Buxoro amirligi (Mang’itlar sulolasi) boshqaruv tizimining asosiy xususiyatlari
Olimxonni Qobulda Afg’oniston amiri Omonullaxon qabul qilib, doimiy yashashi uchun unga Qal’ai Fotuda maxsus qarorgoh ajratib beradi. U Qobulda yashasa xam Buxorodagi ozodlik harakatiga g’oyaviy jihatdan rahbarlik qilishda davom etdi, ko’rboshilar va ulamolarga turli maktublar va qimmat-baho sovg’alar jo’natib, ularni kurashga ilhomlantirgan. Olimxon Qobulda o’zining esdaliklarini yozib tugallaydi. Umrining oxirida ko’zi ojizlanib qoladi, og’ir dardga chalinadi. Uzoq davom etgan xastalikdan so’ng u Qal’ai Fotuda vafot etadi. Qobul atrofidagi SHahidoni islom (Islom shahidlari) qabristoniga dafn etilgan. Olimxonning xotiralari Parijda fransuz tilida (1929), keyinchalik G’arbda fors tilida,
Olimxonni Qobulda Afg’oniston amiri Omonullaxon qabul qilib, doimiy yashashi uchun unga Qal’ai Fotuda maxsus qarorgoh ajratib beradi. U Qobulda yashasa xam Buxorodagi ozodlik harakatiga g’oyaviy jihatdan rahbarlik qilishda davom etdi, ko’rboshilar va ulamolarga turli maktublar va qimmat-baho sovg’alar jo’natib, ularni kurashga ilhomlantirgan. Olimxon Qobulda o’zining esdaliklarini yozib tugallaydi. Umrining oxirida ko’zi ojizlanib qoladi, og’ir dardga chalinadi. Uzoq davom etgan xastalikdan so’ng u Qal’ai Fotuda vafot etadi. Qobul atrofidagi SHahidoni islom (Islom shahidlari) qabristoniga dafn etilgan. Olimxonning xotiralari Parijda fransuz tilida (1929), keyinchalik G’arbda fors tilida,
O’zbekistonda o’zbek va rus tillarida (1991), Tojikistonda tojik tilida (1992) alohida kitob sifatida chop qilingan. Olimxon hukmronligi davrida Buxoroda Olimxon madrasasi qurilgan, Sitorai Mohi Xosa saroyini qurish yakunlangan.
Nasrullaxon mamlakatdagi tarqoqlikni tugatish uchun kurashdi. Yarim mustaqil va kuchli Shahrisabz va Kitob bekliklari buysundirildi. Quqon xonligi tobe etildi. To’xtovsiz urushlar, soliqlar miqdorining ortishi 1821—25 yilarda xitoy-qipchoqlarning Miyonqol ko’zg’oloniga olib kelgan. Nasrullaxon (1827— 60 yillarda hukmronlik qilgan) Xiva va Qo’qon xonliklarini Buxoro atrofiga birlashtirishga harakat qilgan. Xo’jand, O’ratepa, Toshkent, Jizzax va Zominni Buxoro amirligiga qaytargan (1840-42). Nasrullaxon davlat hokimiyatini mustaxkamlash maqsadida urug’ va qabila boshliqlaridan bo’lgan ko’plab amaldorlarni kuyi tabaqalardan chiqqan yosh va g’ayratli kishilar bilan almashtirgan. 1837 yil harbiy islohot o’tkazib qo’shinning jangovarlik holatini yaxshilagan. Xar biri 800 kishidan iborat 50 ta sarbozlar buluki va 250 kishilik tupchilar guruxi tashkil qilingan. Muntazam piyoda qo’shin soni 40 ming kishidan oshgan. 1842 yil Farg’ona vodiysi ulamolarining qistovi bilan Nasrullaxon Qo’qonga yurish qilib, qisqa muddatga xonlik hududini egallagan. Qo’qon xoni Muhammad Alixon va uning onasi shoira Nodirani qatl etgan. Nasrullaxon hukmronlik qilgan yillar Turkiston mintaqasida Rossiya-Angliya manfaatlari o’zaro to’qnashgan davr hisoblanadi
