Nashrga tayyorlash markazi k. B. Us mo nov

P?, P va P kuchlar o‘rtasiclagi nisbatlar bir xil emas va frezaning geometrik parametrlari hamda qirqish rejimiga bog'liq. PJ P, nisbat freza tishlari qirqayotgan qatlam qalinligiga va vint ariqchasining og'ish burchagiga bog'liq. LJ qirqilayotgan qatlam qalinligi kamay- ganda o‘sadi va co burchak kattalashgan sari kichrayadi. œ = 25...35“ burchakli frezalar uchun va tishga beriladigan surishlarda kuchlar o'rtasidagi o'rtacha nisbat quvidagi ko‘rinishda boiadi =
= (0,4...0,6) Py,
P /P nisbat. asosan, vint ariqchasining og‘ish burchagi bilan aniqlanadi va og'ish burchagi kattalashgan sari o‘sib boradi. Mazkur nisbat o‘rtacha R_n = (0,2...0,4) Rtg co ga tengdir.
Frezalashda qirqish kuchi tajribada maxsus dinamometrlar bilan oilchanadi.Qirqish kuchlari asosiy tashkil emvchilarining tajriba orqali tadqiq etishning umumlashtirilgan natijalari quyidagi formu- ladan topiladi:
(10.5)
* /x
bunda r — frezalash chuqurligi; 5 — tishga uzatilish’ Z — frezaning bir paytda ishlaydigan tishlari soni; B—frezalash kengligi; D — freza diametri.

^astgoh shpindelidagi aylantinivchi moment quyidagiga teng: = C/^Z/UT\ (10.6)
C_p va C_m koeffiiWyentlarnmg son qiymatlari va daraja ko‘rsatkichlari frezalashda kesish rejimlarining me’yorlariga qarab ma'lumot- nomalardan olinadi. Qirqish tezligi va freza tishlari old burchagining qiymatlari (10.5) va (10.6) tenglamalar bo‘vicha hosil qilingan sonni A va Aytuzatish kc^efTiísiyentlariga ko'paytirib hisoblanadi.
Freza ishlayotgan paytda aylana kuchi va aylantirish momentining o'zgarib turishi frezalaslining kamchiligi hisoblanadi.. Qirqilayotgan qatlamning jamlangan kesim maydonining doimiy emasligi kuehlar bir xil bollmasligining asosiy sababi boiib hisoblanadi.
Frezalash kengligi freza o‘qiy qadamidan butun son marta ortiq boilganda, bir me’yorda frezalash yoki ko’ndalang kesim F ning maydoni doimiy boiganda frezalashga erishish mumkin.
— = 1,2,3...
4»
Bu ifoda bir me’yorda frezalash tenglamasi , K soni esa bir tekislik koeffitsiyenti deb ataladi.
Frezalash kengligi liar doim ishlov berilayotgan detal o‘l- chamlari bilan berilganligi sababli, bir me’yorda frezalash teng- lamasini tegishlicha diametr, freza tishlari soni va vint ariqchasi- ning ogish burchagini tanlab amalga oshirish mumkin.
0‘qiy qadamning t_o = t ctgco = dg « qiymatini qo‘yib ifoda bilan aniqlanuvchi frezani konstruksiyalash orqali bir tekis frezalash ancha oson.


Bir tekislik koeffitsiyenti istalgan raqam boTishi mumkin, ammo shunday boTishi kerakki, burchak co < 45° bolsín. Vint ariqchasining ogish burchaklari katta boigan frezalar yasash tavsiya qilinmaydi, chunki bunda turg'unhk keskin kamayadi.
Tekis harakatdagi frezalash nazariy jihatdan aylana kuchi va aylantirish momentining doimiyligini taimmiaydi. Amalda aylanish kuchi doim tishlarning aylana qadamining bir tekis bol|masligi . ₄₀ www.ziyouz.com kutubxonasi hamda tishlarning freza o'qiga nisbatan nokonsentrikligi va freza opravkasining urib turishi oqibatida tebranib turadi. Biroq tekis frezalashda kuch va moment tebranishi eng minimal bo'ladi.
Silindrsimon frezalar bilan frezalashdan farqli oHaroq. bir tekis torets frezalash mumkin emas. Har qanday sharoitlarda jamlangan aylanish kuchi va aylantirish moment' freza ishlab turganda o'zgaruvchan bo'ladi. Lekin frezalash notekisligi eng kam bo'lgan sharoitlarni tanlash mumkin.

2. 
   Frezalarning yeyilish tabiati
   

Yuqorida ta'kidlab o'tildiki. frezalashning bir-biridan farq qi- luvchi xususiyatlari freza har bir tishining ish va salt sikllari al- mashinishining davriyligi hisoblanadi. Ish sikli davomida qirqi- layotgan qatlam qalinligiga, tig' yuzalari o'rtasidagi ishqalanishga. tushayotgan qirindi va qirqish yuzasiga proporcional bo‘lgan energiya sarflanadi. Sarflangan energiyaning taxminan 95%i issiqlikka ayla- nadi. Tig' yuzasida harorat eng yuqori qiymatga yetadi.
Ish va salt sikllarning davriyligiga bog'liq ravishda issiqlik hodisalarining rivojlanishi. frezalashda yo‘nish yoki parmalash- dagidan ko‘ra boshqacha tabiatga ega bo‘ladi. Ish sikli davomida freza har bir tishining tig‘i qarivb 400 C gacha qiziydi. bu parma va keskichdagi qizishga nisbatan taxminan ikki marta pastdir. Salt sikl vaqtida freza tishining tig'i soviydi. ish sikl davomida olingan issiqlik freza massasining ichiga va atrof-muhitga tarqaladi. Haito. ish sikli davridagi haroratning koharilishini hisobga olganda ham. harorat qiymati frezalar veyilishi jadalligini sezilarli oshirish uchun yetarli darajada katta emas.
Freza tishlari ugllarining siklik harorati zo'riqishi sharoitlarida, salt siklda ularning aralashishi sodir boTadigan muhit muhim rol o'ynaydi. Quruq frezalashda tig‘lar harorati farqi ish va salt sikllarda uncha katta emas. chunki havo muhitining issiqlik haydashga ta’siri kam. Frezaga sovituvchi suyuqlik quyish, freza tig‘ini ancha jadal sovitish imkonini beradi.
Silindrsimon, uchli va disksimon frezalarning faqat orqa yuzalari yeyiladi. Orqa yuzaning yeyilish maydonchasi tig'ning ish hududi bo‘ylab (10.7-rasm.r/) tig'ning kirish nuqtasidan chiqish nuqta- sigacha asta-sekin kengayib borib joylashgan. Tezkesar polatlardan yasalgan silindrsimon frezalar orqa yuzalari h_n yeyilishining yo’l qo'yiladigan kattaiiklari: podatlarga xomaki ishlov berishda 0.4...0.6 www.ziyouz.com kutubxonasi