Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi denov tadbirkorlik va pedagogika instituti

Amarant o’simligining dorivorlik xususiyatlari
Garchi nomi ko‘pchilikka notanish bo‘lsa-da, amarant o‘simligining davo xususiyatlari tibbiyotda maʼlum. Asli Amerika, Yevropa, Afrika, Osiyo va Rossiyaning ayrim viloyatlarida o‘stiriladigan ushbu o‘simlikni respublikamizda ham sinov tariqasida ekilmoqda. Buxoro viloyati Romitan tumani Qalaychorbog‘ qishlog‘ida istiqomat qiluvchi tadbirkor Nargiza Ahmedova ushbu o‘simlikning foydalilik jihatlaridan xabar topib, uni 20 sotix yer maydonida yetishtirishga va shu orqali yurtdoshlarimizning salomatliklarini mustahkamlashda o‘z hissasini qo‘shishni lozim topdi. Sinov tarzida ekilgan amarant bugun hududning tuproq iqlim sharoitiga moslashib, kutilgan natijani bermoqda. Amarantni ekish yurtimizda qimmatbaho dorivor mahsulotlarni arzon narxda o‘zimizda yetishtirish, agrar sohani siderat va serhosil yem-xashak ekin turi bilan boyitish, qishloq xo‘jaligi va farmatsevtika sohalarida yangi yo‘nalishlarni ochish, asosiysi, tuproqning tabiiy unumdorligini oshirish imkoniyatini yaratadi. O‘zbekiston florasida ham ushbu o‘simlikning bir avlodi va 10 turi o‘sadi. Ya’ni o‘simlikning manzarali turi sifatida gultojixo‘roz (Celasia va Comfrena) ko‘p tarqalgan.
Amarantning bargida 30 foizgacha oqsil modda va 270-350 mg/kg koratin mavjud.
Ularning tarkibida riboflovin, vitaminlar, askorbin kislota, K, E, D va boshqa vitaminlar bor. Amarant moyi me‘da va ichak yaralarini davolash xususiyatiga ega bo‘lib, teri kasalliklari, qirqilgan yaralarni bitishini tezlashtirish uchun va nur kasalligi bilan og‘rigan bemorlarni davolashda qo‘llaniladi. Uning moyi oblepixa moyidan qolishmaydi. Amarant o‘simligining bargi, urug‘i hamda poyasi shifobaxsh hisoblanib, uni kamqonlik, ateroskeleroz, adenoma, gemorroy hamda yurak-qon tomirlari zararlanishida, jigar va buyrak faoliyati buzilishida dorivor vosita sifatida ishlatish mumkin. Ayniqsa, amarant organizmni yaxlit sog‘lomlashtirish, yashartirish va quvvatlantirish maqsadida keng qo‘llaniladi. Bundan tashqari, amarant urug‘i soch to‘kilishi va oqarishiga qarshi samarali hisoblanadi.
Ekinning agrotexnikasi. Amarant issiqsevar va yorug‘sevar o‘simlik. U ekiladigan maydonlar kuzda 25-28 santimetr chuqurlikda haydab qo‘yiladi. Haydash oldidan yer organik va mineral o‘g‘itlar bilan oziqlantiriladi. Erta bahorda yerlar tekislanib, begona o‘tlardan tozalanadi. Amarantni barqaror iliq ob-havoda (aprel-may oylarida), tuproqning urug‘ tushgan chuqurligi 10-12 darajagacha qizigan paytda ekish tavsiya qilinadi. Urug‘ tushgan tuproqda uning unib chiqishi uchun issiqlikdan tashqari yetarli miqdorda namlik bo‘lishi kerak. Amarantning urug‘i qattiq parda bilan qoplanganligi uchun unga yetarli miqdorda suv talab etiladi. Uni qator oralari 30, 45, 60 santimetrli, urug‘ini olish uchun ekiladigan maydonlarda esa, 70 santimetrli egatlar olib ekilishi maʼqul. Amarantni urug‘ini ekish uchun sabzavot ekadigan seyalkalardan foydalaniladi.
Ushbu o‘simlik bir yillik hisoblanib, bo‘yi 2-3 metr keladi. Poyasining yo‘g‘onligi 8-10 santimetr, bargi cho‘ziq va ellipssimon bo‘lib, poyaga uzun bandi bilan ketma-ket joylashgan. Gullari mayda, ko‘rimsiz bo‘lib, yirik yarim metrgacha boradigan supurgisimon gul to‘plamini hosil qiladi.
Urug‘i mayda sharsimon qo‘ng‘ir yoki sariq rangda, 1000 donasining vazni atigi 0,4-0,6 gramm keladi. Bir tup o‘simlikdan 0,5 kilogrammgacha urug‘ olish mumkin. O‘simlik iyun oyida gullab, urug‘i iyulda yetiladi.
Mavsum davomida amarant 3-4 marta sug‘oriladi va gektariga 90-100 kg azot, 70 kg fosfor, 50 kg kaliy bilan oziqlantiriladi. Uning bo‘yi 70-80 santimetrga yetganda azotli va kaliyli o‘g‘itlar berish bilan oxirgi oziqlantirish tugallanadi. O‘suv davri ertapishar navlarida 80-90 kunni, o‘rtapishar navlari 100-110 kun, kechpishar navlari 120-125 kungacha bo‘ladi. Mahalliy sharoitda barcha agrotexnik tadbirlar o‘z vaqtida sifatli qilib o‘tkazilganda, undan 70-75 kunda ham to‘liq pishib yetilgan don olinishi kuzatilgan.
Amarant o‘simligining “Lera”, “Bogryanniy”, “Xarkovskiy-1”, “Voronejskiy”, “Ultra” va “Gelios” navlari respublikamiz sharoitida qator yillar ekilib, yaxshi natijalar berdi. U 3,5-4 metrgacha o‘sishi barobarida 200 va hatto 300 tonnadan ortiq ko‘k massa berishi bilan bir qatorda chorvachilikda muhim vitaminlarga boy ozuqa manbai ekanligini ko‘rsatdi.
Amarantni parvarish qilish unchalik murakkab jarayon emas. Uning agrotexnikasi boshqa dorivor o‘simliklarnikiga o‘xshash. Shu bois, amarantni yetishtirish fermer va tadbirkorlar uchun qiyinchilik tug‘dirmaydi va ko‘zlangan foydani beradi. Respublikamizda soʼnggi yillarda dorivor oʼsimliklarni muxofaza qilish, tabiiy resurslardan oqilona foydalanish, dorivor oʼsimliklarni yetishtiriladigan plantatsiyalar tashkil etish va ularni qayta ishlash borasida izchil isloxatlar amalga oshirilmoqda. Xuddi shunday isloxatlar Innovatsiya vazirligi Аndijon koʼrgazma maydonida xam olib borilmoqda. Ushbu koʼrgazma maydonida dorivorlik xususiyatlari boʼyicha yuqori oʼrinlarda turuvchi amarant, stiviya, aloe kabi dorivor oʼsimliklar yetishtirilmoqda. Respublikamizda amarant oʼsimligiga katta eʼtibor berilib, oʼsimlikni yetishtirishga doir koʼplab tajribalar olib borilmoqda. Misol tariqasida amarant 111 oʼsimligining 19 ta turi Аndijon viloyati iqlim sharoitida sinab qoʼrilib, ulardan 5 ta navi tanlab olindi. Аmarant oʼsimligi amarantdoshlar oilasiga kiruvchi oʼsimlik boʼlib,xalq tilida biz ushbu oʼsimlikni gultojixoʼroz deb ataymiz. Ushbu oʼsimlikning kelib chiqish vatani Janubiy Аmerika boʼlib, uni bu yerda 8000 yildan beri urugʼi uchun oʼstiriladi. Ikkilamchi vatani esa Xitoy xamda Xindiston xisoblanadi. Ushbu oʼsimlikni yetirtirishga oid tajribalar shuni koʼrsatadiki, oʼsimlikni yetishtirish fermerlar uchun yuqori daromad manbai boʼlishidan tashqari, chorvachilik, parrandachilik, oziqovqat, farmatsevtika va kosmetika sanoatida xam keng miqyosda foydalanish mumkinligi koʼrsatdi. Amarant o’simligi issiqsevar va yorug‘sevar o‘simlik hisoblanadi. Amarant o’simligini 2020-yilgi tajribamiz uchun amarant ekiladigan maydon-larimiz kuzda 25-28 sm chuqurlikda haydab qo‘yildi. Yer haydash oldidan organik va mineral o‘g‘itlar bilan oziqlantirildi. Erta bahorda yerlar tekislanib, begona o‘tlardan tozalandi. Amarantni ekishni barqaror iliq ob-havoda (mart oyining ikkinchi dekadasi), tuproqning urug‘ tushgan chuqurligi 10-12 gradusgacha qizigan paytda o‘tkazildi. O‘simlikni ekishda sharoit va muddatlarni to‘g‘ri belgilash urug‘laning qiyg‘os unib chiqishini ta’minlovchi omil bo‘lib hisoblanadi. Amarantni ekish muddatlarini belgilash albatta ob-xavo qanday kelishi uzviy bog’liq xisoblanadi. Shuni hisobga olish lozimki urug‘ tushgan tuproqda amaranth unib chiqishi uchun issiqlikdan tashqari yetarli miqdorda namlik bo‘lishi kerak. Amarantning urug‘i qattiq parda bilan qoplanganligi uchun unga yetarli miqdorda suv talab qilinadi. Shuning uchun uni optimal muddatlarda ekilmasa yoki tuproqning yuza (4 sm gacha) qatlami qurib qolgan bo‘lsa, unda quruq iqlimli mintaqalarda maysalarning unib chiqishi kafolatlanmaydi. Amarantni ekish usullarini tanlash hosil miqdoriga va uning rivojlanishiga ijobiy ta’sir etuvchi omillardan hisoblanadi. Amarantni qator oralari yumshatiladigan ekin turlari kabi, qator oralari. 