Natyurmort chizmatasviri



Yüklə 7,39 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə26/31
tarix29.11.2023
ölçüsü7,39 Mb.
#169898
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   31
8-mavzu. Tasviriy san\'atda NATYURMORT

INSON QOMATINI CHIZISH 
Inson qomatini o‘rganish bo‘yicha bajariladigan kompozitsiyalar 
ustida ishlash katta ahamiyatga egadir. “Dastlab naturadan hamma 
narsani qabul qilishga o‘rganish, so‘ng uni yetarlicha anglab, o‘ziga 
bo‘ysundirishga harakat qilish kerak”, – degan edi P.P. Chistyakov. 
Tinch holatdagi – tik turgan va o‘tirgan qomat rasmini chizish 
tajribasiga ega bo‘lgach, turli burilishlarda bo‘lgan figuralarni mashq 
qilishga o‘tish mumkin. Murakkablashtirilgan burilishda turgan 


101 
qomatni o‘rganish xomaki rasmlar chizishda katta yordam beradi. 
Bunda tors o‘rta asosiy chizig‘i yo‘nalishiga ko‘ra olish muhim 
ahamiyatga ega. Orqadan rasm chizishda umurtqa egilishini kuzatish 
katta qiziqish uyg‘otadi. Murakkab rakursda bo‘lgan qomat chizmalari 
kelajakda jonli shakl rasmini chizishdagi bilimlarni mustahkamlashga 
yordam beradi. Bu jarayonda chuqurlab ketuvchi ayrim yuzalarning 
kuchli qisqargan holda, frontal joylashgan yuzalarning esa o‘z haqiqiy 
kattaligida ko‘rini-shini e’tiborga olish zarur. Jonli shaklni tasvirlash 
jarayonida perspektiv qisqarishlarni ifodalash uchun geometrik 
jismlarni chizish qoidalarini hisobga olish kerak. Kuchli harakatda 
bo‘lgan erkak qomatining turli holatlardagi chizmalarini, masalan, 
og‘irlik ko‘tarish paytida va h.k. chizish tavsiya qilinadi. Bunday holda 
torsning tayanch yassiligiga nisbatini, ushbu harakatni tavsiflovchi 
asosiy mushaklar tarangligini ko‘rsata olish juda muhimdir. (73 - rasm). 
73 - rasm. Odam tanasini bosqichma – bosqich tasvirlash. 
Ikki erkak figurasidan iborat lavhalar chizishni mashq qilish zarur. 
Bunda asosiy e’tiborni ularning plastik bog‘lanishiga qaratish kerak. 
Bolalar tasviri ustida ishlash juda qiziqarli ijod turidir. Bunday 
rasmlarda bolalar ruhiyatining murakkab va ko‘p qirrali ekanligini 
ifoda-lashga erishish zarur. 
Holatning plastik xarakterini aniqlash uchun xayolan yelka, bel 
chizig‘i yo‘nalishli tos bel suyagiga nisbatan og‘irlik markazi holatiga 
bog‘liqligini aniqlash kerak. Ikki oyoqqa tayangan holatida suyaklar 
vertikal, chetdan o‘tuvchi tos chizig‘i esa gorizontal holatda bo‘ladi. Bir 
oyoqqa tushuvchi og‘irlik markazida esa tos yukdan bo‘shalgan oyoq 
tomonga egilishini esda tutish kerak. Odam qomatini chizishda dastlab 
o‘rta chiziq yo‘nalishi aniqlanadi. Orqa tomondan rasm chizishda 


102 
umurtqa chizig‘ining harakatchanligi tufayli tos va elka suyagi turli 
holatlarda bo‘lishi mumkin. Albatta, bu tartibdagi ish qomat tuzilishini 
aniqlashda yordamchi vosita bo‘lib xizmat qiladi. Yalang‘och yoki 
kiyimli qomat rasmlarida jonli xarakter shakli yorqin va dadil berilishi 
kerak. U yoki bu shaklni tus munosabatlari yordamida ifodalashda 
alohida emas, katta umumiy shaklni ko‘rishga odatlanish lozim. (74 - 
rasm). 
O‘quv mashg‘ulotlarida bajariladigan davomli rasmlarda odam 
qomati plastik holatlarining turli - tumanligini o‘rganishga imkon yo‘q. 
Shuning uchun bu bo‘shliqni xomaki rasmlar ustida mustaqil ishlash 
yo‘li bilan to‘ldirish mumkin. Odam gavdasi plastikasini ifodalashda 
olingan bilim va ko‘nikmalar syujetli bo‘lmagan o‘lchamlarda qilinadi. 
Bu ish masshtabli nisbatlar bilan ishlash malakasini o‘stiradi, ko‘z bilan 
qomat proporsiyalarini aniqlashda qo‘l keladi. 

Yüklə 7,39 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   31




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin