Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika

To'rtinchi yo'nalish - mavzuni rivojlantiruvchi muhitni yaratish va bolalar uchun kompleks faoliyat markazlarini rivojlantirish. Bolalarning jismoniy, intellektual va shaxsiy fazilatlarini shakllantirish bo'yicha psixologik-pedagogik ishning vazifalaridan biri barcha ta'lim yo'nalishlarini o'zlashtirish jarayonida kompleks tarzda hal qilinadi, ammo psixologik yordam zarur. Shu munosabat bilan, mavzuni rivojlantiruvchi muhitni yaratish va guruh markazlarini rivojlantirishning yondashuvlaridan biri bolalar uchun integratsiyalashgan faoliyatni amalga oshirish g'oyasi edi. Shu bilan birga, bolalarning integratsiyalashgan faoliyati bir mavzu va tegishli mazmun bilan birlashtirilgan ikki yoki undan ortiq turdagi bolalar faoliyatining (yoki ularning turlari) tarkibiy qismlarining sintezi asosida qurilgan faoliyat sifatida belgilanadi.
Mavzuni rivojlantiruvchi muhit va guruhning rivojlanish markazlari bola tomonidan uning istaklari va qiziqishlariga mos ravishda o'zgarishi mumkin bo'lgan tabiiy, qulay, qulay muhit sifatida qabul qilinishi uchun biz sizga tezda imkon beradigan modulli dizaynni ishlab chiqdik " yig'ing" va guruhga bolalarning iltimosiga binoan tadbirlarni rejalashtirish yoki tashkil qilish bo'yicha ishlash uchun turli xil jihozlarni joylashtiring va keyin guruh xonasini bezovta qilmasdan darhol olib tashlang. Modulli konstruktsiya bolaga mustaqillikni ko'rsatishga, o'zini turli xil bolalar faoliyatining faol ishtirokchisi sifatida ko'rsatishga imkon beradigan turli xil materiallar bilan oqilona tashkil etilgan va to'yingan muhitni yaratishni ta'minlaydi. Bundan tashqari, modulli dizayndan foydalanib, siz guruhdagi rayonlashtirishni tezda o'zgartirishingiz, bolalarni o'z ehtiyojlarini amalga oshirishga imkon beradigan muhit yaratishga jalb qilishingiz mumkin.

4-MAVZU: Maktabgacha ta’limda markazlar faoliyati va uslubiyoti fanini o‘qitish qonuniyatlarining talim qonuniyatlari bilan bog’liqligi.
Mavzu rejasi:

1. 
   Maktabgacha ta’lim standarti taxlili.
   
2. 
   Pedagogning metodik mahorati.
   
3. 
   O’qitish qonuniyatlarining turlari.
   
4. 
   Maktabgacha ta’limda markazlar faoliyati va uslubiyoti fanini o’qitish qonuniyatlari.
   

Zаmоnаviy pedаgоgikа fаni pedаgоgik jаrаyonlаrni tаshkil etish vа bоshqаrish g‘оyalаrini hаr tоmоnlаmа, turli nuqtаi nаzаrdаn o‘rgаnishgа intilish bilаn bir qаtоrdа, ulаrni tа’lim аmаliyotigа tаtbiq etishning yo‘l-yo‘riqlаrini ishlаb chiqаdi. Bugungi kun pedаgоgikа fаnidа tizimli yondаshuv metоdоlоgiyasi va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari vositalarisiz pedаgоgik jаrаyonlаr sаmаrаdоrligini tа’minlаshni tаsаvvur etib bo‘lmаydi. Mamlakatimizda va xorijda edagogic jarayonlarni tashkil etish va boshqarishning ilmiy asoslari vujudga kelishiga ko‘ra o‘zining chuqur tarixiy ildizlariga ega bo‘lib — bu tizimli yondashuvning rivojlanish jarayonidir. Pedagogik jarayonlarni tashkil etish va boshqarishga ilmiy yondashuvning barcha asoslari umumnazariy, umumboshqaruv, umumtexnologik, umumtizimlilik yondashuvlar bo‘yicha olib borilgan izlanishlarning natijalariga asoslanadi. Shundan kelib chiqib, tadqiqotchi, olim, rahbar yoki pedagog har bir hodisa va voqeani, har bir obyektni hamda o‘z faoliyatini tizim sifatida hisoblab, tizimli yondashuv tamoyillarini qo‘llashi zarur.