60 sm kenglikda amarant o’simligining O'zbekiston M, Ulug’nor, Marhamat va Andijon navlari ishchi kuchi yordamida xar bir gektar maydon uchun o‘rtacha 1-2 kg amarant urug‘i ekildi. Urug‘larni tuproqqa ekishda namlangan g‘alvirdan o‘tkazilgan qum, chirigan go‘ng, superfosfat va boshqa mahsulotlardan urug‘ni to‘ldiruvchi sifatida ular 1:10 yoki 1:5 nisbatda foydalanildi. O‘simlikni ekishdan keyin yerni yumshatish, hamda begona o‘tlardan tozalash ishlari olib borildi. Biz bilamizki bahor oylarida har qanday tuproqda qatqaloq hosil bo‘ladi va bu esa amarant maysalarining paydo bo‘lishini hamda ulaming rivojlanishini qiyinlashtiradi. Shuning uchun qatqaloqni ekishdan 4-6 kun keyin yengil yumshatgichlar yordamida yumshatildi. Amarant o’simligining O’zbekiston M navi Amarant maysalari yer yuziga chiqqanidan so’ng dastlabki 2-3 haftada begona o‘tlarni yo‘qotish, qator oralarini yumshatish va yagana qilish ishlariga qaratildi. O‘simliklami bo‘yi 10-15 sm ga yetganida esa qator oralarini ishlash bilan birga ularning rivojlanishini tezlashtirish maqsadida gektar hisobiga 40 kg dan azot va 20 kg dan kaliy o‘g‘iti berilib, 5-6 sm chuqurlikda kultivatsiya ishlari o‘tkazildi. Ikkinchi oziqlantirish o‘simlikning bo‘yi 30-35 sm ga yetganda gektariga 30 kg dan azotli va fosforli o‘g‘itlar bilan oziqlantirildi. O‘simlikni oziqlantirish albatta sug‘orishdan oldin amalga oshirildi. O‘simlik oziqlantirilgandan va sug‘orilgandan keyin uning o‘sishi va rivojlanishi tezlashdi. Oxirgi oziqlantirishni uning bo‘yi 70-80 sm ga yetganda azotli va kaliyli o‘g‘itlar berish bilan tugallandi. Mavsum davomida amarantni 6-7 marta sug‘oriladi va gektariga 95-105 kg azot, 70 kg fosfor, 50 kg kaliy va yer haydash oldidan 15-20 tonna go‘ng bilan oziqlantirildi. Amarant o‘simligini yashil massasini gullash fazasidan urug‘larning sutli-mumli yetilish fazasiga yetguncha o‘rila boshlandi. lyul oyigacha amarant o ‘simligini 2-3 marta о‘rib olindi. Bu esa iyul oyining oxiriga kelib ildiz tizimidan yangi o‘t о‘sib chiqishini ta’minlaydi. Amarantning yashil massasida oqsil modasi ko‘p bo‘lganligi uchun chorvachilikda silos va boshqa oziqalarni ishlab chiqarishda ko‘proq ishlatiladi. Amaranth juda foydali dorivor o'tdir. Azteklar, Incalar, Mayyalarning qadimgi tsivilizatsiyalari muqaddas marosimlar uchun ishlatilgan, iste'mol qilingan, chunki uning ozuqaviy qiymati guruch yoki jo'xoridan kam emas. Amaranth (lat. Amaranthus) o'lmaslikni, so'nmaydigan, "Xudo tomonidan in'om etilgan" degan ma'noni anglatadi. O'simlikning asosiy fazilatlari - dorivor, ozuqaviy qiymat, immunitetni mustahkamlash, antitumor ta'siri. Amaranth o'ti Amaranth oʻsimligi bir yillik yoki koʻp yillik boʻlib, poyasi 70–150 sm balandlikda shoxlangan boʻlib, barglari tuxumsimon yoki choʻzinchoq-tuxumsimon, navbatma-navbat joylashgan boʻlib, tagida bir-biriga bogʻlanib, poyasi boʻylab tortilgan. Gullari mayda, bir jinsli, binafsha-qizil, 20-50 sm balandlikdagi zich boshoqsimon to'pgullarda to'plangan.Mevasi noaniq yoki qopqog'i bo'ylab ochiladi. Urug'lar kichik, kuchli qobig'i bor, mevalardan tushishga moslashgan. Amaranth yashil, kamdan-kam qizil. Ko'pgina turlar Janubiy va Shimoliy Amerikada, Xitoyda, Rossiyada 20 ga yaqin navlarda o'sadi. Turlari 100 dan ortiq o'simlik turlari ma'lum. Madaniyatning boshqa nomlari - amaranth, axamitnik, kadife, xo'rozlar. Barcha navlar uch guruhga bo'linadi: dekorativ, em-xashak, sabzavot. Amaranthning eng mashhur turlari: Amaranth panikulyatsiyasi yoki qon. Sovuqqa toqat qilmaydigan tez o'sadigan o'simlik. U barglarning jigarrang-qizil rangi va osilgan uchlari bilan vertikal inflorescences bilan ajralib turadi. Gullashdan oldin, yosh er usti qismi ba'zi mamlakatlarda iste'mol qilinadi, yashil go'ng yoki cho'chqalar uchun ozuqa sifatida ishlatiladi. Amaranth trikolor yoki Xitoy ismaloqi. Barglarning yashil, sariq yoki yorqin qizil rangi tufayli u ko'pincha bezak uchun bog'larda o'stiriladi. Bu tur og'ir metallarni olib tashlaydigan, ba'zi kasalliklardan himoya qiluvchi va immunitetni yaxshilaydigan dietali, oqsilga boy mahsulot hisoblanadi. Amaranth dumli. O'simlik quyruqlarga o'xshash osilgan inflorescences bilan ajralib turadi. To'q binafsha yoki oq rang. Barglari ba'zan ismaloq kabi ishlatiladi. Urug'lar parranda go'shti o'rnini bosishi mumkin, er usti qismi esa qoramol, cho'chqa, qo'ylarni boqish uchun ishlatiladi. Amaranth oq. Barglarning axillarida to'plangan zaif tarvaqaylab ketgan amaranth, yashil-oq gullar. O'lik yoki quritilgan o'simliklar o't o'simliklariga aylanadi. Amaranth qorong'i. Tur zumrad yashil rangga ega. Sovuq havoning boshlanishi bilan barglarning rangi ko'p rangli bo'ladi. Issiqlikni yaxshi ko'radigan, yorug'likni yaxshi ko'radigan, qurg'oqchilikka chidamli o'simlik, gulzorlardagi bo'sh joylarni to'ldirish yoki guldastalarni tartibga solish uchun ideal. Murakkab Ko'plab ilmiy tadqiqotlar natijasida amaranthning noyob kimyoviy va aminokislotalar tarkibi aniqlandi, bu erda vitamin-mineral va ozuqaviy komponentlar muvozanatli. O'simlik ko'plab mikro va makro elementlarning manbai bo'lib xizmat qiladi, bu uni dietaga kiritish zarurligini ko'rsatadi. O'simlik urug'idan un va shifobaxsh amaranth yog'i tayyorlanadi. Amaranthning kaloriya tarkibi - 371 kkal. Minerallar vitaminlar Boshqa elementlar Vitamin B6 To'yingan yog'lar Vitamin B5 Mono to'yinmagan yog'lar Vitamin B2 Ko'p to'yinmagan yog'lar B1 vitamini Vitamin B9 Uglevodlar Vitamin PP Marganets S vitamini K vitamini Oziq-ovqat tolasi A vitamini Amaranthning foydali xususiyatlari Kimyoviy tarkibi tufayli amaranth ko'plab dorivor va foydali xususiyatlarga ega. O'simlik fitosterollarning manbai bo'lib, inson tanasiga kirib, xolesterin va triglitseridlar kontsentratsiyasini kamaytiradi. Amaranth yog'i odatda odamlarga, yurak tomirlari kasalligi, gipertoniya bilan og'rigan bemorlarga foydali ta'sir ko'rsatadi. Bundan tashqari, yog 'terining turli xil shikastlanishlari bilan kurashadi: kuyishlar, kesishlar, hasharotlar chaqishi, yotoqxonalar. Ko'p miqdorda amaranth yuqori sifatli proteinni o'z ichiga oladi. O'simlikning barglari va urug'lari guruch, jo'xori va boshqa turdagi donlarga qaraganda 30% ko'proq proteinni o'z ichiga oladi. Bundan tashqari, u mushak tolalarini sintez qilish va mushak to'qimalarini shakllantirish funktsiyalarini bajaradigan inson tanasi uchun eng qimmatli va ajralmas aminokislota- lizinni o'z ichiga oladi. Amaranth barglari yoki moyi bo'lgan foydali moddalar quyidagilarga xizmat qiladi: osteoporozning oldini olish; tanadagi kaltsiy miqdorini oshirish; metabolizmni tartibga solish; saraton hujayralari, qon tomir va yurak kasalliklari ehtimolini kamaytirish. Amaranthdan foydalanish ko'rish organlarining turli kasalliklari, masalan, katarakt, kon'yunktivit, tungi ko'rlik, blefarit uchun tavsiya etiladi. Bundan tashqari, amaranth tarkibidagi skualen va to'yinmagan yog'li kislotalar qon aylanishiga foydali ta'sir ko'rsatadi, xavfli o'smalar bilan kurashadi, tanani kislorod bilan boyitadi, bu butun inson tanasining holatiga, shu jumladan ko'rish organlariga yaxshi ta'sir qiladi. . Amaranthdan foydalanish Zavodning urug'lari gemorroy, diareya, og'ir hayz ko'rish, genitouriya tizimidagi yallig'lanish jarayonlari uchun ishlatiladi. Urug'lardan antioksidantlar, ko'plab vitaminlar va organizm uchun zarur bo'lgan ko'p to'yinmagan omega-6 yog' kislotalari manbai bo'lgan amaranth yog'i olinadi. Yog 'oshqozon-ichak trakti kasalliklari, diabet, varikoz tomirlari, yurak xurujlari, qon tomirlari va yallig'lanish jarayonlarini davolash uchun ishlatiladi. buyrak kasalligi; oshqozon-ichak infektsiyalari; yurak kasalligi; dermatit, ekzema, eroziya bilan - tashqi tomondan; toshma, diatez, allergiya bilan, o'simlik eritmasi bilan hammom qiling. Amaranth barglaridan olingan sharbat tabiiy oqsil manbai bo'lib, u bolalar ovqatida faol qo'llaniladi. U ko'plab muhim aminokislotalarni o'z ichiga oladi: metionin, treonin, fenilalanin, sistin, leysin va boshqalar. Sharbat nafas olish kasalliklarining oldini olish va davolash uchun ham qo'llaniladi: astma, sil, surunkali bronxit. O'simlik tarkibidagi fiol kislotasi homilador ayollar va emizikli bolalar uchun muhim bo'lgan miya va orqa miya nuqsonlari sonini kamaytiradi. Xalq tabobatida Gemostatik, antibakterial, yallig'lanishga qarshi, tonik xususiyatlari tufayli amaranth xalq tabobatida faol qo'llaniladi. O'simlikning urug'lari va barglari tanani kerakli vitaminlar, kaltsiy, kaliy, temir tuzlari bilan to'liq ta'minlashga qodir. Amaranth choyi semirish, nevroz, immunitetni mustahkamlash uchun ajoyib vosita bo'ladi. Amaranth yog'i organizmning kasalliklarga chidamliligini ta'minlaydigan ko'plab to'yinmagan va organik kislotalarni o'z ichiga oladi. Amaranth damlamasi Suvli damlamani tayyorlash uchun 15 gramm quruq maydalangan o'simlik (ildiz, poya, urug'lar, gulzorlar) bir stakan qaynoq suv bilan quyiladi, so'ngra 15 daqiqa davomida suv hammomida saqlanadi, infuzionga qoldiriladi, keyin filtrlanadi. Agar xohlasangiz, asal yoki limon sharbati qo'shishingiz mumkin. Ikki hafta davomida ovqatdan yarim soat oldin 50 ml oling. Ushbu o'simlikning damlamasi tananing viruslarga chidamliligini oshiradi, saraton hujayralarining o'sishini oldini oladi va oshqozon yarasi uchun ishlatiladi. Amarantda uy qurilishi sariyog'i Dorivor moyni tayyorlash uchun urug'larning 1 qismi ohakda eziladi, har qanday qizdirilgan yog'ning 3 qismi bilan birlashtiriladi va termosga solinadi. 