O 'z b e k I s t o n r e s p u b L i k a s I o L iy va o 'r t a m a X s u s

Bitiruv m alakaviy ishning tavsifiy xususiyatlari va
uni am alga oshirish texn ologiyasi
l l m i y - t a d q i q o t m a n t i g ' i a s o s i d a m a l a k a v i y i s h n i t a y y o r l a s h i l m i y -
t a d q i q o t t i z i m i g a o ' x s h a s h v o k i a y n a n s h u n d a y t u z i l m a g a ega
404

---

B itiruv m alakaviy ishning m azm uni va tarkibiy tu zilish i.
Bitiruv m alakaviy ish n in g asosiy tarkibiy q ism lari quyidagilar- 
d a n iborat:
• sarvaraq;
• m u n d arija ;
• kirish;
• asosiy q is m n in g bob va boMimlari; 
e xulosa;
• foyd alanilgan m a n b a va adabiyotlar ro'yxati; 
о ilovalar.
Bitiruv m alakaviy ish n in g tarkibiga, sh u n in g d e k , m a ’lu m otla r 
b e ra d ig an sahifa ostidagi izoh, q is q a r tm a la r ro 'yxati, n o tan ish
va tu s h u n ilis h i qiyin b o l g a n tayan ch so^zlar lug‘ati h a m kirishi 
m u m k i n .
Bitiruv m alakaviy ish n in g m u n d arija sid a v a ra q lar tartib ra- 
q a m la ri bilan ko‘rsatilgan kirish, ba rc h a bob va b o l i m l a r , xulosa, 
fo ydalanilgan m a n b a va ad abiyotlar ro 'yxati h a m d a ilovalarning 
sarlavhalari keltiriladi. M u n d a rija s a rv a r a q d a n keyin joylash- 
tiriladi.
Bitiruv m alakaviy ish n in g kirish qismi q u y id a g ila rn i o ‘z ichiga 
olishi lozim:
e m a v z n n i n g d o l z a r b l i g i ( m a v z u a s o s n o m a s i ) ;
® m u a m m o n i n g o 'r g a n ilg a n lik darajasi;
© tadq iq ot m aqsad i;
« ta d q iq o t vazifalari;
® tadq iqo t obvckti va p red m eti (v o q e a la rn in g ijtimoiy psixo- 
logik, p edagogik, e tn ik , milliy, h u d u d iy va jin siy ketm a -k e tlik d a
so d ir b o i i s h i g a aso sla n g a n doiralari);
• ku tilad ig a n natija;
<» tadq iq ot m eto d la ri;
» t a d q iq o tn in g ilm iy yangiligi va am aliy a h a m iy a ti; 
э fo y dalanilgan m a n b a va a d a b iy o tla rn in g ta n q id iy tahlili;
» ish n in g tarkibiy tuzilishi.
Bitiruv m alakaviy ish n in g kirish qism ida m alakaviy ishning 
dolzarbligi asoslanadi, am aliy a h am iyati, ilm iy y angilik yoki m u- 
a m m o li to m o n la ri aks ettiriladi, m alakaviy ishda ko‘rib chiqiladi- 
gan m u a m m o la r, ish n in g m aq sad va vazifalari belgilab beriladi.
F o yd alan ilg an m a n b a va a d a b iy o tla rn in g ta n q id iy ta h lilin i tu- 
z ish da q o ‘yilgan m u a m m o n i o ‘rgan ish u c h u n u la r n im a g a e 'tib o r
405

---

berishlari kerakligini an iq lash , sh u n in g d e k , u la rn in g m uallifi 
q a nd ay m an b a larg a tay a n g a n lik larig a e ’tibor qaratish lozim. 
B u n in g u c h u n foydalanilgan m an b a va ada b iy o tla rn in g tan q i- 
diy tahlili sifatida keltirilgan m e ’yoriy -hu qu qiy d a lo la tn o m a la r, 
u la r n in g m u allifla ri va ishlarini a lm a sh tirish m u m k i n em asligini 
u n u tm a s lik lozim.
Foyd alan ilg an m an b a va adabiyotlar tahlili m avzusi yoki 
ko‘rgazm ali tam oyil b o ‘yicha tuzilishi ta la b a n in g (ya ’ni, lining 
o ’qigan m ateriallariga shaxsiy m u n osab ati) bahosini o ‘z ichiga oli­
sh i, m u a m m o n i n g qavta ish la n g a n lik darajasini ko ‘rsatishi, t o i i q
o ‘rg a n ilm a g a n m asa lala rn i aniq lash i lozim. Kirish bitiruv m a l a ­
kaviy ish u m u m iy h a jm in in g 10—15 foizini tashkil etishi lozim.
Bitiruv malakaviy ish n in g asosiy qismi tadqiqot u c h u n t a n l a n -
gan m a v z u n in g nazariy jih a tla rin i yorituvchi bob va b o ‘lim la r d a n
tashk il topishi, m avzu xususiyati m os tarzda m a s h in a s h u n o s lik va 
m a s h in a s o z lik fanlari, ixtisoslik fanlari m a z m u n i, ladqiqot m e to - 
di va te x n ik a la rin i kirituvchi m a z m u n , k utiladigan n a tija la rn in g
bayon etilishi, x u lo sa la rn in g sh a kllantiri 1 ishi 
va 
am aliy 
t avs i yal ar 
berilishi lozim.
Z a r u r a t t u g ‘ilganda bitiruv m alakaviy ishda talaba to m o n id a n
t a k l i f etilayotgan tavsiyalarning talbiq eti 1 ishidagi ijtimoiy-iqti- 
sodiy sa m a ra d o rlik ko‘rsatkichlari beriladi.