O ‘ zbekiston respublikasi oliy va o ‘ rta maxsus ta ’ lim vazirligi toshkent – 202

Tegishligiga qarab:

Idora – 
(tashkilot, korxonalarga tegishli) 

Umumfoydalanish
– (barcha yuk jo‘natuvchi va qabul qiluvchilarning yuklarini 
qabul qilish va jo‘natish ) 

---

557

Avtomatlashgan
 - 
( alohida toifadagi omborxonalar hisoblanib, ko‘tarish - 
transport ishlari mashina va mexanizmlari yordamida bajariladi). 
Umumfoydalanish att ixtiyorida turli xildagi yuklarni saqlash, qabul qilish, 
tarqatish- jo‘natish uchun mo‘ljallangan omborxonalar bo‘lishi mumkin. Bunday 
omborxonalar, turli mijozlarning yuklarini shaharlararo yo‘nalishda tashishni tashkil 
qiluvchi yuk bekatlarida bo‘ladi. 
Yuklarni omborxonalarda saqlash, ortish- tushirish ishlarini bajarganligi, 
saralanganligi uchun buyurtmachidan mavjud ta’riflar asosida haq olinadi. 
Saqlanadigan 
yuk turi
O‘rtacha saqlash 
muddati,sutka
Nagruzka,
Kpa
Maydondan foydalanish
Koeffitsiyenti
Tarali-donali 
3-4 
6-20 
1.5-1.8 
Konteynerlar 
3-4 
6 
1.4 
Yog‘och 
5-10 
15 
1.3 
Uyib olinuvchi 
5-10 
20 
1.2 
Omborxonalardan foydalanish
Omborxonalar quyidagi texnik- foydalanish talablariga mos kelishi kerak: 

Yuklar saqlanadigan joylar o‘lchamlarining talabga mos kelishi; 

Kam mehnat va vositalar sarf qilingan holda, ortish-tushirish ishlarini 
majmuaviy-mexanizatsiyalash; 

Qulay ravishda kirish-chiqish yo‘laklari, ortish-tushirish vositalari mavjud 
bo‘lishi; 

Yilning, sutkaning istalgan vaqtida ortish – tushirish va ombrxona ishlarini tez 
va sifatli bajarilishini ta’minlash; 

Texnika xavfsizligi va yong‘in xavfsizligiga to‘liq javob berishi; 
Ba’zi turdagi omborxonalar, asosan universal, rampalar bilan jihozlanishi kerak. 
( rampalar- transport vositalariga ortish balandligi darajasida 1300mm katta 
bo‘lmagan,qattiq qoplamali maydonchalar) 
Hid tarqatuvchi, chang chiqaruvchi yuklar bilan hid sezuvchi va chang yutuvchi 
yuklarni bir joyda saqlashga ruxsat etilmaydi. (oziq-ovqat mahsulotlari-tamaki). 
Og‘ir yuklar ortish-tushirish ishlari bajariladigan joyning yaqiniga joylashtiriladi. 

---

558
Kimyoviy, portlovch, zaharli yuklarni saqlash o‘ta ehtiyotkorlik bilan tashkil 
qilinishi kerak. Bunday turdagi yuklarni saqlash, ortish-tushirish ishlarining maxsus 
qoidalari mavjudki, buni har bur transport va omborxona xodimi juda yaxshi 
o‘zlashtirgan bo‘lishi kerak. Yuk tashqi holati tekshirilib, saqlash uchun qabul 
qilinadi ( tarasini ochmay) 
Tara og‘irligi qabul qilingan yukning umimiy og‘irligiga ( brutto og‘irligi) 
Kiradi.yukni qabul qilgandan boshlab, omborxona javobgarlikni to‘liq bo‘yniga 
oladi. Omborxonada saqlash davomida yukning buzilish alomatlari aniqlansa, darhol 
kerakli choralar ko‘rish uchun yuk jo‘natuvchilar ogohlantiriladi. 
Yukni omborxonada saqlash uchun olinganini tasdiqlovchi asosiy hujjat bu – 
omborxona kvitantsiyasi hisoblanadi. 
Avtomobil transportida yuklar tashilganda – yuklarning vaznini o‘lchash uchun 
–