Oddiy differensial tenglamalar uchun qо‘yilgan Koshi masalasini yechishning sonli usullari. Ketma-ket yaqinlashish, Eyler, Runge-Kutta usullari.
Reja:
Sonli differentsiallash. Umumiy mulohazalar.
Differentsial tenglamalar.
Koshi masalasi.
Ketma-ket yaqinlashish usuli (Pikar algoritmi).
Eyler usuli.
Runge-Kutta usuli.
Tayanch iboralar:
Differentsial tenglama, xususiy hosilali differentsial tenglama, integral egri chizig’i, umumiy echim, boshlang’ich shartlar, Koshi masalasi, Pikar algoritmi, analitik usul, grafik usul, raqamli usul, integral tenglama. Noma`lum koeffitsientlar, koeffitsientlarni topish, eyler usuli, Runge-Kutta usuli, boshlang’ich shart, funktsiyaning orttirmasi.
Eyler, Runge-Kutta usullari
SONLI DIFFERENTSIALLASH. UMUMIY MULOHAZALAR
Ko`p amaliy masalalarda funktsiya hosilalarini ayrim nuqtalarda taqribiy hisoblashga to`g’ri keladi. Bu masala sonli differentsiallash masalasi deyiladi. Funktsiyaning analitik ko`rinishi noma`lum bo`lib uning ayrim nuqtalaridagi qiymatlari ma`lum bo`lsa, masalan, tajribadan topilgan bo`lsa, u holda uning hosilasi sonli differentsiallash yo`li bilan topiladi. Umuman aytganda, funktsiyani sonli differentsiallash masalasi doimo bir qiymatli ravishda echilavermaydi. Masalan, f(x) funktsiyaning x=x0 nuqtadagi hosilasini topish uchun h>0 ni olib,
(13.1)
yoki
(13.2)
yoki
(13.3)
kabi olishimiz mumkin. Ko`pincha (13.1) o`ng hosila, (13.2) chap hosila va (13.3) markaziy hosila deyiladi.
Dostları ilə paylaş: |