Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti norposhshaxon voxidova

2. Kasbiy yo’nalganlikni tashxislash.
O’quvchilarning kasbiy yo’nalganlikni tashxisini belgilovchi diagnostik metodlar:
1.J.Hollaridning tipologik so’rovnomasi;
2.N.S.Pryasnikovning
kasbga
yo’naltirish usulini faollashtirish "Kasbiy
yetuklik"diagnostik texnikasi;
3. Maers-Briggsning tipologik so’rovnomasi;
4. Differentsial diagnostik so’rovnoma (Novell; Ye. A. Klimov).
Sinovning maqsadi. Mazkur metodika Ye.A.Klimov tomonidan kasb turlarining
tasnifiga muvofiq har xil turdagi kasblarni tanlashga mo’ljallangan. U o’spirinlar va
kattalarning kasbga yo’naltirish uchun ishlatilishi mumkin. Vazifa: taklif qilingan
20 juftlikning har birida faqat bitta turni tanlashi va javoblar varag’ining tegishli
katakchasiga " + " belgisini qo’yishi kerak. Tekshiruv vaqti cheklanmagan.
O’quvchilar avvaldan so’rovnoma o’tkazilishi haqida ogohlantirishlari kerak,
chunki savollarga uzoq vaqt o’ylanmasdan javob berish talab etilib, vazifani bajarish
uchun 20-30 daqiqa vaqt beriladi. Texnikadan individual va guruhda foydalanish
mumkin. Eksperimentator bir guruh mavzularga savollarni o’qib chiqishi mumkin,
ammo bu holda javob vaqti cheklarigan. Ushbu usul eksperimentator cheklarigan
holda ishlashi kerak bo’lganda qo’llaniladi
3. Kasbiy tayyorgarlik so’rovnomasi. 
1 a.Hayvonlarni parvarishlash 1b. Avtomobillarga xizmat ko’rsatish (nazorat
qilish, boshqarish).
2 . Bemorlarga yordam berish 2 Kompterda jadvallar, chizmalar tuzish, dasturlar
yaratish. Kitobiy illyustratsiyalar, plakatlar, badiiy otkritkalarni sifatini kuzatib
borish.
3. O’simliklar holati, o’zgarishini nazorat qilish.

---

4. Xom - ashyoga ishlov berish (yog’och, material, metall, plastmassa).

4. Mahsulotlarni egasiga yetkazish, reklama qilish, sotish.
5. Ilmiy-ommabop maqola va kitoblarni muhokama qilish.
5.Badiiy adabiyotlarni muhokama qilish (konqert yoki taeatr pьesalarini)
6.Biror bir hayvonning bolasini parvarishlab, katta qilish.
6.O’rtoqlariga biror bir xatti-harakatlarni mashq qildirish (yoki bolalarga).
7.Rasm va tasvirlardan nusxa olish (musiqa asboblarini sozlash).
7.Yuk mashinalarini boshqarish (traktor, kamaz, teplovoz kabi).
8.Insonlar uchun muhim bo’lgan ma’lumotlarni yetkazish va tushuntirish.
8.Ko’rgazmalarni tayyorlash (kontsert yoki teatr pьesalarini tayyorlashda ishtirok
etish).
9.Narsalar, mahsulotlar (kiyim-kechak, texnika), uy-joylarni ta’mirlash.
9.Matnlar, jadvallar, raqamlardagi xatolarni tekshirish va tuzatish.
10. Hayvonlarni davolash.
10. Hisob-kitob ishlarini bajarish.
11. O’simliklarning yangi navlarini ko’paytirish uchun.
11. Mahsulotlarining yangi turlarini (avtomobil, kiyim-kechak, uy-joy, oziq-ovqat
va b.) loyihalash, loyihalash.) tekshirish.
12.Odamlar o’rtasidagi nizolarni, janjallarni tartiblash, ishontirish, tushuntirish,
jazolash, rag’batlaritirish.
12.Hayvonlar hayotini kuzatish.
13. Havaskorlik va san’at to’garaklari faoliyatini o’rganish, kuzatish.
13.Mikroblarning paydo bo’lishini kuzatish, xulosalar chiqarish.
14. Tibbiy asboblar, asboblarni saqlash, sozlash.

---

14.SHikastlangan, kuygan va h. k. kishilarga tibbiy yordam ko’rsatish.

156. Aniq tasvirlarigan hodisalar, belgilangan narsalar va boshqalar haqida hisobot
berish.
156.Voqealarni badiiy tasvirlash, tasvirlash (kuzatilgan va tasavvur qilingan).
16.Kasalxonada laboratoriya tekshiruvlarini o’tkazish.
16.Bemorlarni qabul qilish, tekshirish, ular bilan suhbatlashish, davolanishni
buyurish.
17.Xonalarning devorlarini, mahsulotlar yuzasini bo’yash.
17.Mashinalar, qurilmalarni o’rnatish yoki yig’ishni amalga oshirish.
18.Tengdoshlari yoki yoshlarning teatrlarga, muzeylarga, ekskursiyalarga, piyoda
sayohatlarga va boshqalarga madaniy sayohatlarini tashkil etish.
18.Sahnada o’ynash, konqertlarda ishtirok etish.
19.CHizmalar bo’yicha buyumlar, mahsulotlar (avtomobillar, kiyim-kechaklar)
ishlab chiqarish, binolar qurish.
19.Rasm chizish bilan shug’ullanish, chizmalar, xaritalardan nusxa ko’chirish.
20. O’simlik kasalliklari, o’rmon, bog’ zararkunandalariga qarshi kurashish.
20. Klaviatura mashinalarida ishlash (yozuv mashinkasida matn terish).
SINOV NATIJALARINI QAYTA ISHLASH VA TALQIN QILISH
Sinov kaliti
Kasb tiplari Kasb turlari savol raqamlari
Tabiat -kishisi 1a, 3b, 6a, 10a, 11a, 13b, 16a, 20a
Texnika -kishisi 1b, 4a, 7b, 9a, 11b, 14a, 17b, 19a
Inson-inson 2a, 4b, 6b, 8a, 12a, 14b, 16b, 18a
Belgilar tizimi 2b, 5a, 9b, 10b, 12b,15a, 19b, 20b

---

Badiiy obraz-kishisi 3a, 5b, 7a, 8b, 13a, 15b, 17a, 18b

Kalit bilan mos har bir javob uchun bir ball beriladi.
Test natijalarini talqin qilish
Mavzuga maksimal ball to’plagan kasb turini tanlash tavsiya etiladi. Kasb
turlarining nomi:
"inson-tabiat" – o’simlikchilik, chorvachilik va o’rmon xo’jaligi bilan bog’liq
barcha kasblar;
"odam-texnika" - barcha texnik kasblar;
"odam-odam" - odamlarga xizmat ko’rsatish bilan bog’liq barcha kasblar, aloqa
bilan;
"odam injener" - hisob-kitoblar, raqamli va harf belgilari, shu jumladan musiqiy
mutaxassisliklar bilan bog’liq barcha kasblar;
"inson – badiiy obraz" - barcha ijodiy mutaxassisliklar.
Kasb turlariga qisqa ta’rif.