Avtomobil transportlarida yuklarni tashish NiDiSYm
Tabiiy xususiyatiga ko‘ra yuklarvaznining kamayishi Har qanday ehtiyotkorlik chora-tadbirlari ko‘rilishiga qaramay, tashish
jarayonida ortish -tushirish operatsiyalarida, omborlarda sakdashda yuklar vaznining
ma’lum qismi tabiiy xususiyatlariga ko‘ra kam ayadi.
Yuklar vaznining tabiiy xususiyatiga ko‘ra yo‘qolishi (kamayishi) deyilganda
tashishga yoki saqlashga javobgar shaxslarning ixtiyoriga bog‘liq bo‘lmagan holda
yuklar boshlang‘ich og‘irligining yo‘qotilishi (kamayishi) tush uniladi.
Tabiiy yo‘qotishlar amalda yuklarning tabiiy qurib borishi (bug‘lanishi,
shamollanishi), oqib kamayishi (sirqib chiqishi, erishi ), sochilishi, uvoqdan ishi va
boshqa sabablarga ko‘ra bo‘ladi.
Tashishdagi yuk vaznining tabiiy yo‘qolishi miqdoriga ob-havo va tashish fasli,
yuklar xususiyati, taralar va ular sifati, kuzovning holati yoki uning tashilayotgan
yukka mosligi, yo‘llar holati (o‘nqir-cho‘nqirligi), tash ish oralig‘i, harakattezligi,
yuklovchilar mahorati (kvalifi-katsiyasi) kabilar ta’sir etadi.
Avtomobillarda tashishda yuklar vazni miqdorining kamayishi belgilangan
tabiiy kamayish me’yoriga taqqoslab boriladi.
Belgilangan miqdordan ortiq kamayishlar noqonuniy bo‘lib, bunday holler
uchraganda ularni qayd etuvchi dalolatnoma bilan rasmiylashtirish majburiydir.
Saqlashning noto‘g‘ri yo‘lga qo‘yilganligi, ortish -tushirish ishlarining yomon
tashkil etilganligi, ularni beparvo bajarish va har xil xiyonatlarga ko‘ra kamayishlarni
yuklarning o‘z xususiyatlariga ko‘ra vaznining kam ayishi deb hisoblash mumkin
emas.
Saqlash va tashish jarayonining noto‘g‘ri yo‘lga qo‘yilishi yuklar vazning
kamaytirib gina qolmay, sifatining ham buzilishiga olib keladi. Bunday hollarga yo‘l
qo‘yuvchilar moddiy javobgarlikka tortiladilar.
Nazorat savollari 1.
Yuklarni o‘z vaqtida etkazib berish
2.
Qasi holarda yuklarning bus-butunligi uchun avto transport saroylari javob
bermaydi
3.
Yuklarni tashishga qabuletish
4.
Yuklarni tashish bilan birgalikda amalgaoshiriladigan operatsiyalar
5.
Tabiiy xususiyatiga ko‘ra yuklarvaznining kamayishi
6.
Yukni topshirish