Ta’lim muassasasida pedagog xodimlar va rahbarlarning asosiy vazifasi pedagogik jarayonlarni tashkil etishda ijobiy natijalarga erishish uchun jamoada zaruriy shart-sharoitlarni yaratish, raqobatbardosh bitiruvchilar tayyorlash uchun pedagogik jarayonlarni yaxlit tizim sifatida rivojlantirish hisoblanadi. Pedagogik jarayonlarni o‘zaro bog‘liq holda yaxlit tizim deb hisoblasak, ularni tashkil etish va boshqarish ham tizimli xususiyatga ega bo‘lishi kerak. Pedagogik jarayonlarning o‘ziga xos xususiyatlarini tahlil qilishga tizimli yondashuvning mazmun va mohiyatini quyidagi tamoyillar asosida ko‘rsatishimiz mumkin:
• pedagogik jarayon ishtirokchilari hisoblangan professor-o‘qituvchilar va talabalar mazkur jarayon subyektlari sifatida faoliyat ko‘rsatishi, ya’ni pedagogik jarayonlarda subyekt-subyekt munosabatlarining qaror topishi;
• pedagogik jarayon subyektlari faoliyatining maqsadga yo‘naltirilganligi, izchilligi va o‘zaro bog‘liqligi;
• majmuaviylilik — pedagogik jarayonlar o‘zaro bog‘liq va aloqador bo‘lgan komponentlar majmui ekanligi;
• integrativlik — harakatlanish va rivojlanishga xizmat qiluvchi ichki va tashqi omillarning o‘zaro birligi;
• o‘zaro bog‘liqlik — pedagogik jarayonlar alohida bir tizim sifatida va yuqori tartibli yaxlit pedagogik tizimning tashkil etuvchi komponenti sifatida mavjudligi;
• kommunikativlik — pedagogik tizimning tashqi muhit va boshqa tizimlar bilan o‘zaro ta’sir etish xususiyatlariga ega ekanligi.
Pedagogik jarayonlarni tashkil etish va boshqarish jarayonlarini loyihalashda tizimli obyekt sifatida yaxlit pedagogik jarayonni rivojlantirish va uning unikal modelini takomillashtirishga tashkil etuvchi qismlar ta’sir ko‘rsatishining ahamiyatini inobatga olish, shuningdek, bir xil va teng sharoitlarda pedagogik jarayonlarning rivojlanishiga ko‘proq ta’sir ko‘rsatuvchi ba’zi qism va bo‘g‘inlarni o‘zgartirishga imtiyozlar berish zarur. Pedagogik jarayonlarning umumiy modelini o‘zgartirishda professor-o‘qituvchilar, talabalarning imkoniyatlari, boshlang‘ich tushunchalari va ishonchlariga asoslanish kerak, chunki yangilangan model zamonaviy talablar darajasida talabalarning o‘zgaruvchan ta’lim-tarbiyaviy, ma’naviy ehtiyojlarini qondira olishi, yuqori darajada ko‘nikma va malakalarga ega bo‘lgan professor-o‘qituvchilarning tajribalarini qo‘llash hamda ularning ilmiy-ijodiy salohiyatini rivojlantirishga hamda AKT vositalari bilan ta’minlangan muhim shart-sharoitlarni yaratib berishi zarur bo‘lib, pedagogik jarayonlarni tashkil etish va boshqarishda quyidagi asosiy tamoyillarni inobatga olish lozim:
• pedagogik jarayonlarni samarali rivojlantirish yo‘llari tasodifiy holda va taxminiy belgilanganda ularning rivoj-lanishidagi muvaffaqiyatlar subyektlarning qobiliyatlariga, pedagoglarning qulay vaziyatlarni ko‘ra olishi va ularni qo‘ldan chiqarmasligiga bog‘liqligi;
• tizimli obyekt sifatida pedagogik jarayonlarning muvaffaqiyatli rivojlanishi uchun uni tashkil etuvchi barcha komponentlarning rivojlanish sur’atlarini, subyektlar munosabatlari va faoliyati integratsiyasini ta’minlash hamda muvofiqlashtirishning zarurligi;
• pedagogik jarayonlarning rivojlanishidagi muvaffaqiyatlar mavjud omillarga asoslangan holda professor-o‘qituvchilarning kelajakni ko‘ra olish va rivojlanish imkoniyatlarini oldindan aniqlay olish mahoratlariga bog‘liqligi;
• murakkab tuzilishga ega bo‘lgan pedagogik jarayonlar rivojantirishga bo‘lgan ehtiyojlar va imkoniyatlarni, subyektlarning qobiliyatlari va boshlang‘ich tushunchalarini aniqlamasdan pedagogik jarayonlarni rivojlantirish yo‘nalishlarini majburan belgilashning mumkin emasligi;
• kuchli, majburiy va keng qamrovli ta’sir ko‘rsatish usullari asosida pedagogik jarayonlar samaradorligini ta’minlash imkoniyatining mavjud emasligi;
• tashkil etuvchi qismlar va bo‘g‘inlar bo‘yicha aniq belgilangan tartibda (lokal) ta’sir ko‘rsatish pedagogik jarayonlarning samarali rivojlanishida yaxshi natijalarga erishishga asos sifatida xizmat qilishi.