O ‘ zbekiston respublikasi oliy va o ‘ rta maxsus ta ’ lim vazirligi toshkent – 202

Yuk kvitansiyasi
– yukni tashish uchun qabul qilinganligini tasdiqlaydigan 
hujjat; 
Marshrut hujjatlari
(marshurt pasporti) – marshrut yo‘nalishida inshootlar, 
to‘xtash punktlari, ular orasidagi masofa va marshrutning umumiy uzunligini, uning 
chizmasi, harakatlanish masofasi, yo‘l kira haqi, yo‘l xolatini xarakterlaydigan 
hujjatlar; 
Marshrut chizmasi
– shahar va avtovokzallar(avtostansiyalar), marshrut 
harakatlanishi bo‘yicha O‘tiladigan davlatlar hududi hamda bu davlatlar 
chegarasidan O‘tish joyini ko‘rsatuvchitashish marshrutining grafik chizmasi;
Harakatlanish jadvali
-avtobuslarni jo‘nash va kelish vaqti haqidagi 
ma’lumotni, tashish joyi va uning davriyligini O‘z ichiga olgan jadval; 
Tarif 
– yo‘lovchi va yuk bagajini tashish narxi O‘rnatilgan miqdor; 

---

709
2.2.modaltashishlar
1.
 
Yuklarni xalqaro tashishdagi asosiy atamalar 
Yuklarni tashishda dunyo amaliyotida qo‘llaniladigan asosiy atamalar transport 
vazirlarining yevropa konferensiyasida tavsiya qilingan bo‘lib, magistral yo‘lda 
tashishni tashkil qilganlar tomonidan ishlatiladigan atama va tushunchalarni O‘z 
ichiga oladi.ularga quyidagilar kiradi: unimodal (bir turdagi), aralash yuklarni 
tashish, multimodal va modal tashishlar. 
Unimodal tashish bir turdagi transportda amalga oshiriladi. Odatda, 
transportirovkaning boshlang‘ich va oxirgi punktlari berilgan bo‘lib, logistika 
zanjirining oraliq operasiyalari bo‘lgan omborlash va yuklarni qayta ishlash 
operasiyalarisiz bajariladi. Masalan, ko‘p tonnali yuklarni jo‘natishda va yukni 
yetkazishdagi oxirgi punktda podyezd yo‘llari bo‘lsa temir yo‘l transportini, mayda 
partiyali yuklarni qisqa masofagajo‘natishda esa avtomobil transportini qo‘llash 
maqsadga muvofiqdir. 
Aralash yuklarni tashish ikki xil turdagi transportda amalga oshiriladi. Bunda, 
yuk ishlov berish punktiga transportning birinchi turi bilan yetkaziladiyoki 
saqlamaydigan yoki qisqa vaqt saqlaydigan yuk terminaliga boshqa transportturiga 
O‘tkazish yo‘li bilan olib boriladi. 
Bir necha transport xujjatlarining mavjudligi, fraxtning yagona tarif 
stavkasining yo‘qligi aralash alohida tashishning belgilari hisoblanadi. TO‘g‘ri 
aralash tashishda yuk egasi boshqa transport turi xizmatini ko‘rsatayotgan birinchi 
tashuvchi bilan shartnoma tuzadi. 
Multimodal tashish – yuk transportning bir turidan ikkinchi turiga O‘tkazilib, 
yuklarni bir necha transport (kamida ikkita) turida tashishdir. Masalan, O‘zbekiston 
Respublikasi tashqi iqtisodiy aloqalar, sarmoya va savdo-sotiq vazirliginingbuxoro 
terminalidan buxoro –p.olot-chorjou-seraxs- fors ko‘rfazidagi (eron) bender abbas 
porti marshruti bo‘yicha avtopoyezdlarda tashiladigan paxta tolasi, uni 
omborxonaga qo‘yish, uni omborxonadan yaponiya, janubiy koreyayoki 
avstraliyaga dengiz orqali transportirovka qilish uchun kemaga yuklab tashish 
multimodal tashishdir. 
Ushbu tashish turi yukni bir turdagi transportdan boshqasiga to‘dalangan yoki 
yuk turiga bog‘liq holdaqadoqlangan idishdaag‘darishni ko‘zda to‘tadi.