Tovushhosilqilishdaishtiroketadiganturliorganlar-ning ahamiyati. Har bir nutqiy vazifa ustidagi ishlarning ustuvor yo‘nalishlarini ajratar ekanmiz, ularning barchasi o‘zaro bog‘liqlikda va yaqin o‘zaro hamkorlikda ishtirok etishini ta’kidlash lozim.
Tilning asosiy harakatlarini: tilni yuqoriga ko‘tarish, pastga tu- shurish, tilni og‘iz burchaklariga yo‘naltirishni mustaqil bajarishga o‘rgatish. (lablar,til, til uchi, til kuragi, tilning orqa qismi, tishlar, tanglay, tovush, og‘iz, lablar, tishlar va til, tanglay) haqida quyidagi- cha ma’lumot berish.
Tovush hosil qilishdа ishtirok etаdigаn turli a’zolarning аhаmiyati:
Nafas apparati.
Bo‘g‘iz (hiqildoq) bo‘shlig‘i.
Og‘iz bo‘shlig‘i (til, tanglay, kichiktil, tish, va lablar).
Burun bo‘shlig‘i (tovush ohangiga alohida tus berishda ish- tirok etadi).
Diksiya – talaffuz tarzi, talaffuzni aniq ravshanligi darajasi. O‘qituvchi uchun to‘g‘ri talaffuz eng kerakli qurol. Chunki eshitayot- ganlar tushunishi uchun – talaffuz ravon, har bir bo‘g‘in, so‘z va to- vushlarni aniq aytishi kerak.
Ritmika– ovoz maromi yoki vazni. Ba’zi bir so‘zlarning bo‘g‘inlarning talaffuzi, ularning tezligini nutq suratini tashkil etadi.
Ovoz tezligi har bir o‘qituvchining fazilati. Nutq mazmuni muomala vaziyatiga bog‘liq.
Pauza – temp va nutqning yoqimli bo‘lishi nutq ohangini tash- kil etadi. Monotonnost (bir ohangda nutq zerikarli bo‘lib qiziqish va diqqatni pasaytiradi).
1-mashg‘ulot:
Mavzu:«Quvnoqtilchahaqidaertak». Maqsad: Bolalarga og‘iz, lablar, tishlar va til, tanglay haqida tu- shunchalarini mustahkamlash. Tilning asosiy harakatlarini bolalar bi- lan birgalikda bajarish: tilni yuqoriga ko‘tarish, pastga tushurish, tilni og‘iz burchaklariga yo‘naltirish.
