Namangan davlat pedagogika instituti kamolov baxtiyor xasanboyevich ekologiya va tabiatni muhofaza qilish

 
Bioxilma-xillik o’lchami 
Bioxilma xillik o’lchovi odatda bir hududda yashaydigan turlarning son bilan 
o’lchanadi. Masalan; marjon qoyalar minglab marjon turlariga, baliqlar, suv o’tlari, 
gupka, faraplar va chuvalchanglar uchun makon bola oladi. Marjon qoyalarda 
sayoz oquvchi suvlardan ko’ra ko’proq bio xilma xillikka ega. Dastlab chuqur 
dengiz tadqiqotchilari kamdan-kam 
organizmlar chuqur dengiz tubida 
qorong’ulikda yashay olishmaydi deb hisoblashagn. Shunga qaramasdan marjon 
qoyadagi turlarga nisbatan kamroq bolsada u yerda organizmlar yahsamoqda. 
Bilamizki chuqur dengiz tubidagi bio xilma xillik huddi marjon qoyalardagidek 
noyob. 
 

---

59 
 Bir ko’lmakbalig’ bir krevetka 
 
Yo’qolib borayorgan turlar Kaliforniyaning markaziy vodiysidag imavsumiy 
suv havzalarida yashaydi. Ifloslanish shahar urbanizatsiyasi kengayishi va boshqa 
ta’sirlar vodiydagi 90 % bahoriy ko’lmaklarni yo’qolib ketishiga olib kelmoqda. 
Bu turlarning yo’qolib borishi ularning kelib chiqishi va paydo bolishi 
holatlarining beqaror bo’lib borishga sabab bo’lmoqda.
Kaliforniyakondori 
Bu noyob tur- kondorning yoqolib ketish xavfi 20-asr oxirlariga kelib 
kuchayib ketti. Ba’zi kondorlar yovvoyi tabiat qo’yniga asrab qolindi. 
 
Haleakala silvers word o’simligi 
Dunyoning eng ta’sirchan o’simliklaridan va yo’qolish xavfi ostida bo’lgan bu tur 
hozirda qayta tiklanmoqda. Rasmda Gavaya Haleakalasining gullashi tasvirlangan
(1-rasm). 
1-rasm. 

---

60 
Cho’l toshbaqasi 
Yo’qolib borayotgan cho’l toshbaqasi kelajagi beqaror bo’lib bormoqda. 
Insoniyat 
taraqqiyoti 
Aqshning 
janubi-g’arbidagi 
yashaydigan 
cho’l 
toshbaqasining vatanining qisqarib borishiga sabab bo’lmoqda.