Nutq o`stirish nazariyasi va metodikasi fanining asosiy nazariy matni


Hikoyani qismlar bo'yicha tuzdirish usuli



Yüklə 1,32 Mb.
səhifə62/165
tarix14.05.2023
ölçüsü1,32 Mb.
#113370
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   165
Nutq o`stirish nazariyasi va metodikasi fanining asosiy nazariy

Hikoyani qismlar bo'yicha tuzdirish usuli.
Ayrim mashg'ulotlarda hikoyani qismlar bo'yicha tuzdirish usulidan foydalanish mumkin, bu usul hikoya tuzishni yengillashtiradi, chunki topshiriq hajmi kamayadi. Shuningdek, mashg'ulot ancha qiziqarli va xilma-xil bo'lib, hikoyalar to'liq va chuqur mazmunga ega bo'ladi, ko'p bolalardan so'rash imko- niyati vujudga keladi.
Mazmuni alohida qismlarga yengil ajraladigan rasmlarni qism bo'yicha tasvirlash mumkin. Masalan, bolalar ushbu rasmlarni qism bo'yicha tasvirlashlari mumkin: „Tovuqlar", „Mushuk bolalari bilan", „Echki bolalari bilan", „Sigir buzog'i bilan", „Qishki o'yinlar" va hokazolar.
Tarbiyachi tasviriy hikoya uchun mavzu taklif etishdan awal rasmni kichik-kichik qismlarga ajratib chiqadi. Masalan, „Quyonlar" degan mavzuda tasviriy hikoya tuzishda tarbiyachi bolalarni shunday ogohlantiradi: „Quyonlar haqida hikoya qilamiz, ammo hammasini bir yo'la emas, balki quyonlar haqida hamma narsani xotirlash (esga tushirish) uchun tartib bilan gapiramiz". So'ngra har bir qism uchun reja taklif etish mumkin. Masalan: „Hozir, bolalar quyonni tanasi nima bilan qoplan- ganligini, uning tumshug‘i qanday ekanligini, u qanday harakat qilishini (yurishini) eslaymiz".
Bu reja asosida 2 — 3 bola hikoya qilib bergach, navbatdagi qismga o'tiladi: „Bizning quyonlarimiz qayerda yashashini, katagida nimalar borligini, ular nima uchun kerakligini gapirib bering". So'ngra quyonning oziqlari, kim ularga g'amxo'rlik qilishi va hokazolar haqida hikoya qilib berish mumkin. Mashg'ulot oxirida nutqi yaxshi, hikoya qilish malakasi rivojlangan bir bola rasmda tasvirlangan narsalar haqida batafsil gapirib berishi mumkin.
Savollar berish usuli.
Baholash usuli.
Bu usuldan foydalanishning asosiy maqsadi shundaki, baho faqat hikoyasi baholanayotgan bolagagina ta’sir etib qolmasdan. balki hikoya tuzishi lozim bo'lgan boshqa bolalarga ham ta'sir qilsin. Shuning uchun bu usuldan mashg'ulot davomida foydalaniladi. Mashg'ulot oxirida berilgan baho. o'z mohiyati bilan foydasizdir, bundan tashqari, barcha tinglangan hikoya- larning sifati qanday bo'lganligini bola esda saqlashda qiynaladi, mashg'ulotning oxirida ular toqatsizianadilar va buning natijasida tarbiyachining ko'rsatmalarini idrok eta olmaydilar. Har bir hikoyani batafsil baholash shart emas, biroq ayrim hikoyalardagi biror ahamiyatli tomonni, izchillikni, yangilikni yoki kamchi- liklarni (lug'ati, ovoz kuchi, qomatini noto'g'ri tutish va hokazo) aytib o'tish kerak.

Yüklə 1,32 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   165




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin