Nashrga tayyorlash markazi k. B. Us mo nov

10.7-rasm. Silindrsimon (a) va torets (b) frezaninig yeyilish sxemasi.

mm , uzii-kesil ishlov berishda 0,15...0,25 mm, cho‘yanga xomaki ishlov berishda 0,5...0,8 mm, uzil-kesil ishlov berishda 0,2...0,3 mm ga teng.
Torets frezalar keskichlar kabi yeyiladi (10.7-rasm, b). Tezke- sar poTatlardan yasalgan frezalar va qattiq qotishmadan yasalgan plastinkali frezalar polat va cho'yanlarga ishlov berishda orqa va old yuzalar bo'ylab yeyiladi. Tezkesar poiatlardan ishlangan frezalar, cho‘vanga ishlov berishda, faqat orqa yuzasi bo‘ylab ye­yiladi. Frezalarning yo‘l qo‘yiladigan yeyilishi hj. tezkesar polat- lardan ishlangan frezalarniki polat va cho‘yanga xomaki ishlov berishda 1,5...2 mm, uzil-kesil ishlov berishda esa 0,3...0,5 mm; qattiq qotishmali plastinkaga ega boigan frezalar bilan po^larga ishlov berishda F..1,5 mm, cho‘yanga ishlov berishda 1,5...2 mm.
Kesuvchi tig‘ mo'rt va plastik buzilishi mumkin. Mo‘rt buzilish katta cho‘zuvchi zo‘riqislhar ta’sirida yuz beradi va yoriqlarning paydo boHishi va rivojlanishi oqibati hisoblanadi. Bunda kesuvchi tig‘ning buzilishi, uvalanish yoki chalnash ko‘rinkhiida boiadi. Uvalanish asosiy tig‘ yaqinida mayda zarrachalaming boMinishida namoyon boiadi va ko‘proq asbobsozlik materialinmg yuza nuqsonlari, mikrostruk- turasining bir xil emasligi va qoldiq zo‘riqishlar bilan bog‘liq.
Chatnash asbobsozlik materialining nisbatan katta hajmdagi, old yuzaning qirindi bilan kontakt chegaralarida pona hajmidan ortiq hajmda boliinishidan iborat. Chatnash old va cikirlanish burchaklarining kattaligiga bogliq.
Ancha yuqori muslahkamlik va zarbiy qovushqoqlikka ega boigan tezkesar polatlar qattiq qotishmalarga nisbatan mo‘rt, buzilishga kam uchraydi.
Frezalash uchun xos boigan uziukii qirqishda termik zo'riqisiilar muliim ahamiyat kasb etadi, xususan qattlq qotishmali plastinkalar bilan jihozlangan asbobiar uchun ulaming ahamiyati katta.
Torets frezalashda qirqish davrida tishlarning kontakt yuzalarida termik zoTiqishlar paydo boiadi.. Tishlarning salt sikli paytida ventilatsion effcktning issiqlik nikazavchaniigi tufayli, kontakt yuzalardagi harorat ish sikli haroratining uchdan bir qismiga qadar pasayib ketadi. Natijada qattiq qotishmaning yuza qatlamlari ichki qatlamlarga nisbatan kamroq qiziydi va tishlarning kontakt yuzalarida siquvchi zo'riqishlar, cho'zilish zo‘riqishlari bilan almashinadi. Ma‘lum sikldan so‘ng, zo'riqish ishorasining o‘zgarishi toliqish yoriqlarini keltirib chiqarad. Yoriqlarning paydo boiiishi mata kritik tezlik va kesish haroratiga, shuningdek, qattiq qotishmalaming fizik-mexanikaviy xossalariga bogiiq.

2. 
   Frezalashda kesish rejimlarini tayinlash tartibi
   

Frezalashda kesish rejimlarini tayinlash tartibi ishlov berishning boshqa turlaridagi kesish rejimini tayinlash tartiblaridan farq qilmaydi. Kesish chuqurligi ishlov berishga qoldiriladigan qo‘yimga bogtliq holda tanlanadi. DMAD tizimining bikrligi va dastgoh quvvatini hisobga olib, frezalashni bir ohishda amalga oshirgan ma'qul. Ishlov beriladigan qo‘yim 5 mm dan ortiq boiganda, hamda ishlov berish aniqligi, yuza c'adir-h^idhiriigiga yuqori talablar qo'yilganda qo'yimni oxirgi o‘tishga 1... 1,5 mm qoldirib ikki va lindan ortiq oîshda kesib olinadi.
Qirqish rejimi tayinlangandan soiig navbatdagi ish — surishni tanlashdir. Bunda, imkoniyat boricha, eng katta surish tanlanadi. Uning kattaligi ishlov berilgan yuzaning g‘adir-budurligi, freza tishining mustahkamligi, dastgoh surish mexanizmining mustah- kamligi, DMAD tizimining bikrligi, ishlov berilayotgan mate- rialning mustahkamlik xususiyatlari kabi omillar bilan cheklaniladi. Tezkesar poUatdan tayyorlangan silindrsimon frezalar bilan homaki frezalashda, polatga ishlov berilganda tishga surishni S, = =0,06...0,6 mm/tish qilib, cho‘yanga ishlov berishda 5=0,04...0,6 mm/tish tarzida tanlanadi. Oiga chidamli va titanli qotishmaiardan ishlangan zagotovkalarni frezerlashda 5 = 0,05...0,2 mm/tish.
Tanlangan S kattalik bo‘yicha minutlik surish aniqlanadi S_m = S_?Z_n, bunda Z~ freza tishlari soni va n — frezaning aylanish chas- totasi, so'ngra dastgoh pasporti bo'yicha S_ni tuzatish kiritiladi va hisoblab chiqilganga yaqin kichik kattalik qabul qiiinadi: Tanlangan S_mf bo'yicha amaldagi tishga surish hisoblanadi.
Kesish tezligini frezalashdagi kesish rejimlari kartalari bo'yicha tanlanadi yoki quyidagi ifoda bo‘vicha hisoblanadi.