7 kundan keyin yog 'ehtiyotkorlik bilan drenajlanadi va urug'lar shisha idishga siqiladi, so'ngra butun jarayon yangi urug'lar bilan yana bir necha marta takrorlanadi. Natijada to'plangan yog 'qorong'i, sovuq joyda saqlanadi. 1 oy davomida kuniga uch martagacha bir choy qoshiqni oling. Qon tomirlari, yurak va jigarga foydali ta'sir. Tashqi kosmetik ilovalarning keng doirasi. Amaranth vannalari retseptlari 2 litr qaynoq suv uchun 300-400 gr. o'simlikning o'simlik xom ashyosi, suv hammomida 15 daqiqa turib oling, filtrlang va suv bilan to'ldirilgan hammomga qo'shing. Jarayonning davomiyligi 30 daqiqagacha. Teri kasalliklari, hasharotlar chaqishi, kuyishlar, yotoq yaralarini davolash uchun ishlatiladi va antibakterial ta'sirga ega. Pankreatit, urolitiyoz, xoletsistit, çölyak kasalligi uchun amaranthdan foydalanish tavsiya etilmaydi. Ovqat pishirishda Amaranth barglarini qaynatish, qovurish, bug'lash, urug'larni pishirish va har qanday idishga qo'shish mumkin. Ba'zi mamlakatlarda qandolat yoki un mahsulotlari urug'lardan tayyorlanadi. Peruda amarant xom ashyosidan pivo, Osiyoda esa pyuresi tayyorlanadi. Amaranth yog'i har qanday o'simlik moyiga o'xshaydi, u qovurish va salatlarni bezash uchun javob beradi. Amaranth yormalari ham ma'lum, ular tarkibida kleykovina yo'q va kichik bolalar, homilador va emizikli ayollar uchun ideal. Amaranth bilan qaymoqli sho'rva Parhezshunoslar sho'rva har bir insonning menyusida bo'lishi kerakligini uzoq vaqtdan beri isbotlagan. Achchiq qo'shimchali g'ayrioddiy pyure sho'rva - qaynatilgan amaranth urug'lari, uning ta'mini butunlay unutilmas qiladi, har qanday parhezni diversifikatsiya qiladi. Bundan tashqari, bu mo''jizaviy o'simlikdan olingan barcha idishlar sog'lom, juda ko'p proteinni o'z ichiga oladi va ular dietali bo'lgani uchun raqamga zarar etkazmaydi. Tarkibi: sabzavotli yoki go'shtli bulon - 1 l; sut - 1/4 l; makkajo'xori uni - 2 osh qoshiq. l.; piyoz - 1 dona; qaynatilgan amaranth urug'lari - 100 gr .; tuz, qalampir, muskat yong'og'i - ta'mga. Tayyorlash usuli: Bulyonni sut va o'simlik yog'ida mayda maydalangan, tug'ralgan va qovurilgan piyoz bilan birlashtiring. Qaynatib oling. Mikserda tug'ralgan makkajo'xori uni va amaranth qo'shing. Tuz, qalampir va ta'mga muskat yong'og'i seping. Olovdan olib tashlang. Amaranth donli noni Amaranthning shifobaxsh xususiyatlari qadim zamonlardan beri ma'lum bo'lgan. Qadim zamonlardan beri ota-bobolarimiz amaranth urug'idan un yasagan va uzoq umr ko'rish manbai deb hisoblagan non pishirgan. Amaranthning boy o'simlik hidiga ega pishirilgan non shifobaxsh xususiyatlarga ega, uzoq vaqt davomida qotib qolmaydi, juda to'yimli va oqsilli mahsulot bo'lib, ko'plab kasalliklar xavfini kamaytiradi. Tarkibi: pishirish soda - 1 choy qoshiq; butun bug'doy uni - 1 osh qoshiq; tuxum oq - 1 dona; kepekli un - 3/4 osh qoshiq; amaranth urug'lari - 3/4 st.; margarin - 1 osh qoshiq. l.; yog'siz krem - 1 osh qoshiq. Tayyorlash usuli: Sodani un bilan elakdan o'tkazing, boshqa quruq ingredientlar bilan aralashtiring. Sut va eritilgan margaringa kaltaklangan tuxum qo'shing. Yaxshilab aralashtiramiz, quruq massaga qo'shing. Keyin olingan xamirni moylangan pishirish varag'iga qo'ying, pechda 25 daqiqa davomida 170-180 daraja haroratda pishiring. Amaranth o'sadi Shiritsa begona o'tlardir, shuning uchun o'simlik oddiy, har qanday haroratga va hatto qurg'oqchilikka moslashadi. Erning harorati 5-6 ° C ga yetganda va tuproq suv bilan to'yingan bo'lsa, urug'larni ekish yaxshidir, bu amaranth o'sishining boshida muhimdir. Bu o'simlik 45 sm qator oralig'ida, bir-biridan 7-10 sm masofada joylashtiriladi.10 kundan keyin asirlari paydo bo'ladi. O'simlikning yuqori qismi dastlab sekin rivojlanadi. Gulni har o'n kunda yumshatish kerak, tuproqni begona o'tlar. Amaranth urug'lari kuzda yig'ib olinadi va gullarning panikulalari maydalanadi va quritish uchun havoda yupqa qatlamga yotqiziladi. O'rim-yig'im o'simliklari tuzlang, muzlatib qo'ying. Oziq-ovqat uchun amaranth urug'ini eyishingiz mumkin. Har bir o'simlik o'rtacha 600 mingtagacha urug' ishlab chiqaradi, ular 4 yilgacha yashovchanligini saqlab qoladi. Video Matnda xatolik topdingizmi? Uni tanlang, Ctrl + Enter tugmalarini bosing va biz uni tuzatamiz! Muhokama qiling Amaranth - bu nima, o'simlikning foydali xususiyatlari, pishirishda va an'anaviy tibbiyotda qo'llanilishi Amaranth yoki oddiy non Amaranth: go'zallik va sog'liq uchun Ko'tarilgan amaranth yoki oddiy amaranth Amaranthning shifobaxsh xususiyatlari Janubiy Amerikaning tub aholisi 8 ming yil oldin amaranth etishtirishni boshlagan. Amaranth mahsulotlari ko'p asrlar davomida Aztek va Inkalarning ratsioniga kiritilgan. Amaranth - kaltsiyning tabiiy manbai. Yangi (yoz) yoki quruq (qish) foydalaning.- osteoporozning ajoyib oldini olish (suyaklarning mo'rtligi). Amaranth miyokard infarkti, koroner yurak kasalligi xavfini sezilarli darajada kamaytiradi, metabolik jarayonlarni tartibga soladi. Barglar tarkibida aminokislotalarda yaxshi muvozanatlangan ko'p miqdorda protein mavjud bo'lib, ular yaxshi eruvchanlikka ega va olish oson. Bundan tashqari, barglarda odamlar uchun ozuqa moddalari va dorivor moddalar mavjud: kraxmal, vitaminlar, pigmentlar, pektinlar, iz elementlari. Amaranth donasi 8% gacha yog'ni o'z ichiga oladi, unda 10% gacha skualen mavjud. Skualen inson terisining asosiy tarkibiy qismidir. Skualen teri hujayralarining bir qismi bo'lganligi sababli, u osongina so'riladi va tanaga kiradi. Skualen immunitet tizimining kuchini bir necha bor oshirishga qodir va shu bilan tananing turli kasalliklarga chidamliligini ta'minlaydi. o'simlik tavsifi Amaranth- Bu amaranth oilasiga mansub bir yillik o'simlik. O'simliklar balandligi 2-3 m ga etadi, poyasining qalinligi 8-10 sm, og'irligi 3-5 dan 30 kg gacha. Gullash- uzunligi 1,5 m gacha bo'lgan turli xil shakl va zichlikdagi yam panikula. Urug'lar kichik, turli xil rangda. Nihol 5 yilgacha saqlanadi. amarantning vatani- Markaziy va Janubiy Amerika. Dunyoda amarantning 65 avlodi va 900 ga yaqin turi mavjud. Rossiyada 17 tur ma'lum. Amaranth: o'sayotgan sharoitlar Amaranth etishtirish juda oddiy. Bu o'simlik yashash sharoitlariga mos kelmaydi. Va agar siz uni unumdor erga eksangiz, namlik etarli bo'lsa, siz ajoyib namunani o'stirishingiz mumkin. Shuni esda tutish kerakki, amaranth- o'simlik janubiy, shuning uchun sovuq xavfi bilan uni qoplash kerak. Amaranthni ko'paytirish usuli Amaranth juda tez o'sadi. Urug'lar may oyida ochiq erga 1 sm chuqurlikda ekilgan.Bir hafta o'tgach, ko'chatlar paydo bo'ladi va iyun oyining oxirida amaranth inflorescences paydo bo'ladi. Siz ko'chatlar orqali amaranth etishtirishingiz mumkin. U terish va ko'chirib o'tkazishga yaxshi toqat qiladi. Amaranth ko'pincha o'z-o'zidan ekish orqali tarqaladi. Amaranth o'sayotganda shuni esda tutish kerakki, u o'zaro changlanishdir, u boshqa turlar, shu jumladan yovvoyi hayvonlar bilan yuqori darajada o'zaro changlanadi. Amaranth ekish paytida buni yodda tutish kerak. Shu bilan birga, bu xususiyat hatto havaskorlarga ham yangi navlarni yaratishga imkon beradi. Amaranthning asosiy turlari va navlari Gulchilikda amaranth juda keng qo'llaniladi. Bu o'simliklar sovuqqa qadar dekorativdir. Selektsionerlar amaranthning ko'p navlarini etishtirishgan. Em-xashak uchun navlar mavjud, boshqalari sabzavot o'simliklari sifatida ishlatiladi. Bunday o'simlikning vazni 30 kg ga etishi mumkin. Biroq, amaranth nafaqat dorivor ahamiyatga ega, balki dekorativ maqsadlarda ham keng qo'llaniladi. Amaranth- yorqin qizil, binafsha yoki oltin gullarga ega, har xil turdagi panikulalar, tekis yoki osilgan va turli rangdagi barglari bo'lgan ajoyib o'simlik. Past navlardan siz chegaralar, tizmalar hosil qilishingiz mumkin. Uzun bo'yli turlardan to'siqlar olinadi. Ular gulzorning markazida ham yaxshi ko'rinadi. Amaranthning past o'sadigan navlari konteynerlarda etishtirish uchun mos keladi. Amaranthning eng keng tarqalgan turlari manzarali bog'dorchilikda qo'llaniladi- panikulyar amaranth, to'q amarant, uch rangli amarant, quyruqli amaranth va ularning ko'plab navlari. Eng mashhur tur - seloziya.- xo'roz uyasi, gullashi xo'rozning taroqiga o'xshaydi va ko'plab bog 'shakllari bilan ifodalanadi: oq, sariq, pushti, qip-qizil, yorqin qizil, binafsha va hatto rang-barang. Amaranth to'pgullari- yoqimli quruq gul. Amaranth zararkunandalari va kasalliklari Ko'pgina o'simliklar singari, amaranth barglari ko'pincha shiradan ta'sirlanadi. Haddan tashqari namlik turli qo'ziqorin kasalliklarini keltirib chiqarishi mumkin. Xom ashyoni yig'ish va qayta ishlash Dorivor maqsadlarda yosh amaranth barglari sabzavot sifatida ishlatiladi. Amaranthning madaniy va yovvoyi holda o'sadigan navlari, masalan, amaranth (bizning bog'larimizdagi begona o'tlar) oziq-ovqat uchun mos keladi. Yosh barglardan salatlar, kartoshka pyuresi, sho'rvalar, birinchi va ikkinchi kurslarga barcha turdagi qo'shimchalar tayyorlanadi. Yosh barglar kelajakda foydalanish uchun soyada yoki pechlarda 30 ... 35 ° S haroratda tabiiy quritish orqali yig'ib olinishi mumkin. Yetuk o'simliklarda yosh kurtaklar va barglar yoz davomida qayta-qayta kesiladi. Yaponlar amaranth ko'katlarini kalamar go'shti bilan taqqoslaydilar va uni muntazam iste'mol qilishni tavsiya qiladilar. Ilova Hozirgi vaqtda amaranth Hindiston, Xitoy va boshqa mamlakatlarda ayollar va erkaklarda genitouriya tizimining yallig'lanish jarayonlarida, gemorroy, anemiya, beriberi, kuch yo'qotish, diabet, semizlik, nevroz, teri kasalliklari va kuyishlar, stomatit, periodontit, oshqozon kasalliklari va boshqalar Amaranth inson ratsionida protein, vitaminlar va mikroelementlarning etishmasligini qoplashga qodir. Amaranth yog'i Sankt-Peterburgda Onkologiya ilmiy-tadqiqot institutida sinovdan o'tkazildi. Petrov, Moskvada Burdenko kasalxonasida, Shoshilinch tibbiy yordam ilmiy-tadqiqot institutining kuyish markazida. Sklifosovskiy. Natijalar quyidagicha: hali yaxshiroq immunitet faollashtiruvchisi yo'q. Amaranth ham manzarali, ham dorivor o'simlik va sabzavot bo'lgani uchun uni tayyorlash uchun ko'plab retseptlar mavjud. Amaranth barglaridan tayyorlangan sho'rva. Amaranth barglarini quriting va maydalang. Sho'rvalarni kiyinish uchun foydalaning: 1 osh qoshiq. 1 porsiya sho'rva uchun sarguzashtlar. Yangi amaranth barglari bilan salat. 200 g yosh amaranth barglarini yuving, chiziqlar bilan kesib oling, salat idishiga soling, 30 g mayda tug'ralgan yashil piyoz va 20 g tug'ralgan maydanoz qo'shing. 1 osh qoshiqni to'ldiring. l. o'simlik yog'i. Amaranth bilan omlet. 2 ta tuxumni mayda tug'ralgan yosh amaranth barglari bilan aralashtiring. Kastryulkaga quying va qaynatib oling. Amaranth barglaridan kotletlar. 200 g yosh amaranth barglarini 5 daqiqa qaynatib oling, maydalang, 2 tuxum, 1 tug'ralgan piyoz, 2 chinnigullar tug'ralgan sarimsoq, 2 osh qoshiq qo'shing. l. maydalangan pishloq, 2 osh qoshiq. l. bug'doy uni, 1 osh qoshiq. l. mayda bug'doy yormalari. Ta'mga tuz va qora murch qo'shing. Olingan massadan kotletlar hosil qiling, non bo'laklariga o'rang, har ikki tomondan o'simlik moyida qovuring. 1 stakan suv yoki sabzavotli bulon qo'shing, qaynatib oling, qopqog'ini yoping va past olovda 5-10 daqiqa qaynatib oling. Amaranth barglari köfte. Bir tuxum 3 osh qoshiq bilan ishqalang. l. un, ozgina suv qo'shib, elastik xamir yoğurun. Kofe uchun xamirga mayda tug'ralgan amaranth barglari, tug'ralgan yashil piyoz, arpabodiyon va maydanozni aralashtiring. Tuz va qora qalampir- ta'mi. Xamir bo'laklarini ho'l choy qoshiq yordamida qaynab turgan bulonga soling. Köfte suzgandan so'ng, ular tayyor holga keltiriladi. Amaranth barglari va urug'laridan choy. Yangi yoki quritilgan barglardan siz yovvoyi gul kabi termosda choy tayyorlashingiz mumkin. Urug'lar quyidagicha ishlatiladi: 1 osh qoshiq. l. urug'li panikulalar maydalanadi va bir stakan qaynoq suv bilan quyiladi, 20 daqiqadan so'ng ular filtrlanadi va ovqatdan yarim soat oldin va yotishdan oldin kuniga 3 marta stakanning to'rtdan bir qismini ichishadi. amaranth urug'lari qandolatchilikda ishlatiladi. Pishirish xamiriga engil qovurilgan urug'lar qo'shiladi. Agar siz bug'doy uni xamiriga amaranth donalaridan un qo'shsangiz, unda kekler uzoq vaqt eskirmaydi. T. Libina sabzavotli amarant Amaranth oilasi butun dunyoda keng tarqalgan. Ammo, afsuski, amaranth hali ham mamlakatimizda unchalik mashhur emas, garchi ko'plab mamlakatlarda bu madaniyat haqiqiy gullashni boshdan kechirmoqda. Amaranth- bir yillik o't o'simlik. Hozirgi vaqtda uning 50 dan ortiq turlari ma'lum bo'lib, ular asosan manzarali bog'dorchilikda qo'llaniladi yoki begona o'tlardir. Ammo amaranthning ba'zi turlari don (dumli, panikulyar) yoki sabzavot (tikanli) ekinlar sifatida ishlatiladi. Ular orasida begona o'tlar (zhminda) ham bor. Bu o'simlikning nomi yunoncha "amarantos" so'zidan kelib chiqqan.- ya'ni so'nmaydigan gul. Amaranth (mashhur- amaranth, svekolnik, qizilcha)- har qanday saytning hashamatli bezaklari sifatida keng qo'llaniladigan yillik o'simlik universal oziq-ovqat mahsuloti sifatida inson tomonidan mutlaqo noo'rin va tushunarsiz tarzda unutilgan. Amaranth- juda kuchli o'simlik. Uning poyalari turlarga va nav farqlariga qarab go'shtli, balandligi 1,5 m gacha (manzarali navlarda u ancha yuqori bo'lishi mumkin). Amaranth ildizi ildizpoyasi bo'lib, yuqori qismi qalin, erga 2-3 m chuqurlikka tushadi va u erdan ozuqa va namlikning katta qismini oladi. Amarantlar orasida barglari juda xilma-xil bo'lgan tik, ko'tarilgan, sudraluvchi o'simliklar mavjud. Ba'zi xorijiy mutaxassislarning fikriga ko'ra, uning yer usti massasining 40% gacha barglaridan iborat. Barglari katta, butun, ellipssimon, navbatma-navbat yoki qarama-qarshi joylashgan, butun qirralari bilan uzun barglari bor. Barglari turli xil soyalarda yashil, sarg'ish yoki qizil rangga ega, ba'zida dog'lar paydo bo'ladi. Sabzavot navlarida barglar juda yumshoq va suvli. Ko'p sonli amaranth gullari kichik, to'q sariq yoki yashil rangga ega. Ular zich, osilgan, spicate, tarvaqaylab yig'iladi. turli rangdagi 60 sm uzunlikdagi panikulalar: jigarrang-qizil, malina yoki binafsha-qizil. Amaranthning ba'zi shakllarida dumli gulzor deyarli poyaning tagiga tushadi. U iyun oyidan birinchi sovuqgacha gullaydi. Hozirgi vaqtda amaranth faqat dekorativdir. Va uning juda ko'p sonli mayda urug'lari turli xil ranglarga (sariq, krem, jigarrang, qora) ega va 4-5 yilgacha o'zlarining unib chiqish qobiliyatini saqlab qoladi. Afsuski, bizning bog 'uchastkalarida sabzavotli amaranth- hali ham kamdan-kam uchraydi. Ha, amaranthning dekorativ navlari ham bog'da tez-tez ko'rinmaydi. Hozirgi vaqtda ixtisoslashtirilgan do'konlarda sabzavotli amaranthning ajoyib mahalliy navlari mavjud. Valentin - ommaviy ishlab chiqarish uchun tavsiya etilgan amaranthning yagona sabzavotli navi. U yangi, qaynatilgan, qovurilgan va quritilgan holda foydalanish uchun mo'ljallangan. O'simlik balandligi 150 sm gacha yoki undan ko'p. Ko'p sonli kurtaklar butun poyada joylashgan. Barglari butun, qizil-binafsha, tik to'pgullar, o'rtacha zichlikdagi, binafsha rangda. Turli xil proteinlar, pektinlar, biologik faol moddalarning juda yuqori miqdoriga ega. 1 m2 uchun 4 kg gacha mahsuldorlik. bo'yli - yangi va quritilgan shaklda barglar, yosh kurtaklar va inflorescences foydalanish uchun mo'ljallangan amarantning erta pishadigan sabzavot navi. 130-140 sm gacha bo'lgan o'simliklar Qizil dog'li jigarrang to'pgullar. Kvasov xotirasiga - ko'p qirrali sabzavot navi, barcha turdagi qayta ishlash uchun mos. O'simlikning balandligi 100-110 sm.To'pgullari jigarrang tusli qizil rangga ega. Barglari quyuq yashil va juda nozik. oq barg (Oq ro'yxat)- amaranthning mitti navi. O'simlikning engil barglari va jarohatlari bor, juda suvli, yumshoq va mazali. Ular faqat 18-20 sm balandlikdagi o'simlik balandligida kesiladi.U qishda derazada qutida yaxshi o'sadi. Shuntuk - sabzavot ekinlari sifatida g'alla etishtirish va em-xashak uchun yaroqli universal amaranth navi. Em-xashak uchun mo'ljallangan navlar Kizlyarets, Podmoskovniy, Sterx. Ammo bu navlarning yosh ko'katlari sabzavot sifatida foydalanish uchun javob beradi. Amarant o’stirish. Amarant issiqlikka talabchan, yaxshi o'sadi va eng issiq yozda mo'l-ko'l ko'katlar beradi. Kuzgi qisqa muddatli haroratning nol darajaga tushishi ko'p zarar etkazmasdan bardosh beradi. Bu o'simlik tuproqdagi namlik etishmasligiga juda chidamli va ayni paytda u mo'l-ko'l namlikka juda sezgir, lekin suvning turg'unligiga toqat qilmaydi. Amaranth juda fotofil. Uning barg barglari kungaboqar gul savatlari kabi kun bo'yi quyosh tomon buriladi. Lekin u- qisqa yorug'lik soatlari bo'lgan o'simlik va uzoq kunduzi sharoitida urug' hosil qilmasligi mumkin. Amaranth - tuproqning tuzilishi va unumdorligiga juda talabchan o'simlik, lekin kislotali, qumli va hatto toshloq tuproqlarda yaxshi o'sadi. Amaranth etishtirish uchun tuproqni tayyorlash kuzda, avvalgi hosilni yig'ib olgandan so'ng darhol boshlanishi kerak, chuqur qazish uchun 1 chelak yaxshi chirigan go'ng yoki kompost va kerak bo'lganda superfosfat va kaliyli o'g'itlar, shuningdek o'tin kulini kiritish kerak. Bahorgi sayoz qazish paytida azotli o'g'itlarni suiiste'mol qilish kerak emas, chunki ular tuproqda ortiqcha bo'lsa, amaranth azotni barglar va nitratlar shaklida to'plashi mumkin. Uni etishtirishda bu xususiyatni hisobga olish kerak. Shu bilan birga, bizning bog'imizda doimiy ravishda o'sadigan ko'plab sabzavotlar shunga o'xshash xususiyatga ega ekanligini unutmasligimiz kerak, lekin biz bu xususiyatdan shubhalanmaymiz. Amaranth urug'lar va ko'chatlar bilan ko'paytiriladi (havaskor bog'larda- hammasidan ko'proq). Uning urug'larining unib chiqishi allaqachon 1 ... 