O ‘ zbekiston respublikasi oliy va o ‘ rta maxsus ta ’ lim vazirligi toshkent – 202

Muntazam yuktashishlarda yuklarni yetkazib berish muddatlari
Masofa
Tashish muddati
200 km gacha 
1 sutka 
201 km dan 400 km gacha 
L,5 sutka 
400 km dan keyingi har250 km 
ga 
1 sutka qo‘shiladi 
Shaharlararo yuk tashishda harakat yo‘nalishlari 
avtomobilyo‘nalishlari
deb 
aytiladi. 
Avtomobil yo‘nalishlarida avtomobil transportilar harakatlari to‘ppa-to‘rg‘i 
boshidan oxirigacha almashmasdan qatnash va uchastka usullarida amalga oshiriladi.
Uchastka uslubida avtomobil yo‘nalishi ayrim uchastkalarga ajratiladi. Yuklar 
uchastkalar to‘tashgan punktlarga tushiriladi va avtomobil transportiga orqa 
yo‘nalishda yuk ortib, uchastka boshlang‘ich punktiga tashib keltiriladi.
Uchastka uzunligi quyidagicha aniqlanadi: 
Uchastka uslubi quyidagia f z a l l i k l a r g aega: 
1.
Haydovchilarga meyorlangan ish va dam olish sharoiti yaratiladi.
2.
Harakatlanuvchi qismlarga ko‘rsatiladigan texnik xizmatlar sifati 
yaxshilanadi.
3.
Yuklarni yetkazib berish tezligi ortadi va ish vaqtidan foydalanish 
koeffitsienti qiymati yuqori bo‘ladi.
Shaharlararo yuk tashishda avtomobil transportining aylanish vaqti; 
T
a 
= ∑ ∑ ∑ ∑
t
h 
+ 
t
thk 
+ 
t
o t
( ) 
+ 
t
d 
.
Bunda: 
t
– harakat vaqti, soat; 
h t 
– avtomobil transportiga texnikxizmat 
ko‘rsatish 
thk 
Vaqti, soat; 
to(t)
– ortish va tushirish vaqti, soat; 
td
– haydovchilarning dam olish 
vaqtlari, soat.
Harakatlanuvchi qismga texnik xizmat ko‘rsatish vaqti: 
2.
Bunda: 
n
– avtomobil yo‘nalishining oraliq punktlarida avtomobil 
transportilarga texnik xizmat ko‘rsatish vaqti, soat.
T 
i
– oraliq punktlar soni; 
thk
T 
ii
– oxirgi punktlarda avtomobil transportilarga tex
thk
Nik xizmat ko‘rsatish vaqti, soat; 
T 
iii
– avtomobil korxonasida avtomobil transportining 
thk
Rejalashtirilgan texnik xizmat ko‘rsatishvaqti, soat.

---

697
Avtomobil transportilarning boshdan oxirigacha almashmasdan harakatlanish 
tizimida haydovchilar ishi quyidagi usullarda tashkil qilinadi: 
1.
Yakka qatnov usuli, bunday aylanish davomida avtomobil transportini 
bitta haydovchi boshqaradi.
2.
Juft bo‘lib (ikki kishi) qatnov usuli. Bunday usuldaaylanish davomida 
avtomobil transportini ikkita haydovchi navbat bilan kabinadagi maxsus joyda dam 
olib galmagal boshqarib boradi. 
41-rasm.
Avtomobil 
liniyasi 
va 
shatakchi 
tirkamaning 
uchastka 
tizimidaharakatlanish sxemasi.
Shaharlararo yo‘nalishlarda avtomobil transportining sutkadagi yurish 
masofasini oshirish maqsadida smenali, haydovchilar o‘rnini navbat bilan boshqa 
haydovchiga almashtirib borish va smenali-guruh qatnov usullari qo‘llaniladi.