O. T. Husanov konstitutsiyaviy

partiyalar ega. Ular Adliya vazirligida saylov kampaniyasi boshlanganligi e’lon 
qilingan kundan kamida to‘rt oy oldin ro‘yxatga olingan va o‘zining saylovda 
ishtirok etishini qo‘llab-quvvatlovchi kamida qirq ming saylovchining imzosini 
to‘plagan taqdirdagina deputatlikka nomzodlar ko‘rsatishi mumkin.
Bitta m a’muriy-hududiy tuzilmada siyosiy partiya qirq ming saylovchining 
ko‘pi bilan sakkiz foiz imzosini to‘plashi mumkin.
Deputatlikka nomzod ko‘rsatish saylovga oltmish besh kun qolganda 
boshlanadi va qirq besh kun qolganda tugallanadi. Prezidentlikka nomzod 
ko‘rsatish ham shunday.
Siyosiy partiyalar nomzod ko'rsatishda ishtirok etish uchun qonunda 
belgilangan hujjatlarni M arkaziy saylov komissiyasiga belgilangan muddatlarda 
topshirishi shart. Bu hujjatlarning orasida nomzodlarni qo‘llab-quvvatlovchi 
imzo varaqalari uchun talablar qo‘yilgan.
Mahalliy Kengashga saylovda siyosiy partiyalardan imzo to‘plash talab 
etilmaydi. Chunki ularning Qonunchilik palatasi saylovi uchun to‘plagan imzosi 
mahalliy saylov uchun ham yetarli hisoblanadi.
Siyosiy partiyalardan Qonunchilik palatasiga va mahalliy Kengashlarga 
saylovda har bir okrugda bittadan nomzod ko'rsatish mumkin.
Nomzod ko‘rsatish tartibi, ularni ro‘yxatga olish, zarur hujjatlar, nomzodlarga 
qo‘yiladigan talablar qonunlarda belgilangan.
Nomzod koYsatish masalalari Saylov kodeksida belgilangan.
Beshinchi. Saylovoldi tashviqoti. Deputatlikka nomzodlar faoliyatining 
kafolatlari.
Saylovoldi tashviqot va ta rg ‘ibot ishlari saylov qonunlari bilan tartibga 
solingan va saylov jarayonining alohida tadbirlaridan hisoblanadi. «Saylov 
Kodeksi»da Saylovoldi tashviqoti qoidalari mustahkam langan.
Qonunda «saylovoldi tashviqoti» tushunchasiga rasmiy ta ’rif berildi. Unga 
ko‘ra, saylovoldi tashviqoti - saylov kampaniyasi davrida amalga oshiriladigan 
va saylovchilarni deputatlikka nomzodni yoki siyosiy partiyani yoqlab ovoz 
berishga undashga qaratilgan faoliyat.
A m aldagi saylov qonunchiligida, 
Saylovoldi tashviqotini o‘tkazish; 
tashviqot olib borish turlari, shakllari va usullari; tashviqotni ommaviy 
axborot vositalari orqali olib borish; tashviqotni bosma, ko‘rgazmali, 
audiovizual va boshqa ta rq a tm a m ateriallarn i chiqarish ham da tarqatish 
orqali olib borish; saylovchilar bilan u ch rash u v la r o‘tkazish orqali tashviqot 
olib borish masalalari belgilab qo‘yilgan.
2 2 6

---

Saylovoldi tashviqoti Qonunchilik palatasi deputatligiga nomzodlar Markaziy 
saylov komissiyasi tomonidan, mahalliy Kengashning tegishli Kengashlari 
deputatligiga nomzodlar tegishli Kengashlarga saylov o‘tkazuvchi saylov 
komissiyalari tomonidan ro‘yxatga olingan kundan boshlanadi.
Saylovoldi tashviqoti deputatlikka nomzodlar Markaziy saylov komissiyasi 
yoki tegishli viloyat, tuman, shahar saylov komissiyasi tomonidan ro‘yxatga 
olingan kundan e’tiboran boshlanadi. Saylov kuni va ovoz berish boshlanishiga 
bir kun qolganida saylovoldi tashviqotiga yo‘l qo‘yilmaydi.
Vakillik organlari deputatligiga nomzodlar uchun ommaviy axborot vosita- 
laridan teng foydalanish imkoniyati yuklatiladi.
Saylovchilar bilan uchrashuv uchun yig‘ilishlarni siyosiy partiyalar mustaqil 
o‘tkazadilar. Mahalliy davlat hokimiyati organlari, jamoat birlashmalari 
yig‘ilishlar o‘tkaziladigan joylarni talab darajasida jihozlashga ko‘maklashadi. 
Yig‘ilishlar ish vaqtidan boshqa vaqtlarda o‘tkaziladi.
Prezident tomonidan ilgari surilgan Konsepsiyada saylovlarda tenglikni 
ta ’minlash maqsadida saylovoldi tashviqotining shakl, usullarini kuchaytirish, 
qonunlarda «saylovoldi tashviqoti» tushunchasiga aniq ta ’rif berish, uning 
turlarini aniqlashtirish, ularni qonunlarda aks ettirish alohida ko‘rsatildil. 
2012-yil 19-dekabrda 0 ‘zbekiston Respublikasining Saylov erkinligi yanada 
ta ’minlanishi va saylov qonunchiligi yanada rivojlantirilishi munosabati bilan 
Saylov qonunlarga tegishli o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritildi.
Saylov jarayonida, ayniqsa, tashviqot va ta rg ‘ibot bosqichida nomzodlar o‘z 
faoliyatini erkin olib borishi uchun ularning mehnat huquqlari, transportdan 
foydalanish huquqlari alohida muhofaza qilinadi.
0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidentligiga nomzod 0 ‘zbekiston Respublikasi 
Bosh Prokurorining roziligisiz Jinoiy javobgarlikka tortilishi, hibsga olinishi yoki 
sud tomonidan beriladigan m a’muriy jazoga tortilishi mumkin emas. Nomzodni 
majburiy yuborish, uning shaxsiy buyumlari, yukini, transportini, turar-joy va 
xizmat binolarini ko‘zdan kechirishga yo‘l qo‘yilmaydi.
Saylovoldi 
tashviqotida 
nomzodlarning 
huquqlari 
Saylov 
kodeksida 
belgilangan bo‘lib, saylovoldi tashviqotini ommaviy axborot vositalari orqali, 
bosma, ko‘rgazmali, audiovizual va boshqa tashviqot materiallarini chiqarish 
hamda tarqatish orqali olib borish va saylovchilar bilan uchrashuvlar o‘tkazish 
orqali saylovoldi tashviqotini olib borish mumkin.
Nomzodlarga saylov tadbirlarida ishtirok etish vaqtida saylovlarga ajratilgan 
mablag‘lar hisobidan o‘rtacha oylik maoshi to‘lanadi va xizmat vazifasidan ozod 
qilinadi. Ularni xizmat safari va boshqa xarajatlari ham saylovga ajratilgan 
mablag‘ hisobidan to‘lanadi.