35
keyin qurgitiladi va sharli tegirmonda №008 – elakda 6-10 qoldiq qolguncha
birgalikda tuyuladi. Xom-ashyoviy unni quyidagilarda kuydirishadi:
1.
Oldindan xom-ashyoviy unnga issiqlik ishlovi beriladi va kalta
aylanma
pechlarda kuyiriladi
a) Siklonli issiq almashtirgichlardan chiqqan gazlar bilan modda 800-850
o
C
ga cha issitiladi va qisman karbonsizlanadi (30-40%);
b) konveyerli kalisinatorlarda (CaO ga to‗yintiruvchi moslamalar) pechlardan
chiqadigan issiqlik xisobiga moddalar kuydiriladi.
2.
Xom-ashyoviy un granula (dumaloq) shaklida avtomatik shaxta
pechlarda kuydirish mumkin. Quruq usulda ishlab chiqarishda sementni konveerli
kalsinatorlar bilan birgalikda ishlovchi aylanuvchi (―lepol‖ pechlari), shuningdek
shaxta pechlarida kuydiriщ mumkin. Bu va boshqa hollarda uni kuydirishdan avval
ashyoviy un shakklanadi va o‗lchamlari 5—10 mmdan 20 — 30 mm gacha bo‗lgan
dumaloq
zarrachalar
granulalar
olinadi.
Buning
uchun
likobchasimon
granulyatorlardan foydalaniladi. Shaxta pechlarida xom —ashyoviy dumaloq
zarrachalar (granullalar) avval tarqayotgan tugun gazlar bilan quritiladi. So‗ngra
ular pastga, balandroq haroratli zonaga ko‗cha borib, 400 — 500
o
C gacha qizigach,
ulardagi mineralli gillar suvsizlanadi. Karbonsizlanish, ya‘ni CO
2
ning ajralishi va
uning uglerod bilan ta‘sirlashib CO hosil qilishi bilan birgalikda keladi.
Bu esa Fe
2
O
3
yoki FeO tiklanuvchi reaksiya uchun qulay bo‗lgan
muxitni
yaratadiki, u klinkerning sifatini yomonlashtiradi. Bugungi kunda qaynayotgan
qatlamda kuydirish texnologiyasi ishlab chiqarilmoqdaki,
bu usulda shakllangan
yoki mayda shakldagi xom —ashyoviy aralashmani qatlami orasidan pastga va
tepaga tezligi 1,5 — 3 m/s bo‗lgan issiq gazlar surib o‗tiladi. Bunda granulalar
doimiy harakatda bo‗ladigan va intensiv ravishda gaz (1350 —1450
o
C haroratda)
va moddalar orasida issiqlik almashish ro‗y beradiyu bu sharoitda o‗lchami 2 — 5
mm bo‗lgan granullarni ( shakllangan zarrachalar) kuydirish jarayoni 30 — 40 min
tugatiladi, hamda baland sifatli sementlar olinadi.