Nurmurodov

7.3-rasm. Marten pechi.
Keyinchalik 
regeneratorlar 
pechdan 
chiquvchi 
yonish 
mahsulotlari issiqligi hisobiga qizib, pechga haydab turiladigan sovuq 
gaz bilan havoni kerakli haroratgacha qizdirib turadi. Qizigan gaz va 
havoning harorati regeneratorlaming yuqori qismida 1100°C ga yaqin
122

---

boMadi. Regeneratorlardan pechga haydalayotgan gaz bilan havo pech 
og'zida aralashib yonadi. Pechga kiritilgan shixta materiallari yonuv- 
clti gaz mahsulotlari issiqligi ta’sirida qizib, suyuqlana boshlaydi. 
Yonish mahsulotlari pech vannasining yuza qismidan o‘tib, ikkinchi 
juft regeneratorlarni qizdiradi. Pechdan chiqayotgan yonish mahsu­
lotlari mo‘ridan chiqib ketadi. Birinchi juft regeneratorlar kameralari 
liaydalgan havo va gazni yetarli darajada qizdira olmaydigan darajada 
sovigach, maxsus klapanlar vositasida yonish mahsulotlarining 
linrakat yo‘nalishi o'zgartiriladi.
Marten pechlarida qayta ishlanuvchi shixta materiallarini eritish 
quyidagi ikki variantda olib boriladi:
• skrap-jarayon;
• skrap-ruda jarayoni.
Mashinasozlik va kichik metallurgiya korxonalarida sifatli 
poMatlar olishda 
skrap-jarayon
qo‘llaniladi. Bunda shixtaning 55-75 
% temir-tersak, qolgani esa qayta ishlanadigan cho‘yandan iborat 
boMadi.
Domna pechlari mavjud boMgan yirik metallurgiya korxonalarida 
skrap-ruda
jarayoni ishlatiladi. Bunda shixtaning 60-75 % suyuq 
cho‘yandan, qolgani esa po‘lat skrapdan iborat bo'ladi.
Zamonaviy pechlarning sig‘imi 200-900 tn atrofida bo iib, ularda 
uglerodli, kam va o ‘rtacha legirlangan po‘latlar olinadi. Bunday 
pechlar yordamida olingan po‘latlar pech gazlari bilan birmuncha 
ko‘proq to‘yinganligi yuqori legirlangan asbobsozlik va maxsus 
xossali po‘latlar olishni cheklaydi.