O 'z b e k I s t o n r e s p u b L i k a s I o L iy va o 'r t a m a X s u s

M u stah k am lash uchun savollar:
1. Texni k m e h n a t d a rs i n i n g farqli xususiyatlari n i m a l a r d a n
iborat?
2. M e h n a t t a ’limi darsiga q a n d a y d i da kt ik talablar qo'yiladi?
3. M e h n a t t a ’limi darsida t a ’l imiy i sh ni n g qanday formalari 
q o' lla na di?
4. M e hn at t a ’limi d a rs l ar in in g asosiy tiplarini ifodalab bering?
5. M e h n a t t a ’limi darsi q a n d a y asosiy bo s qi chl ar da n iborat 
bo' lishi m u m k i n ?
4 .2 . M ehnat ta ’lim i, kasb tan lash ga yo‘llashning o bqitish
m etodlari
Reja:
1. «Ta’lim met odlari» t u s h u n c h a s i n i n g tavsifi va turlari.
2. T a ’lim met od la ri ni t a nl a sh yo'llari.
3. Da rs la rd a kasb t anl as hg a yo'llash i shl ari ning f orma va 
met odlari.
Tayanch iboralar: 
met od, t ad qi qo t, usul, d a r s ni n g samarasi,
o' quv-bilish faoliyati, o ‘z -o ' z i ni na zo ra t, og' zaki bayon qilish 
met odi, hikoya, t ushu n ti ri sh , s u hba t, m a ’ruza, ko'rgazmali met od,
n amo yi s h, t ushunt iri sh, ekskursiya, a ma l iy m et o d, mas hq, l a b o ­
ratoriya. a mal iy ishlar.
1. 
«Ta’lim m etodlari» 
tu sh u n ch asin in g tavsifi 
va turlari.
« Me tod» 
s o' zini ng 
v u n o n c h a
tarjimasi 
«tadqiqot», 
«usul», 
«maqs adga erishish yo'li» kabi m a ' n o l a r n i anglatadi. Filosofiya 
lug' atida ushbu t u sh u n c h a u m u m i y t ar zd a «maqsadga erishish 
usullari» deya s ha rh la ng an . Ak sar ivat m u al li f la r «ta’lim m e t o d ­
lari o 'q u vc h il a rn i ng o'quv-bilish faoliyatini tashkil etish usullari»
165

---

deg an qaras hga yon hosadilar. D e m a k ,
ta'lim m etodlari 
t a 'l i m 
jarayonida qo'llanilib, u n i n g sa ma ras ini t a' mi nl ovc hi usullar m aj - 
muidir.
Ta 'l im met odlar i t a' l im maq s ad i ni yoritishga xi zmat qiladi, u 
v or da mi da t a'l im m a z m u n i n i o' zlashtirish v o i l a r i ifoda etiiadi, 
o'qituvchi va o ' qu v c h il a rn i ng o ' zaro harakati. xususiyati aks et- 
tiriladi. Me tod, b i ri n ch id a n, t a ’lim maqs adi ga erishish vositasi 
sifatida n a m o y o n bo'Isa, i k k in c hi da n , t a ’lim faoliyatini a ma lg a
oshiri sh sharti hisoblanadi.
Ta’lim metodi de ga nda o'qituvchi va o ' quvc hil arni ng birgalik- 
dagi faoliyat yo'llari tushuni ladi . Bular vor dami da o'quvchil ar b i­
lim, malaka, k o ' n i k m a , kasbiy mah o r at la ri ni egallashga erishadi- 
lar, aqliy va jismoniy kuch h a m d a ijodiy qobiliyatlari rivojlanadi.
Di d ak ti k j ar ayon t uzilmasiga ko'ra t a 'l i m met odlar i quyidagi 
uch g u r u h g a ajratiladi:
r
G u r u h h i r
O' q i s h va m e h n a t g a
r a g ' ba t l a n t i r i s h h a m d a
mo t i v l a s ht i r i s h me t o d l a r i
O ' q u v - b i l i s h faol i yat i ni
t a s hki l eti sh va a m a l g a
o s hi r i s h me t o d l a r i
O ' q u v - b i l i s h faol iyatini 
b o s h q a r i s h me t o d l a r i
V______________________
J
Yuqori da ko'rsatilgan m et o d l a r quyidagi t ar zda h a m n o m l a -
nadi:
1. O' quv-bilish faoliyatini tashkil etish va bajarish met odlari.
2. O'quv-bilish faoliyati ni rag' batlantirish va motivlash m e t o d ­
lari.
3. Na z or at va o ' z -o ' z in i nazorat metodlari.
O' qu vc hi ga bi li ml arni yetkazish shakliga ko' ra t a ’lim m e t o d ­
lari: