmi.
3.Narxlar darajasi.
4. Iqtisodiy kutish.
5. Iste'm olchilar qarzlari hajmi.
6. Soliqqa tortish hajmi.
Dastlabki besh omil ta ’sirida iste'mol va ja m g 'a ris h grafiklari 
o 'zaro teskari tomonga siljigani holda soliqqa tortish darajasining 
o'zgarishi ixtiyordagi daromad xajmini o'zgartirgani tufayli iste'mol 
va ja m g 'a rish hajmlari bir tom onga qarab o'zgaradi. Bu besh omil 
ta'sirida jo riy ixtiyordagi daromad tarkibida iste'mol va jam g 'arish
ulushi nisbatlari o'zgaradi.
2. I s te 'm o l va j a m g ‘a r is h g a o ‘r t a c h a va 
c h e g a r a v iy moyillik
Makroiqtisodiy tahlil jaraenida iste’mol va ja m g 'a ris h funksi- 
yalarini yanada to'laroq bilish uchun iste’mol va ja m g 'a rish g a
o 'rtacha moyillik va chegaralangan moyillik tushunchalarini bilishi- 
miz lozim.
Iste'm olga o 'rtach a moyillik deganda ixtiyoridagi daromaddagi 
iste'mol xarajatlarining ulushi tushuniladi, y a ’ni: