Navoiy innovatsiyalar instituti «tasdiqlayman»

Vasley Klar Mitchel 
(1874–1948) 
1896-yilda Yunon va lotin adabiyotini 
o‘rganish uchun Chikago Universitetiga 
o‘qishga kirdi. Jon Devey va Torsten 
Veblenning darslarini olgandan so‘ng, 
falsafa va iqtisodiyotga ko‘proq qiziqa 
boshladi va nihoyat iqtisodiyotni davom 
ettirishga qaror qildi. Mitchel Veblenning 
g‘oyalarini to‘lig‘icha qabul qilmagan 
bo‘lsada, uning iqtisodiyoti ortodoksal emas, balki odatda, 
Vasley Klar Mitchel (1874–1948) 

---

288 
institutsionalitlar maktabi bilan bir xil deb qaraladi. U Veblenning ba’zi 
ortodoksal iqtisodiy nazariya tanqidlarini qabul qildi va ularni to‘ldirdi, 
lekin u sanoat iqtisodiyotini tushuntirib beruvchi to‘liq nazariy tizim 
yaratishga harakat qilmadi. Mitchel tadqiqodchi va olim sifatidagi 
misollari va uning makroiqtisodiy ma’lumotlarni tahlil qilish va to‘plash 
uchun tashkil etgan Iqtisodiy tadqiqotlar milliy byurosi uning asl 
nazariya uchun qo‘shgan hissasiga nisbatan ancha muhim edi. 
Mitchell fikriga ko‘ra, kishilar faoliyatida asosiy hara- 
katlantiruvchi kuch – pul hisoblanadi. Aynan moliyaviy institutlar inson 
xatti-harakatining xarakterini aniqlab beradi. U 
iqtisodiy 
(moliya, kredit, 
pul muomalasi) va 
noiqtisodiy 
(psixologik, ijtimoiy, axloq, xulq, fe’l-
atvor) 
omillarining o‘zaro bog‘liqligini va o‘zaro ta’sirini ko‘rsatib 
berdi
. Madaniy va ijtimoiy-psixologik omillarni hisobga olgan holda 
davlatning pul, kredit va moliya sohalariga aralashuvini zarur deb 
hisobladi. 
Mitchellga katta shuhrat keltirgan uning iqtisodiy sikl nazariyasi 
hisoblanadi. Uning bir qator asarlari, jumladan 
“Iqtisodiy sikllar”, 
“Iqtisodiy sikl: muammo va uning yo‘lga qo‘yilishi”, “Iqtisodiy