Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika

3 – SINF. 
Mavzu: Qoldiqli bo‘lishni mustahkamlash. 
Maqsad:Ta’ limiy maqsad: 
a)qoldiqli bo‘lishni mustahkamlash. 
                 b) masala tuzishga o‘rgatish; 
                 v) mantiqiy fikrlashga o‘rgatish. 

---

 
77 
Tarbiyaviy 
maqsad: 
O‘quvchilarning 
ma‘naviy-ma‘rifiy 
ongini 
rivojlantirish.Kattalarga  hurmatda,  kichiklarga  izzatda  bo‘lish.  Mehnatga 
muhabbat ruhini, tejamkorlikni shakllantirish. Kasbga yo‘naltirish.    
   Dars turi:  Aralash. 
   Metod: Guruhlarga bo‘lish, aqliy  hujum,klaster 
Ko’rgazmali  qurollar:  Samolyot  rasmi  va  maketi,  jurnallar,  ―Sehrli  chol‖ 
rasmi, magnitofon, sehrli so‘zlar, she‘riy rasmlar, abak. 
Darsning borishi: 
 I. Guruhlarga bo’lish: (2 daqiqa). 
     Stolda  ―mushukcha‖,  ―odamcha‖,  ―mashina‖  va  ―laylak‖  deb  yozilgan 
so‘zlar  teskari  qilib  qo‘yiladi.  O‘quvchilarga  guruhlarga  bo‘linish  tartibi 
tushuntiriladi. 
      O‘quvchilar  so‘zli  kartachalarni  olib,  guruhlariga  yig‘iladilar.  Guruh 
nomlari aytiladi va sardorlar saylanadi. 
     O‘qituvchi  o‘quvchilarga  guruhlarning  nima  uchun  shunday  nomlanishini 
dars davomida bilib olishlarini aytib o‘tadi. 
   II. Aqliy hujum (2 daqiqa) 
       Masala:  Qizchada  10  ta  otkritka  bor  edi.  Qizcha  otkritkalarni  5  ta 
dugonasiga  sovg‘a  qilishga  ikkilanib  turganda  ―Sehrli  chol‖  paydo  bo‘ladi. 
―Sehrli  chol‖  qizchaga  bu  otkritkalarni    dugonalariga  sovg‘a  qilsa,  ularning 
xursand bo‘lishlarini aytadilar. 
-  Bolalar, qizchaga bu ishni bajarishga yordam bering; 
10:5=2. O‘quvchilar javoblari tinglanadi. Har bir qizga 2 tadan otkritka beriladi; 
-  Qizcha buvasining taklifini qabul qilib to‘g‘ri ish qildimi? 
―Qari bilganni pari bilmas‖ maqoli to‘g‘ri ekanligi ta‘kidlanadi; 
-  Sizningcha qizning dugonalari qanday his–tuyg‘ularni boshdan kechiradilar? 
1 – 2 ta qizlardan so‘rab, umumlashtirladi; 
-  Bugungi  darsimizda  bu  qadrli  buvaning    ishtirok  etishlarini    so‘raymiz. 
Buvaning sandiqlarida ―sehrli‖, ya‘ni ―Rahmat‖, ―Iltimos‖,  ―Kechirasiz‖ degan 

---

 
78 
so‘zlarni  qo‘llagan  o‘quvchilarga  sovg‘alari  bor.  Darsning  yakunida  yaxshi 
ishtirok etgan, odobli, ahloqli bolalarga sovg‘alar  ulashiladi. 
    III.Darslik bilan ishlash (8 daqiqa). 
    O‘quvchilarga  darslikdagi  masalani  yechish  topshiriladi.  Har  guruhga 
qog‘ozlar va markerlar tarqatilgan bo‘lib, ularga quyidagi topshiriq beriladi: 
    ―Shu masala asosida rasm chizing va yechimni tushuntiring‖. 
  To‘rtta guruh masala shartini olganlaridan so‘ng vaqt chegaralanadi va  ballar 
haqida tushuncha beriladi. 
     4 xil rangdagi doirachalar tayyorlab qo‘yadi (10 tadan: qizil – 5 ball; ko‘k – 
4 ball; sariq – 3 ball; qora – 2 ball). 
     Hay‘at a‘zolari tomonidan taqdimot o‘tkazilib, ballar qo‘yiladi. O‘quvchilar 
qarsaklar yordamida olqishlab turadilar. Masala daftarga yoziladi. 
 IV. “Klaster” usulida savol – javob o’tkaziladi: (3 daqiqa) 
    Bo’lish – so‘zi qo‘yiladi. 
1)  Bo‘lish hadlari nomlarini ayting. 
Guruhlar vakillari she‘rlar aytadilar. 
Bo‘linuvchi –  
                       Kimki qilsa e‘tibor, 
                       Mendan keyin bo‘luv bor. 
                       Shuning uchun bo‘lunuvchi,  
                       Deydi har bir o‘quvchi. 
Bo‘luvchi –  
                       Sonini bo‘lish kerakligin, 
                       Nohotki qiyin ish bu 
                       Buyuraman shunchadan, 
                       Taqdim qiling yo‘q tashvish. 
Bo‘linma –  
                  Bo‘lunuvchi, bo‘luvchi 
                  Nazar tashlab har yonga 
                  Meni ko‘rib dedilar 

---

 
79 
                  ―Bo‘linma‖, yur mehmonga. 
2)   Qoldiq nima? (Qoida so‘raladi).