4 ° S haroratda boshlanadi, lekin optimal harorat 20 ... 25 ° S dir. Amaranth urug'ini erga ekish uchun eng yaxshi vaqt- muzlash xavfi o'tib ketganda. Shuning uchun, lavlagi ekishdan 1,5 hafta o'tgach, tuproq 15 ... 16 ° S gacha qizdirilganda, shimoldan janubga qatorlarni joylashtirishda issiq tuproqda quyoshli joyda urug'larni ekish yaxshidir. Yosh ko'katlarni olish muddatini uzaytirish uchun 12-15 kunlik interval bilan takroriy ekinlarni o'tkazish kerak. Bog'da ekishdan oldin, barcha begona o't asirlari ehtiyotkorlik bilan olib tashlanishi kerak. Urug'lar tuproqqa atigi 1-2 sm ko'miladi, chunki ular juda kichikdir. Ekishni osonlashtirish uchun urug'larni 1:15 nisbatda elenmiş mayda daryo qumi yoki o'tin kuli bilan oldindan aralashtirish tavsiya etiladi. Ekishdan so'ng, tuproq biroz dumalab olinishi kerak. Yaxshi ko'chatlarni olish uchun amaranth urug'lari bo'shashgan ozuqa aralashmasi bilan to'ldirilgan va nam tuproqqa sepilgan ekish qutisiga ommaviy ravishda tarqaladi. Keyin bu qutini plastik to'rva ichiga solib, issiq joyga qo'yish kerak. Qulay sharoitlarda kurtaklar 10-12 kun ichida paydo bo'ladi. Birinchi haqiqiy bargning bosqichida amaranth ko'chatlari sho'ng'iydi. May oyining oxirida- iyun oyining boshida ko'chatlar ochiq erga 10-12 sm ketma-ket, keyin o'simlik bo'ylab va qatorlar oralarida 45-50 sm ingichka qilib, 15x15 sm sxema bo'yicha faqat yosh ko'katlarda o'stirilganda ekilgan. birinchidan, yosh o'simliklar asta-sekin rivojlanadi va ularni cho'ktirmaslik uchun begona o'tlardan himoyaga muhtoj. Kelajakda amaranth tez o'sishni boshlaydi (kuniga 5-7 sm gacha) va o'zi bog'dagi barcha begona o'tlarni, shu jumladan bug'doy o'ti bilan qushqo'nmasni o'chiradi. Ular o'sib ulg'ayganlarida, ortiqcha amaranth o'simliklari olib tashlanadi va yeyiladi. Amaranth qatorlarda qalinlashishga yaxshi toqat qiladi. Shu bilan birga, o'simliklar ingichka va nozik poyalarga ega. Amaranth ekinlari dastlabki 3 hafta ichida ildiz hosil bo'lguncha va o'simlik kuchayguncha kuniga ikki marta begona o'tlardan tozalashni talab qiladi. Amaranth uchun keyingi g'amxo'rlik o'simliklarni suyultirish, qator oraliqlarini yumshatish, muntazam sug'orish va mineral o'g'itlar va mullen eritmasi bilan o'g'itlashdan iborat. Amaranth bilan to'shakda tuproq chuqur bo'shatilmasligi kerak, chunki uning lateral ildizlari yuzaga yaqin joylashgan. Ko'katlarni etishtirish uchun amaranthning vegetatsiya davri 70 kungacha, urug'larni etishtirish uchun- ikki barobar ko'p. Amaranth barglari kerak bo'lganda pastki qismdan kesila boshlaydi. Amaranth poyasi o'zining shiraliligini yo'qotmasligi uchun o'simlikni 20-25 sm o'lchamga etganida kesish yaxshidir, chunki bu maqsadlar uchun gigantlarni etishtirish kerak emas. O'simliklar ildizning pastki qismida joylashgan kurtaklardan kesilganidan keyin yaxshi o'sadi. Kattaroq va yetuk o'simliklarda poyaning yuqori bargli qismi uzunligi 40 sm dan oshmaydigan tarzda kesiladi. Amaranthning yashil massasi 2-3 ta so'qmoqlarda olinadi. Gullashdan oldin birinchi kesish eng katta ozuqaviy qiymatni beradi. Oddiy parvarish bilan yashil massaning hosildorligi 1 m2 yoki undan ko'p uchun 4-5 kg ga etadi. Urug'larni olish uchun o'simliklar bir-biridan kamida 25-30 sm masofada bir qatorda qoldiriladi. Amaranth urug'lari odatda sentyabr oyining boshida pishadi; vahima to'q sariq rangga aylanganda. Shu bilan birga, o'simliklarning pastki barglari quriydi va tushadi, poyalari yashil rangdan juda och rangga o'zgaradi va panikulalar silkitilganda, urug'lar parchalana boshlaydi. O'simliklar poydevorda kesiladi, etuk panikulalar yupqa qatlamga yotqiziladi va 5-7 kun davomida soyabon ostida quritiladi. Keyin urug'lar maydalanadi va 12-15 kungacha quritiladi, ularni yupqa qatlam bilan sochadi. Diqqat! Amaranth- oʻzaro changlanuvchi oʻsimlik. Nafaqat madaniy navlar bir-biri bilan chatishadi, balki navli amaranth yovvoyi va begona o'tlar bilan changlanishi mumkin. Shuning uchun ekish uchun amaranth urug'ini ixtisoslashtirilgan urug'lik do'konida sotib olish kerak. Amaranth bilan shug'ullanadigan ko'plab G'arb olimlari bunga ishonishadi- ajoyib o'simlik. Birlashgan Millatlar Tashkilotining Oziq-ovqat komissiyasi ekspertlari amarantni 21-asrning eng muhim oziq-ovqat mahsuloti sifatida tan oldi. U buni 20-asrning birinchi yarmida bashorat qilgan edi. akademik N. I. Vavilov, kelajakda insoniyatni oziqlantirish uchun bu amaranth ekanligiga ishongan. Qadimgi tabiblarning, shuningdek, bugungi kundagi fitoterapistlarning tajribasi shuni ko'rsatadiki, amarant ko'katlari va donalari juda yuqori dorivor, parhez va ozuqaviy ahamiyatga ega. Amaranth deyarli barcha muhim aminokislotalarni o'z ichiga olgan eng yuqori sifatli oqsil miqdori tufayli ko'plab mamlakatlarda qadrlanadi. Amaranth urug'lari 20% gacha proteinni o'z ichiga oladi, uning ko'p qismi yashil massada. Amaranth oqsili odamlar uchun eng muhim aminokislotalarni o'z ichiga oladi- lizin, xuddi soyadagi kabi. Bundan tashqari, amaranth oqsili inson tanasi tomonidan bug'doy, makkajo'xori yoki soya oqsiliga qaraganda yaxshiroq so'riladi. Amaranth barglari, yuqori protein tarkibiga qo'shimcha ravishda, S vitamini (100 g barg uchun 110 mg gacha), karotin (10 mg /% gacha), P vitamini (20 mg /% gacha), Ular metabolizmda muhim rol o'ynaydigan va ayniqsa keksalar va keksa odamlar uchun zarur bo'lgan kremniyning biogen shakllarining sezilarli miqdorini o'z ichiga oladi. Barglardagi ozuqaviy moddalar tarkibiga ko'ra, amaranthning sabzavotli shakllari "sabzavot qiroli" ismaloqqa o'xshaydi, ammo protein tarkibida undan sezilarli darajada oshadi. Yaponlar amaranth ko'katlarini kalamar go'shti bilan solishtirishadi. Amaranth yog'i juda ko'p protein va qimmatli biokimyoviy birikmalarni o'z ichiga oladi. Tanadagi radionuklidlar miqdorini kamaytiradi, xavfli o'smalarning rivojlanishiga to'sqinlik qiladi, tanadan og'ir metallarni olib tashlaydi va kuyishlarni davolashda juda samarali. Ba'zi ekspertlar uning xususiyatlari dengiz itshumurt yog'idan ustun ekanligiga ishonishadi. Unib chiqqan amaranth urug'lari tarkibidagi ozuqaviy moddalar bo'yicha ona sutiga teng. Ba'zi dietologlarning fikriga ko'ra, amaranthning ozuqaviy qiymati grechkanikiga qaraganda yuqori. Amaranth o'z ichiga olgan ozuqada yetishtiriladigan hayvonlarning go'shti o'ziga xos ta'mga ega va chet elda ancha qimmatroq baholanadi. Va amaranth inflorescences juda ko'p miqdorda organik kremniyni o'z ichiga oladi. Amaranth choyi- diabetning dastlabki bosqichi uchun eng yaxshi dori, u semizlik, ateroskleroz, nevroz bilan yordam beradi, immunitetni mustahkamlaydi, disbakterioz uchun ko'rsatiladi. Shuning uchun yashil va qora choylarni amaranth barglari bilan boyitish juda foydali. Ko'katlar va amaranth donalaridan foydalanish hissa qo'shadi. buyrak va jigarni samarali davolash, adenoma va yurak-qon tomir kasalliklarini va siydik tizimining yallig'lanish jarayonlarini davolash, bolalarda yotoqxonani davolaydi. Amaranthni muntazam iste'mol qilish hayotiylikni tiklashga yordam beradi va tanani yoshartiradi, odamni kasalliklardan himoya qiladi, o'smalar bilan kurashishga yordam beradi, iktidarsizlikni davolaydi va hokazo. Amaranthning poyasi, barglari va gullari xalq tabobatida kuchli