Odam anatomiyasi

partis petrosae, (ras. 72) orqa yuzani pastki 
yuzadan ajiratib turadi. Bu tomon bo’ylab, miya 
yuzasida, pastki toshsimon sinusning egatchasi, 
sulcus sinus petrosi inferioris,
(ras. 73) 
o’tadi.(bu yerdan pastki toshsimon sinus o’tadi) 
orqa tomonning deyarli o’rtasida, bo’yinturuq
o’ymasiga 
yaqinroq, 
uchburchak 
voronkasimon botiqlik bo’lib unda chig’anoq 
kanalining tashqi aperturasi, 
apertura externa 
canaliculi cochleae, 
joylashadi; bu yerda 
chig’anoq kanalichasi, 
canaliculi cochleae,
yakunlanadi. 
Toshsimon qismning oldingi tomoni, oldingi 
yuzaning lateral tomonida joylashib yuqorigi va 
pastki tomonlardan qisqaroq. Tangasimon 
qismdan uni toshsimon-tangasimon yoriq, 
fissura petrosquamosa
, ajiratib turadi.
Unda uyqu kanalining ichki teshigidan 
laterlaroq holatda, nog’ora bo’shlig’iga olib 
boruvchi muskul-nay kanalining teshigi bor.
 
74. Chakka suyagi, os temporale, ong. 
(piramida asosidan vertikal kesilgan) 
Chakka suyagi toshsimon qismining kanal 
va bo’shliqlari. 
1. Uyqu kanali, 
canalis, 
caroticus,
(ras. 73-76), toshsimon qismni pastki 
yuzaining 
o’rtasidagi 
tashqi 
teshikdan 
boshlanadi. Dastavval kanal yuqoriga yo’nalib, 
o’rta quloqning oldida joylashib, so’ngra 
burulib oldinga va medial holatda yo’nalib 
piramida cho’qqisiga ichki teshik sifatida 
ochiladi(bu kanaldan ichki uyqu arteriyasi, u 
bilan birga yo’naluvchi vena va simpatik nerv 
tolalarining chigali o’tadi). 
2. uyqu – nog’ora kanalchasi, 
canaliculi 
caroticotympanici, 
ikkita kichikroq kanaldan 
iborat bo’lib, uyqu kanalidan boshlanib nog’ora
bo’shlig’ida yakunlanadi(undan uyqu-no’g’ora 
nervlari o’tadi). 
3. Yuz kanali, 
canalis facialis
,(ras.74-76) 
ichki eshitish yo’lining tubi, 
meatus acusticus 
internus,
dan (yuz nervi maydoni
, areae n. 
facialis
, 
ning 
oldidan)boshlanadi. 
Kanal 
gorizontal yo’nalgan bo’lib piramida asosiy 
o’qiga deyarli to’g’ri burchak ostidda 
joylashgan bo’lib, uning oldingi yuzasiga, katta 
toshsimon nervning darasi(yo’li), hiatus canalis 
n. majoris, ga yo’nalib bu yerda u to’g’ri 
burchak ostida buruladi va yuz kanalining 
tizzasi, geniculum canalis facialis, ni hosil 
qiladi. So’ngra kanal nog’ora bo’shlig’I megial 
devorining orqa qismiga o’tadi(bu yerda u yuz 
kanalining
bo’rtig’i, 
prominentia canalis facialis,
ni hosil 
qiladi). Undan so’ng kanal orqaga, toshsimon 
qismning asosiy o’qi bo’ylab yo’naib piramidal 
chiqiqlik, eminentia pyramidalis, ga yetib 
boradi va vertikal holatda pastga tushib 
bigizsimon-so’rg’ichsimon teshik, 
foramen 
stylomastoideum,
ga ochiladi(kanaldan yuz va 
oraliq nervi, arteriya va vena o’tadi).
4. Nog’ora torining kanalchasi, canaliculus 
chordae tympani, yuz kanalining tashqi 
devoridan boshlanib, oldinga va yuqoriga yo’l 
oladi. Kanalcha nog’ora bo’shlig’iga kiradi va 
uning orqa devoriga ochiladi(kanalchadan 
oraliq nervning tarmog’I – nog’ora tori, chorda 
tympani, o’tib nog’ora bo’shlig’iga kiradi). 
5. Nog’ora kanali, 
canalis tympanicus,
toshsimon qism pastki yuzasidan, toshsimon 
chuqurchaning tubidan boshlanadi. So’ngra u
nog’ora bo’shlig’ining pastki devorini teshib 
nog’ora bo’shlig’iga kiradi hamda uning medial 
devori bo’ylab burmali egatcha, 
sulcus

---

Страница | 41
 
promontorii
, 
da 
joylashib 
nog’ora 
bo’shlig’ining yuqorigi devoriga o’tadi va shu 
yerda kichik toshsimon nerv kanalining yo’li, 
hiatus canalis n. petrosi minoris,
ga ochiladi. 
6. 
Nay 
– 
muskul 
kanali, 
canalis 
muskulotubarius
, (ras. 73, 74, 76), nog’ora 
bo’shlig’ini oldyuqorigi qismining davomi 
sifatida ko’rinadi. Kanalning tashqi teshigi, 
chakka suyagidagi toshsimon va tangasimon 
qismlar 
orasidagi 
o’ymada 
toshsimon-
tangasimon yoriqning oldingi tugash qismida 
joylashgan. Kanal uyqu kanalini gorizontal 
qismidan lateral va ozgina orqaroqda,
toshsimon qism asosiy o’qiga paralel 
joylashgan. Kanaldagi gorizontal joylashgan 
nay-muskul kanalining to’sig’i, 
septum canalis 
musculotubarii,
kanalni yuqorigi kichikroq 
nog’ora 
to’sig’ini 
taranglashtiruvchi 
muskulning yarimkanali, 
samicanalis m. 
tensoris tympani,
va pastki kattaroq eshituv 
nayining yarim kanali, 
semicanalis tubae 
auditivae 
(birichisida nog’ora pardasini 
taranglovchi 
muskul, 
ikkinchi 
kanalcha
bo’shlig’ini halqum boshlig’I bilan tutashtiradi; 
mav. Tom. 4 ,,dahliz-nog’ora a’zosi”) ga 
bo’ladi.