―neft va gazni qayta ishlash texnologiyasi‖. 1 qism 5321300 – ―neft va neft-gazni qayta ishlash texnologiyasi‖ bakalavr ta‘lim yo‗nalishi uchun darslik

16.14-rasm. Barabanli vakuum-fil‘trning umumiy ko‘rinishi
Turli komponentlardan tovar mahsulotlar tayyorlash maqsadida neftni 
qayta ishlash zavodlarida kompaundirlashning quyidagi asosiy usullari 
qo‗llaniluvchi maxsus abyektlari loyihalanadi:
1) sirkulyasion – bunda, aralashtirish aralashtiruvchi rezervuar yoki 
aralashtiruvchi qurilmali apparatlarda amalga oshiriladi; 2) bevosita oqimda 
aralashtirish.
Avtomatik aralashtirish stansiyasi sxemasi 10.14-rasmda keltirilgan.
Aralashtirish stansiyasi komponentlarni saqlash rezervuarlari 1, 7, 13; 
tayyor mahsulot rezervuari 20; komponentlarni haydash nasoslari 2, 8, 14; fil‘tr 
gaz ajratkich 3, 9,15; sarf o‗lchagichlar 4, 10, 16; rostlovchi va teskari klapanlar 
5, 11, 17; va aralashtirish kollektori 19dan tarkib topgan.
10.14-rasm. Avtomatik aralashtirish stansiyasi (AAS) sxemasi: 
 1, 7, 13- komponentlarni saqlash rezervuarlari; 2, 8, 14-komponentlarni haydash 
nasoslari; 3, 9, 15-fil‘tr-gazajratkich; 4, 10, 16-sarf o‗lchagichlar; 5, 11, 17- rostlovchi 
klapanlar; 19- aralashtirish kollektori; 20-tayyor mahsulot rezervuari.

---

443 
Tovar yoqilg‗ilarni tayyorlash 
Benzin tayyorlash
: Tovar benzin neftni qayta ishlashning turli 
jarayonlaridagi benzin fraksiyalarini aralashtirib (kompaundirlab) bundan 
tashqari, tayyor mahsulot xossalarini yaxshilovchi qo‗shilma va qo‗ndirmalar 
kiritib olinadi. Komponentlar, qo‗shilma va qo‗ndirmalarni aralashtirib kerakli 
sifatdagi tovar mahsulot tayyorlanadi.
Tovar avtomobil benzini tayyorlashda ishlatiladigan komponentlar miqdori 
va sifati bir – biridan keskin farq qiladi. Hatto, bir markali benzinning bir 
zavodning o‗zida turli vaqtlarda ishlab chiqarilgan partiyasi biror qurilmaning 
rejali-ogohlantirish ta‘miri, mahsulot chiqarish bo‗yicha zavod dasturining 
o‗zgartirilishi va shu kabi boshqa hollar tufayli komponent tarkibi bo‗yicha 
farqlanishi mumkin.