qon to'xtatuvchi vosita sifatida ichki qon ketishda qo'llaniladi, oshqozon og'rig'i va bosh og'rig'ida suv damlamalari olinadi. Amaranth oziq-ovqat mahsuloti sifatida keng qo'llaniladi. U qovuriladi, qaynatiladi, quritiladi, pishiriladi, sho'rvalarga qo'shiladi. Gullashdan oldin uzilgan poyasi va yosh barglari yuqori proteinli salatlar tayyorlash uchun ismaloq yoki xom salat kabi ishlatiladi. Barglarni yumshoq qilish uchun siz ularni qaynoq suvga 2-3 daqiqa davomida oldindan namlashingiz mumkin, so'ngra bu suvda sho'rva pishiring. Amaranth barglari o'ziga xos ta'mga ega emasligi sababli, ularni boshqa sabzavotlar bilan birgalikda ishlatish tavsiya etiladi. Bundan tashqari, muzlatish, quritish va konservalash orqali qish uchun tayyorlanishi mumkin. Agar bodringni saqlashda 3 litrli idishga bitta amaranth bargi qo'shilsa, bodring bahorgacha yangi va elastik bo'ladi. Amaranth urug'i uni bug'doy uni bilan 1: 2 nisbatda aralashtirib, pishirish uchun ishlatilishi mumkin. Yangi va quritilgan amaranth barglaridan xushbo'y ichimlik olinadi. Agar siz unga limon balzamini va oregano qo'shsangiz, unda choy aromada eng yaxshi hind navlarini bermaydi. Qovurilgan amaranth urug'lari yong'oq kabi ta'mga ega va ayniqsa pishirilgan mahsulotlarda yaxshi. Aytgancha, amarant qo'shimchalari bo'lgan ko'plab oziq-ovqat mahsulotlari AQShda uzoq vaqtdan beri ishlab chiqarilgan. Amarant chorva mollari uchun- ajoyib taom, bundan tashqari, u yozda 2-3 ta ko'katlarni beradi. Juda baland o'simlik bo'lib, u maysazor fonida guruhlar va yakka o'simliklar shaklida gullarni joylashtirish uchun juda mos keladi. Boshqa gullarni qo'shmasdan mustaqil kvilinglarda eng yaxshi ishlatiladigan kesish uchun javob beradi. Aytgancha, amaranth inflorescences quritilgan paytda ularning shakli yoki rangini o'zgartirmaslik xususiyatiga ega. Ushbu shaklda ular quruq guldastalarni tartibga solish uchun ishlatilishi mumkin. Yangi amaranth barglari bilan salat 200 g amaranth barglari uchun- 30 g yashil piyoz, 20 g maydanoz, 1 osh qoshiq. l. o'simlik yog'i, tuz- ta'mi. Yosh amaranth barglarini chiziqlar bilan kesib oling, salat idishiga soling, mayda tug'ralgan yashil piyoz va maydanoz qo'shing, o'simlik moyi bilan ziravorlang. Amaranth barglaridan kotletlar 200 g qaynatilgan mayda maydalangan amaranth uchun - 2 tuxum, 1 tug'ralgan piyoz, 2 osh qoshiq. l. maydalangan pishloq, 2 osh qoshiq. l. tug'ralgan non, 2 osh qoshiq. l. bug'doy uni, qora qalampir, o'simlik yog'i, tuz- ta'mi. Barcha ingredientlarni yaxshilab aralashtiring, natijada olingan massa juda qalin bo'lsa, unda siz ozgina sut qo'shishingiz kerak. Kotletlar hosil qiling, non bo'laklariga o'rang va qovuring. Limon sharbati bilan xizmat qiling. Amaranth urug'li köfte 200 g qovurilgan amaranth urug'i yoki un va amaranth uchun - 150 g mayda tug'ralgan go'sht, 4 dona tuxum, tuz. Bir hil massa olinmaguncha barcha ingredientlarni aralashtiring. Taxminan 4 sm diametrli köfte hosil qiling.Köfte kabi pishiring. Yumshoq pomidor sousi bilan xizmat qiling. Amaranth barglaridan tayyorlangan sho'rva Amaranthning yosh barglarini quriting va choping. Sho'rvalarni kiyinish uchun 1 osh qoshiq miqdorida foydalaning, sho'rva porsiyasi uchun choyshablar. D. Chernyaeva Amaranth butun insoniyatni oziqlantiradi Bu o'simlikning nomi yunoncha "amarantos" so'zidan kelib chiqqan, ya'ni. so'nmas gul. Amaranth (mashhur - non, shamdon, qizilcha) qadimiy yillik o'simlik bo'lib, har qanday sayt uchun hashamatli bezak sifatida keng qo'llaniladi va inson tomonidan universal oziq-ovqat o'simlik sifatida mutlaqo noo'rin va tushunarsiz tarzda unutilgan. Amaranthning vatani Markaziy Amerika bo'lib, u erda sakkiz ming yil davomida makkajo'xori bilan birga don ekinlari sifatida etishtiriladi. Evropada amaranth urug'lari qoziqli binolar davridan qolgan qazishmalarda topilgan. Ammo ispanlar Markaziy Amerikani bosib olgandan so'ng, amaranth deyarli 500 yil davomida unutildi. Va faqat 20-asrning so'nggi o'n yilliklarida u yana olimlar tomonidan "kashf qilindi" va butun dunyo bo'ylab ajoyib don, sabzavot, em-xashak, yashil go'ng va gul ekinlari sifatida tarqala boshladi. Amaranth juda kuchli o'simlik. Uning poyalari turlarga va nav farqlariga qarab go'shtli, balandligi 0,5 dan 1,5 m gacha (manzarali navlarda u ancha yuqori bo'lishi mumkin). Amaranthning ildizi ildiz ildizi bo'lib, yuqori qismi qalin, erga 2-3 metr chuqurlikka kiradi, u erdan ozuqa va namlikning katta qismini "qabul qiladi". Amarantlar orasida tik, ko'tarilgan va sudraluvchi o'simliklar mavjud. O'simliklar juda xilma-xil barglarga ega. Ba'zi xorijiy mutaxassislarning fikriga ko'ra, uning er usti massasining 40% gacha barglaridan iborat. Barglari katta, butun, elliptik, uzun barglari bor. Ular turli xil soyalarda yashil, sarg'ish yoki qizil rangga ega, ba'zida dog'lar paydo bo'ladi. Sabzavot navlarida barglar juda yumshoq va suvli. Ko'p sonli gullar kichik, to'q sariq yoki yashil rangga ega. Ular uzunligi 60 sm gacha bo'lgan zich, osilgan, boshoq shaklidagi, tarvaqaylab ketgan panikulalarda to'planadi turli xil ranglar: jigarrang-qizil, malina yoki binafsha-qizil. Amaranthning ayrim shakllarida dumli gulzor deyarli poyaning tagiga tushadi va juda bezaklidir. U iyun oyidan birinchi sovuqgacha gullaydi. Hozirgi vaqtda amaranth faqat dekorativdir. Va uning juda ko'p sonli mayda urug'lari turli xil ranglarga ega - sariq, krem, jigarrang, qora - va 4-5 yilgacha urug'lanish qobiliyatini saqlaydi. Afsuski, bizning bog’ uchastkalarimizdagi sabzavotli amaranth eng katta kamdan-kam uchraydi. Ha, va dekorativ navlar ham bog'da tez-tez ko'rinmaydi. Hozirgi vaqtda do'konlarda sabzavotli amarantning ajoyib mahalliy navlari mavjud: Valentin- Bu ommaviy ishlab chiqarish uchun tavsiya etilgan sabzavot navidir. U yangi, qaynatilgan, qovurilgan va quritilgan holda foydalanish uchun mo'ljallangan. O'simlik balandligi 150 sm gacha yoki undan ko'p. Ko'p sonli kurtaklar butun poyada joylashgan. Barglari butun, qizil-binafsha, tik to'pgullar, o'rtacha zichlikdagi, binafsha rangda. bo'yli- yangi va quritilgan shaklda barglar, yosh kurtaklar va inflorescences foydalanish uchun mo'ljallangan ertapishar sabzavot navi. 130-140 sm gacha bo'lgan o'simliklar Qizil dog'li jigarrang to'pgullar. Kvasov xotirasiga- qayta ishlashning barcha turlari uchun mos bo'lgan universal sabzavot navi. O'simlikning bo'yi 100-110 sm.To'pgullari jigarrang tusli qizil rangga ega. Barglari quyuq yashil va juda nozik. Oq barg (oq barg)- amaranthning mitti navi. O'simlikning engil barglari va jarohatlari bor, juda suvli, yumshoq va mazali. Ular faqat 18-20 sm balandlikdagi o'simlik balandligida kesiladi.U qishda derazada qutida yaxshi o'sadi. Shuntuk- sabzavot ekinlari, don yetishtirish va em-xashak uchun yaroqli universal nav. Em-xashak uchun Kizlyarets, Podmoskovny, Sterkh navlari mo'ljallangan. Ammo ularning yosh ko'katlari sabzavot sifatida foydalanish uchun javob beradi. Amaranth o'sadi Amaranth - tabiiy o'sish sharoitlariga bo'lgan talablariga ko'ra oddiy o'simlik. U issiqlikka talabchan, yaxshi o'sadi va eng issiq yozda mo'l-ko'l ko'katlar beradi. U tuproqdagi namlik etishmasligiga chidamli va ayni paytda mo'l-ko'l namlikka juda sezgir, lekin suvning turg'unligiga toqat qilmaydi. Kuzgi qisqa muddatli haroratning nol darajaga tushishi ko'p zarar etkazmasdan bardosh beradi. Biroq, ko'chatlar va yosh o'simliklar bahorgi sovuq paytida nobud bo'ladi va kattalar o'simliklari birinchi kuzgi sovuqdan allaqachon zarar ko'radi. Amaranth juda fotofil. Uning barg barglari kungaboqar gul savatlari kabi kun bo'yi quyosh tomon buriladi. Ammo u qisqa kunduzgi soatlar o'simlikidir va kunduzi uzoq vaqt sharoitida urug' hosil qilmasligi mumkin. Biroq, sabzavot o'simlik sifatida o'stirilganda, mo'l-ko'l va mayin ko'katlar hosil qilish uchun unumdor, yaxshi quritilgan tuproqlarga muhtoj, ammo kislotali, qumli va hatto toshloq tuproqlarda yaxshi ishlaydi. Uni etishtirish uchun tuproqni tayyorlash kuzda boshlanishi kerak, chuqur qazish uchun 1 chelak chirigan go'ng yoki kompost va kerak bo'lganda superfosfat va kaliyli o'g'itlar, shuningdek o'tin kulini kiritish kerak. Bahorgi sayoz qazish paytida azotli o'g'itlarni juda suiiste'mol qilmaslik kerak, chunki ular tuproqda ortiqcha bo'lsa, u azotni barglar va poyalarda nitratlar shaklida to'plashi mumkin. Amaranthning bu xususiyati uni