O ‘ zbekiston respublikasi oliy va o ‘ rta maxsus ta ’ lim vazirligi toshkent – 202

B) O‘zbekiston – afg‘oniston – pokiston – (karachi porti)
Termiz-mozori-sharif-shibirg‘an-xirot-qandag‘ar-kvetti-karachi 
marshruti 
bo‘ylabbu magistralning qurilishi transaziat va yevroaziat transport-iqtisodiy 

---

707
aloqalarni amalga oshirishda respublikaga markaziy zveno rolini bergan hamda yuk 
tashish masofalarini 1,5-2,0 martaga qisqartirib, sharq va g‘arb davlatlari bilan har 
xil turdagi hamkorlik samaradorligini oshirib,regiondagi geosiyosiy holatni tubdan 
O‘zgartirishga imkon bergan bo‘lardi. 
O‘zbekistonni dunyo suv kommunikasiyalariga qo‘shni davlatlar hududi orqali 
chiqishniko‘p alternativ variantlar bilan ta’minlashga intilishi yirik transmilliy 
loyihalarda ishtirok etish zarurligini ko‘rsatadi. 
Shuni belgilab O‘tish kerakki, 199yil islomobodda uch tomonlama 
hukumatlararoimzolangan bayonnomada afg‘oniston, pokiston va O‘zbekiston, 
termiz-mozori-sharif-xirot-qandag‘or-chaman 
marshruti 
bo‘ylab, 
pokiston 
kommunikasiyalari bo‘yicha xind okeanidagikarachi portiga chiqadigan transport 
kommunikasiyasini qurish haqidagi qo‘shma loyihani amalga oshirishni O‘z 
zimmalariga olishdi. 
Tomonlarning kelishuviga asosan, O‘zbekistonafg‘on tomoni bilan har xil 
sohalarda, jumladan transport-kommunikasiya sohasida hamkorlik qilish huquqini 
qo‘lga kiritdi. 
V) O‘zbekiston-afg‘oniston-eron yo‘laklari (bender-abbos porti)
O‘zbekiston-afg‘oniston-pokiston 
(karachi 
porti) 
yo‘lagigaqo‘shimcha 
sifatidaO‘zbekiston va eron islom Respublikasi orasida O‘zbekiston-afg‘oniston-
eron avtomobil yo‘lagini ochishhaqidagi kelishuv bor. Bunday kelishuv afg‘oniston 
rahbariyati ishtirokida amalga oshirildi. 
Bizning fikrimizcha O‘zbekiston Respublikasi uchun istiqbolli transport yo‘lagi 
quyidagilar bo‘lishi mumkin: 

Toshkent-aktau porti- olya porti –volga daryosi – rossiya – yevropa; 

Toshkent – aktau porti – olya porti – volga daryosi – volga don kanali – 
qora dengiz; 
Shlyuzli kema yuruvchi kanalni qurishda kaspiybasseynidagi ortiqcha 
suvlarni orol dengiziga quyish uchun va amudaryo bo‘ylab afg‘oniston – termiz – 
nukus – orol dengizi – orol dengizi orasidagi kanal va kaspiy –volga daryosi –rossiya 
– yevropa yo‘lagini tashkil etish. 
5.
Avtomobillarda xalqaro tashishlar 
2.1.avtomobillarda xalqaro tashishlarda ishlatiluvchiatamalar 
YO‘lovchi va yuklarniavtomobilda xalqaro tashuvlar bo‘yicha asosiy atamalar 
1997 – yil, bishkek shahrida mdx davlatlari konvensiyasida kelishib olingan. Bu 
konvensiyaga qo‘shimcha sifatida O‘zbekiston Respublikasidayo‘lovchilarnixalqaro 
tashish marshrutlarini ochish tartibi O‘rnatilgan. 
Bishkek konvensiyasi yo‘lovchi va yuklarni avtobuslarda xalqaro tashishni, 
ularni qaysi davlatda ro‘yxatdan O‘tkazishidan qat’iy nazar amalga oshirayotgan 
tomonlar tashuvchilarigategishli bo‘lib, ular uchun majburiy kuchga ega. 
Konvensiyada quyidagi atamalar mavjud: 

---

708
Avtobus
– yo‘lovchi va yuklarni tashish uchun mo‘ljallangan, xaydovchi 
O‘rnini hisobga olmasdan, 8 tadan kam bo‘lmagan O‘ringa ega bo‘lgan avtomobil;