Namangan davlat universiteti b. T. Ataxanov, M. B. Isabayev fuqarolik jamiyati fanidan
Yüklə 2,52 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- VIJDON ERKINLIGI
|
VIDEOKRATIYA
— ommaviy axborot vositalari ustun bo‗lgan, tasvirlarni ko‗rish olami, hokimiyati. VIJDON — insonning o‗z oldida, boshqa odamlar oldida, jamiyat va butun insoniyat oldida ma‘suliyatni his etish, qadriyat. VIJDON ERKINLIGI — ijtimoiy-siyosiy tushuncha; har kimning o‗z e‘tiqodiga ko‗ra, mazkur jamiyatda mavjud ijtimoiy me‘yorlarni buzmagan holda vijdoni buyurgani bo‗yicha yashash, ishlash imkoniyati. Bunda dinga munosabat mas.,ing bir tomoni hisoblanadi. Siyosiy jihatdan V.e.ga demokratiya ko‗rinishlaridan biri sifatida qaraladi. Yuridik nuqtai nazardan V.e. insonning asosiy shaxsiy huquqlari sirasiga kiradi va demokratik erkinliklardan biri hisoblanadi. O‗zbekistonda u O‗zR Konstitutsiyasida, ―Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‗g‗risida‖gi qonunda (1991-yil 14-iyunda qabul qilingan, 1998-yil 1-mayda yangi tahriri tasdiqlangan) nazarda tutilgan. Konstitutsiyaga ko‗ra, ―hamma uchun vijdon erkinligi kafolatlanadi. Har bir inson xohlagan dinga e‘tiqod qilish yoki hech qaysi dinga e‘tiqod qilmaslik huquqiga ega‖ (31-modda). O‗zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi bo‗yicha, diniy qarashlarni majburan singdirishga yo‗l qo‗yilmaydi. Ayni vaqtda yangi tahrirdagi ―Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‗g‗risida‖gi qonunga ko‗ra, dinga munosabatidan qat‘iy nazar fuqarolarning tengligi ta‘minlanadi (4-modda). Ushbu qonunda ta‘kidlanishicha, hech bir dinga yoki diniy e‘tiqodga boshqalariga nisbatan biron-bir imtiyoz yoki cheklashlar belgilanishiga yo‗l qo‗yilmaydi. Qonun muayyan yoshga yetgan fuqarolarning o‗z diniy ehtiyojlarini qondirish uchun diniy tashkilot tuzish, oliy va o‗rta diniy o‗quv yurtlarida ta‘lim olish tartib-qoidalarini ham belgilab bergan. Ayni vaqtda dindan davlat va Konstitutsiyaga qarshi targ‗ibot olib borishda, millatlararo adovat uyg‗otishda, vaziyatni beqarorlashtiruvchi uydirmalarni tarqatishda, aholi o‗rtasida vahima chiqarishda hamda 310 davlat, jamiyat va shaxsga qarshi qaratilgan boshqa g‗arazli maqsadlarda foydalanishga yo‗l qo‗yilmaydi (5-modda). VILOYAT — 1) O‗zbekiston Respublikasi tarkibidagi hududiy tuzilma (hududiy- davlat tuzilmasi). 2) Ma‘muriy-hududiy birlik. O‗rta asrlardan ma‘lum. Sharqning ayrim mamlakatlari (Afg‗oniston, Turkiya va b.), shuningdek, O‗rta Osiyo xonliklari v.larga bo‗lingan. 1924-yil sho‗rolar o‗tkazgan milliy-davlat chegaralanishi arafasida Turkiston ASSR 6 ta v. - Sirdaryo, Samarqand, Farg‗ona, Zakaspiy (Turkmaniston), Yettisuv, Amudaryo v.laridan tashkil topgan edi. 1925-yil 13-yanvardan ue‘zd deb yuritila boshlandi. Keyinchalik ruscha ―oblast‖ nomi bilan qayta tashkil etildi. O‗zbek tiliga davlat tili maqomi berilishi munosabati bilan tarixiy ma‘muriy-hududiy birlik nomi sifatida ―v‖ so‗zi qayta tiklandi; 3) Avtonomiya turi. Ayni holda viloyat nomiga ―avtonom‖ so‗zi qo‗shiladi. Mas., Rossiya Federatsiyasida yahudiylar avtonom viloyati mavjud. Adabiyotlarda qo‗llaniladigan ―tarixiy viloyat‖ atamasi mamlakat hayotida bir vaqtlar muhim o‗rin tutgan yoki davlatda alohida mavqega ega bo‗lgan (balki hozir ham egallab turgan) mamlakatning tarixan shakllangan muayyan jug‗rofiy mintaqasini anglatadi. Huquqiy ma‘noda avtonomiya, alohida ma‘muriy-hududiy birliklar, o‗zini o‗zi boshqarish tushunchalarida aks etishi mumkin. Yüklə 2,52 Mb. Dostları ilə paylaş:
|