etishtirishda e'tiborga olinishi kerak. Shu bilan birga, bizning bog'imizda doimiy ravishda o'sadigan ko'plab sabzavotlar bir xil xususiyatga ega ekanligini unutmaslik kerak, lekin biz bu xususiyatdan shubhalanmaymiz. Amaranth urug'lar va ko'chatlar bilan ko'paytiriladi. Uning urug'lari 3-4 ° S haroratda allaqachon boshlanadi, lekin optimal harorat 20-25 ° S dir. Erga urug'larni ekish uchun eng yaxshi vaqt sovuq tahdidi o'tgan vaqtdir. Shuning uchun, lavlagi ekishdan 1,5 hafta o'tgach, tuproq 18-20 ° C gacha qiziganda, shimoldan janubga qatorlarni qo'yib, issiq tuproqda quyoshli joyda urug'larni ekish yaxshidir. Yosh ko'katlarni olish muddatini uzaytirish uchun 12-15 kunlik interval bilan takroriy ekinlarni o'tkazish kerak. Bog'da ekishdan oldin, begona o'tlarning barcha kurtaklarini ehtiyotkorlik bilan olib tashlash kerak. Urug'lar tuproqqa atigi 1-2 sm ko'miladi, chunki ular juda kichikdir. Ekishni osonlashtirish uchun urug'larni 1:15 nisbatda elenmiş mayda daryo qumi yoki o'tin kuli bilan oldindan aralashtirish tavsiya etiladi. Ekishdan so'ng, tuproq biroz dumalab olinishi kerak. Yaxshi ko'chatlarni olish uchun amaranth urug'lari bo'shashgan ozuqa aralashmasi bilan to'ldirilgan va nam tuproqqa sepilgan ekish qutisiga ommaviy ravishda tarqaladi. Keyin bu qutini plastik to'rva ichiga solib, issiq joyga qo'yish kerak. Qulay sharoitlarda kurtaklar 10-12 kun ichida paydo bo'ladi. Birinchi haqiqiy bargning bosqichida amaranth ko'chatlari sho'ng'iydi. May oyining oxiri - iyun oyining boshida ko'chatlar har 10-12 sm ketma-ket ochiq erga ekilgan, so'ngra o'simlik bo'ylab qatorlar va qatorlar orasiga 45-50 sm ingichka bo'lib, faqat yosh ko'katlarda o'stirilganda - sxema bo'yicha. 15x15 sm. Yosh o'simliklar dastlab sekin rivojlanadi va ularni cho'ktirmaslik uchun begona o'tlardan himoyalanishga muhtoj. Kelajakda amaranth tez o'sishni boshlaydi (kuniga 5-7 sm gacha) va o'zi bog'dagi barcha begona o'tlarni, shu jumladan bug'doy o'ti bilan qushqo'nmasni o'chiradi. Ular o'sib ulg'ayganlarida, ortiqcha amaranth o'simliklari olib tashlanadi va yeyiladi. Eslab qoling!!! Amaranth qatorlarda qalinlashishga yaxshi toqat qiladi. Shu bilan birga, o'simliklar ingichka va nozik poyalarga ega. Amaranth ekinlari dastlabki uch haftada kuniga ikki marta begona o'tlarni tozalashni talab qiladi, shu bilan birga ildiz hosil bo'ladi va o'simlik kuchayadi. Amaranth uchun keyingi g'amxo'rlik o'simliklarni suyultirish, qator oraliqlarini yumshatish, muntazam sug'orish va mineral o'g'itlar va mullen eritmasi bilan o'g'itlashdan iborat. Amaranth bilan to'shakda tuproq chuqur bo'shatilmasligi kerak, chunki uning lateral ildizlari sirtga yaqin joylashgan ... V. G. Shafranskiy *** Bo'limda amaranth urug'lari Bozor munosabatlari davrida har bir iqtisodiyot xoh sanoat xoh maishiy xoh yangi resurslarni egallash imkoniyatlarini izlaydi. Bunga dunyoda ro‘y berayotgan globallashuv jarayonlari har tomonlama yordam bermoqda. Sog'lom ovqatlanish va chorvachilik uchun yangi imkoniyatlardan biri bu amaranth o'simlikidir. Evropa qit'asi uchun ushbu yangi madaniyatni etishtirish yuqori dividendlarni va'da qilmoqda. U boshqaruvning ko'plab sohalarida qo'llanilishi mumkin, yaxshi hosil beradi va bundan tashqari, u juda ko'p foydali xususiyatlarga ega. tropik yashovchi Amaranth o'simlik issiqlik va namlikni afzal ko'radigan flora vakillariga tegishli. Turli manbalarga ko'ra, ko'k sayyoramizda 100 dan 900 gacha turlar mavjud va ularning aksariyati tropik va subtropiklarni afzal ko'radi. Amaranth balandligi bir metrgacha o'sadi va karabuğday kabi soxta donlarga tegishli (ularning mevalarida kleykovina mavjud emas). Uning barglari oval shaklda, poyasi qalin, go'shtli va suvli. Ko'katlar yoqimli olma ta'miga ega va juda sog'lom. Bugungi kunda ozuqa ishlab chiqarish uchun ishlatiladigan eng keng tarqalgan o'simlik makkajo'xori hisoblanadi. Amaranth ozuqaviy xususiyatlar bo'yicha undan sezilarli darajada oshib ketadi (protein miqdori 30% gacha). Bundan tashqari, o'simlikda ko'plab vitaminlar va iz elementlari, shuningdek, sog'liq uchun katta ahamiyatga ega bo'lgan noyob birikmalar mavjud. An'analar aralashmasi Amaranth Lotin Amerikasi uchun an'anaviy madaniyatdir. Hind qabilalari (jumladan, Inklar va Azteklar) uni uzoq vaqt davomida o'stirib, o'simlikning yashil qismini ham, donni ham iste'mol qilishgan. U juda keng qo'llanilgan - loviya va makkajo'xori bilan bir qatorda. Hindiston va Xitoy xalqlari orasida o'simlik etishtirish an'analari xuddi shunday chuqur - bu erda iqlim xuddi shunday mos keladi. G'arb tsivilizatsiyasining paydo bo'lishi bilan amaranth o'rnini boshqa madaniyatlar egalladi, ammo bugungi kunda u nafaqat o'zining asl hududlarida qayta tug'ilibgina qolmay, balki yangi makonlarni ham zabt etmoqda. Keng profilli o'simlik Bu madaniyat juda keng qo'llanilishiga ega: u oziq-ovqat mahsuloti sifatida, yog’ tayyorlash uchun, hayvonlar uchun ozuqa sifatida ishlatiladi. Amaranth o'simlikining foydali xususiyatlari hali ham mashaqqatli tadqiqotchilarni kutmoqda - bu tabiatning ajoyib sovg'asi. Tender yosh barglari sho'rvalarga qo'shilgan salatlar uchun mos keladi. O'simliklarning ayrim turlaridan yuqori sifatli oqsilga boy bo'lgan don ekinlari olinadi (masalan, uning tarkibida muhim aminokislotalar bo'lgan lizin, amarantda bug'doyga qaraganda ikki baravar ko'p). O'simlik mevalaridan yog' sovuq presslash orqali olinadi, kosmetologiya va tibbiyotda qo'llaniladi. Turli qit'alardagi o'xshash odatlar Evropaliklarga tanish bo'lgan madaniyatlar amaranthni sezilarli darajada siqib chiqarganiga qaramay, uni etishtirish qadimiy an'ana bo'lgan mamlakatlarda foydalanish o'simlik unutilmagan. Lotin Amerikasi va Osiyoda siz sotuvda amaranthdan tayyorlangan ko'plab mahsulotlarni topishingiz mumkin: makaron, chiplar, shirinliklar, mazali aromatik soslar uchun ziravorlar. O'simlikning barglari va poyalari qaynatiladi, bug 'hammomida pishiriladi, yormalardan bo'tqa tayyorlanadi, Peruda u pivo tayyorlashda ishlatiladi. Kichik urug'lar unga maydalanadi va undan mazali original non mahsulotlari pishiriladi. Amaranth barglari hind oshxonasida keng qo'llaniladi, oshpazlik mutaxassislari ularning ta'mini ham, tashqi ko'rinishini ham qadrlashadi: ular yashil, qizil va rang-barang. Xom iste'mol qilish bo'yicha rekordchi bu xitoylik ismaloq bo'lib, u o'z nomidan hech qanday kam emas. Meksikada amaranthdan tarjimada "baxt" degan ma'noni anglatuvchi alegria deb nomlangan milliy shirinlik tayyorlash uchun etishtiriladi. Hindlar meksikaliklardan uzoqda emas: ularning o'simlik donalaridan o'ziga xos nozikligi ladu deb ataladi. Pishirish texnologiyasi shunga o'xshash: urug'lar qovuriladi, asal yoki pekmez bilan aralashtiriladi va hosil bo'lgan massadan shirinliklar hosil bo'ladi. Oziq moddalar ombori Amaranth o'simlikining xususiyatlari juda ta'sirli bo'lganligi sababli, u qishloq xo'jaligi ekinlari sifatida katta kelajakka ega. Yuqori ozuqaviy qiymati va dorivor komponentlarning tarkibi yangi mahsulotni ishlab chiqishda o'zini sinab ko'rmoqchi bo'lgan har bir kishi uchun ajoyib tavsiyadir. O'simlikning yashil massasi ham, mevalari ham juda ko'p vitaminlar va mikroelementlarni, shuningdek, ajoyib xususiyatlarga ega bo'lgan turli xil foydali moddalarni o'z ichiga oladi. Madaniyatning bu fazilatlari uning an'anaviy yetishtiriladigan joylarida qadimdan ma'lum bo'lgan. Amaranthning ayrim turlarining barglari va mevalari gomeopatiyada keng qo'llaniladi. Muqobil tibbiyot yutuqlariga shubha bilan qaraydiganlar uchun shuni bilish foydaliki, uchinchi dunyo mamlakatlarida to'yib ovqatlanmaslik muammosi o'tkir (shuningdek, monoton kam ozuqaviy monoratsiya) Jahon sog'liqni saqlash tashkiloti amaranth o'simlikini tavsiya qiladi. foydali va to'yimli qo'shimcha. Hindiston ta’lim vazirligi shuni inobatga olgan holda, uni mamlakatdagi bolalar muassasalarida qo‘llash amaliyotini joriy qildi. Homilador ayollar uchun amarantni iste'mol qilish juda foydali, chunki u foliy kislotasining qimmatli manbai hisoblanadi. Ushbu moddaning etishmasligi homilada asab to'qimalarining (xususan, orqa miya va miya) rivojlanishidagi nuqsonlarni keltirib chiqarishi mumkin. Shifolash xususiyatlari Afrikada dorivor xususiyatlari amaliyot bilan tasdiqlangan amaranth o'simlik kamqonlikni davolash va oldini olish uchun keng qo'llaniladi. Uning tarkibidagi temir va