vujudga keltiradi. E htiyojlaraham iyatining o'zgarishi tufayli m u ayyan p s ix o lo g ik holatlarda m otivlar kurashi paydo b o'lad i, b u n d a bir istak boshqa istakka qarshi q o'yilad i, bu haqda old in ro q m ulohaza yuritilgan. Q arshiliklar, qiyinchiliklar, n izoli vaziyatlarni yengish uchun irod aviy z o ‘r bcrishga to 'g lri keladi. Irodaviy z o ‘r berish t o ‘g ‘risida m ulohaza yuritilgan b o 4lsa-da, lekin unga 146
ta'rif bcrilm aganligi sababli ayrim an iq liklar kiritishni jo iz d eb h iso b la y m iz . Irod aviy z o ‘r b erish — h is - t u y g ‘ular shakli hisoblangan shaxsning irodaviy harakatga q o ‘shim cha m otivlarni vujudga keltiruvchi, ba’zid a ularni barbod qi- lu v c h i, b ilish ja ra y o n la rin i safarbar e t u v c h i, m u ayyan z o ‘riqish holati singari kechuvchi m otivlar m ajm uasidir. Irodaning individual xususiyatlari va fen o m en la ri m av- jud b o ‘lib, inson faoliyatining m aqsadga m u vofiq ravishda am alga oshirishini ta'm inlaydi. Iroda sh axs faoliyatining ichki qiyinchiliklarini yengishga qaratilgan o n g li tu zilm a- dan iborat b o lib , u o kzini o ‘zi boshqarish sifatida dastaw al o'ziga, o ‘z h issiyotiga va xatti-harakatlariga hukm ronlik qilishda aks etu vch i psixologik hodisadir. Irodaning kuchi yoki k uchsizligini aks ettiruvchi holatlar u n in g individual xususiyatlarini n a m o y o n qiladi. S h u atam a lard a n kelib chiqqan holda, irodasi kuchli va irodasi k u c h siz odam lar ham da ularning ijobiy va salbiy sifatlari, fazilatlari, xislatlari » hamda illatlari to'g'risida m ulohaza yuritiladi. Irodasi kuchsizlikning patologiyasi m avjud b o'lib , ular
