s h a x siy u slu b n i tarkib to p tirish n i jad allash tirad i, yangi iro d a v iy harakatiarni am alga osh irish n i yengíllashtiradi. O kzid a g i irodaviy sifatlarning takom illashuviga puxta negiz h o zirlayd i, irodaviy z o ‘r berishni taqozo etuvchi haréikat- larni tatbiq qilish ko'nikm alarini shakllantiradi. M azkur jarayon ham anglangan, ham anglanm agan tarzda, m otivlar k urashi, irodaviy z o vr bcrish, qiyinchiliklarni yengish or- qali n a m o y o n b o la d i. Iroda uchun irodaviy xatti-harakat motivatsiyasi m uhim ah am iy a t kasb etadi. Shu bois, irodaning negizini shaxsning x a tti-h a r a k a tla r i va ish la r in in g koM amli. ra n g-b ara n g 144
xususiyatli m otivlashtirilishiga om il tariqasidagi ehtiyojlarni vujudga kcltiradi. Psixologiyada m otivlashtirishning uch turi mavjudligi ta ’kidlanadi. U lar quyidagilardan iborat: 1. Shaxsning chtiyojlarini qondirish b ilan shartlangan, uni faoliyatga u n d ovch i tarzda vujudga k elu v ch i m otiv sifatidagi m otivlashtirish. M azkur h olatd a m otivlashtirish faollik nim a sababdan vujudga kelishini, sh axsnin g faoliyatni amalga oshirishga undovchi ehtiyojlar m oh iya tin i tahlil qili- shiga xizm at qiladi. 2. M otivlashtirish faollik nim alarga y o ‘naltirilganligini, nega aynan shunday xulq-atvor tan langan ligin i, nim a uchun boshqasiga e'tib or bcrilm aganligini asoslashga qaratiladi. Bu o'rinda m otivlar shaxsning xulq-atvor y o ‘n alish ini tanlash- ni aks cttiruvchi sabablari funksiyasini bajaradi. Bularning b a rch a si y a x lit h o ld a k c ltir iIg a n d a in s o n s h a x s in in g y o ‘nalishini vujudga kcltiradi.
