Namangan davlat pedagogika instituti kamolov baxtiyor xasanboyevich ekologiya va tabiatni muhofaza qilish

Ko’lmakdagi krevetka balig’i 
 
Yo’qolib borayorgan turlar Kaliforniyaning markaziy vodiysidagi mavsumiy 
suv havzalarida yashaydi. Ifloslanish shahar urbanizatsiyasi kengayishi va boshqa 
ta’sirlar vodiydagi 90 % bahoriy ko’lmaklarni yo’qolib ketishiga olib kelmoqda. 
Bu turlarning yo’qolib borishi ularning kelib chiqishi va paydo bolishi 
holatlarining beqaror bo’lib borishga sabab bo’lmoqda.
 
1-rasm. Kaliforniya kondori
 
Bu noyob tur - Kondorning yoqolib ketish xavfi 20-asr oxirlariga kelib 
kuchayib ketdi. Ba’zi kondorlar yovvoyi tabiat qo’ynida asrab qolindi.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

146 
 
Cho’l toshbaqasi 
 
Yo’qolib borayotgan cho’l toshbaqasi kelajagi beqaror bo’lib bormoqda. 
Insoniyat taraqqiyoti AQSHning janubi-g’arbida yashaydigan cho’l toshbaqasi 
hududlarining qisqarib borishiga sabab bo’lmoqda.
 
Janubiy dengiz suvsari 
 
Dengiz suvsari Tinch okeanining AQSHga tegishli qismidagi sayoz suv 
havzalarida yashaydi. Asrlardan buyon dengiz suvsarlari noyob juni uchun ovlanib 
kelingan. 
Pelikanlarni saqlab qolish muammosi 
 
Pelikanlar baliq va akvatik o’simliklarni yeyishga moslashgan qushlardir. 20 
asr o’rtalarida DDT preparatidan foydalanish kengayibketdi. 1972 yilda AQSH da 
DDT preparati qishloq xo’jalik ekinlariga qiron keltiruvchi hashoratlarni yo’q 
qilish uchun nazorat sifatida keng ko’lamda ishlatila boshlandi. Bu holat 
pelikanlarning kamayib ketishiga sabab bo’ldi. CHunki pelikanlarning tuxumlari 
ingichka shaklga o’tdi. SHuningdek, palaponlarni erta tuxumdan chiqish holati ruy 
berdi. Jigarrang pelikanlar Luizana shtati va Texasdan butunlay yo’qoldi. 2000 
yillardan buyon Luizana va Texasda yashaydigan 7000 dan ortiq jigarrang 
pelikanlar yashamoqda 
26
.