boshqa moddalar gemoglobin darajasini oshirishga va tanani kislorod bilan to'yintirishga yordam beradi. Amaranth diareya bilan yordam beradi (u juda yopishqoq kraxmalni o'z ichiga oladi), qon ivishi bilan bog'liq muammolarni hal qilishga imkon beradi va nafas olish tizimi kasalliklarini davolash va oldini olish uchun ishlatiladi. Asal bilan aralashtirilgan sharbat sil, astma, surunkali bronxit bilan og'rigan bemorlarning ahvolini engillashtiradi. Amaranthdan muntazam foydalanish qondagi xolesterin darajasini pasaytiradi va moy gipertenziv bemorlar va ishemiya bilan og'rigan bemorlar uchun foydalidir. Amaranth donalarida B vitaminlari va sink mavjud. Bu nafaqat miyaning optimal ishlashi uchun foydalidir, balki ajoyib afrodizyak bo'lib xizmat qiladi: sink erkaklar kuchiga foydali ta'sir ko'rsatadi. Bundan tashqari, amaranth o'simlik shifobaxsh, yallig'lanishga qarshi xususiyatlarga ega va kosmetologiyada ekzema va har xil turdagi toshmalar uchun keng qo'llaniladi. Bu xususiyatlar kundalik gigienada ham qo'llaniladi: masalan, og'izni yuvish amaranthdan tayyorlanadi. Qimmatbaho moy O'simlik moyi yoqimli yong'oq ta'miga ega va butun o'simlik kabi foydali xususiyatlarga ega. Skualen deb ataladigan o'ziga xos moddaning yuqori miqdori tufayli u alohida qiziqish uyg'otadi. Ushbu ko'rsatkichga ko'ra, amaranth o'simlik mutlaq chempion bo'lib, bunga eng katta e'tibor berilishi kerak. 20-asr boshlarida yapon tadqiqotchilari akulaning jigarida skualenni (kimyoviy birikmaga squalus nomini bergan — lotincha “akula” degan maʼnoni bergan) topilganidan beri uning xossalari olimlarni hayratda qoldirishda davom etmoqda. U aniq antitumor va immunostimulyator ta'sirga ega, mukammal antioksidant, antimikrobiyal, antikarsinogen va fungitsid xususiyatlarga ega. Kosmetologlar, shuningdek, skualenni juda qadrlashadi, chunki u foydali moddalarning epidermisga chuqur kirib borishiga yordam beradi. Yevropa sayohati Shunday qilib, amaranth o'sishi mantiqiy bo'lgan o'simlikdir: u juda foydali va hayotning turli sohalarida ishlatilishi mumkin. Mo''tadil iqlimda o'nga yaqin tur yashaydi va ulardan biri boshqalarga qaraganda ancha yaxshi his qiladi. Bu mahalliy kengliklarda amaranth deb ataladigan begona o'tlardir. U juda tajovuzkor, birodarlari orasida birinchilardan bo'lib har bir yer uchastkasini egallagan, u bilan kurashish juda qiyin. Bundan tashqari, fotosurati kutilmaganda tanish bo'lib chiqadigan amaranth o'simlik uzoq vaqtdan beri bezak sifatida yetishtirilgan. Yorqin qizil panikula inflorescence bilan tropik floraning baland bo'yli yashil vakili shahar gulzorlarini loyihalashda keng qo'llaniladi. Bu, shuningdek, amaranth, Caudatus navining o'simlikidir (Quyruqli). U juda chiroyli va ayni paytda parvarish qilishda juda talabchan emas. Sof amaliy dastur So'nggi paytlarda amarantni kundalik ratsionga qimmatli qo'shimcha sifatida, shifobaxsh vosita sifatida, shuningdek hayvonlarni boqish uchun ishlatish uchun ko'plab va muvaffaqiyatli urinishlar amalga oshirildi. Parranda go‘shti urug‘larni, cho‘chqalar va qoramollar esa bu yirik foydali o‘simlikdan tayyorlangan ko‘kat va silosni yaxshi iste’mol qiladi. Shuningdek, uy hayvonlari, masalan, to'tiqushlar uchun qo'shimcha sifatida tavsiya etiladi. Amaranthni qanday etishtirish kerak O'sayotganda, amaranth tuproqqa injiq bo'lgan o'simlik (mo''tadil iqlimda ekish va parvarish qilish ma'lum xususiyatlarga ega) ekanligini yodda tutish kerak. Uni tayyorlash asosiy qiyinchilikni keltirib chiqaradi: birinchidan, u etarlicha chuqur isishi kerak: 45 santimetr chuqurlikda olti darajagacha; ikkinchidan, o'sishning dastlabki bosqichlarida amaranth juda ko'p namlik va yaxshilab begona o'tlarni talab qiladi. Shu munosabat bilan, sovuq ob-havo boshlanishidan oldin uni ekish yaxshidir - keyin asirlari begona o'tlardan oshib ketadi va ular bilan kurashishga hojat qolmaydi. Iqlimi salqin bo'lgan joylarda siz issiqxonalarda ekish yoki ko'chatlarni tayyorlash haqida o'ylashingiz kerak. Faol o'sish bosqichida amaranth oddiy va parvarish qilish uchun ko'p vaqt talab qilmaydi. Agar barcha zarur shartlar bajarilsa, hosil uzoq kutilmaydi. Ekish va parvarish qilish Amaranth bir-biridan taxminan o'n santimetr masofada ekilgan bo'lishi kerak, qatorlar orasidagi etarli (taxminan yarim metr) masofaga rioya qilish kerak - aks holda o'simliklar bir-birining o'sishiga xalaqit beradi, ular optimal hajmga etib bormaydi va hosil bo'ladi. sezilarli darajada kamayadi. Ekishni boshlaganda, esda tutish kerakki, amaranth urug'lari juda kichik bo'lgan o'simlikdir, butun gektarni ekish uchun bir kilogramm kifoya qiladi. Ko'chatlarni qayta-qayta yupqalashtirmaslik uchun urug'ni 1 dan 15 gacha (20) qum yoki talaş bilan aralashtirish yaxshidir. Chuqur oluklarni qazish bunga loyiq emas o'simlikning ildiz tizimi qisqa, shuning uchun siz bir yarim santimetrdan ko'proq chuqurroq ekishingiz kerak emas. Dastlab, amaranth juda sekin o'sadi - bu normal holat, tashvishlanishga hojat yo'q. Taxminan haftada yoki o'n kunda bir marta uni yupqalash kerak, begona o'tlar va zararkunandalar (hasharotlar mazali o'simlikni juda yaxshi ko'radi) uchun kuzatilishi kerak, agar kerak bo'lsa, to'shak va suvni bo'shatib qo'ying. O'simlik yigirma santimetr balandlikka etganida, begona o'tlar endi undan qo'rqmaydi. Shu vaqtdan boshlab parvarishlash minimaldir. O'rim-yig'im Amaranth gullash bilan to'ldirilgan vaqtda yig'ib oling - bu o'simlik maksimal foydali moddalarni olganligi va yig'ishga tayyor ekanligidan dalolat beradi. Agar yetishtirish maqsadi don bo'lsa, unda o'rim-yig'imdan keyin uni pishishiga ruxsat berish kerak: sakkiz-o'n kun davomida yaxshi gazlangan xonaga qo'ying, kemiruvchilar va boshqa zararkunandalardan himoya qiling. O'stirish rejalashtirilgan o'ziga xos nav yakuniy maqsaddan kelib chiqib tanlanishi kerak. Ovqatlanish uchun barglar va urug'lardan foydalanishda bo'lsa, siz kamroq massiv navlarni tanlashingiz mumkin. Agar siz uy hayvonlarini boqishni rejalashtirmoqchi bo'lsangiz, balandroq navni ekish yaxshidir. Bugungi kunda fotosurati maqolada joylashtirilgan amaranth o'simlik Yevropada qishloq xo'jaligi ekinlari sifatida tobora ommalashib borayotganligi sababli, uning urug'ini olish qiyin emas. Ishonchli sotuvchilar nafaqat xaridorni sifatli urug'lik bilan ta'minlaydi, balki yaxshi hosilga erishish uchun batafsil ko'rsatmalar beradi. Ushbu maqolada siz butun dunyoda amaranth yoki amaranth sifatida tanilgan g'ayrioddiy o'simlik haqida bilib olishingiz mumkin. U juda ko'p foydali xususiyatlarga ega. Bundan tashqari, amaranth yog'i mashhur emas, bu butun o'simlikdan kam emas. Amerika va Meksikada butalar ispanlar qit'aga tashrif buyurishdan oldin ham ancha vaqt o'sib bormoqda. "Xudoning oltin donasi, Inkalarning noni va Azteklarning bug'doyi" - bu mahalliy aholi uni abadiy hayotning ramzi deb hisoblagan holda amorant deb atashgan. Bu o'simlik makkajo'xoridan ko'ra ko'proq miqyosda o'stirildi, va oziq-ovqat uchun ham, turli marosimlar uchun ham ishlatilgan. Uning barglari tabiiy bo'yoq bilan ta'minlangan, bu mahsulotga qizil-qizil rang berish uchun ishlatiladi. Qiziqarli! Kundalik "inka noni" taxminan 2 ming yil oldin oziq-ovqat uchun ishlatilgan. O'lim ma'budasi bo'lgan Mara nomidan bir so'z bor edi va oldingi "A" harfi inkordir. Agar siz gul nomini so'zma-so'z tarjima qilsangiz, bu o'limni inkor etish yoki boqiylikni berishni anglatadi. Azteklar sog'lig'ini yaxshilash uchun yosh bolalarga don berishdi va ularning qo'rqmas jangchilari ularni yurishlarga olib borishlari aniq edi. Amaranthusning tavsifi va xususiyatlari Amaranth - amaranth oilasiga mansub o'simlik bo'lib, u faqat bir yil o'sadi va ko'p yillik emas, bir yillik hisoblanadi. U shiritsa, xo'roz yoki silliq doka deb ham ataladi. Bu balandligi bir metrdan oshib ketishi mumkin bo'lgan kuchli qalin kurtaklar bilan ajralib turadi. Cho'zinchoq nayzasimon uchli barglarda binafsha-qizil dog'lar mavjud. Gullash avgust oyida boshlanadi va bu davrda peduncle ustida kichik gullar gullaydi, spicate paniculate inflorescences ichida to'planadi. Gullash deyarli birinchi sovuqqa qadar davom etadi. Kichik qora porloq urug'larni hosil qiladi. Amaranthni boshqa donlar bilan taqqoslash: Silliq mari tarkibidagi oqsil bug'doydagi shunga o'xshash moddalardan 2 baravar yuqori. Magniy miqdori bug'doy yoki guruchga qaraganda 2 dan 5 baravar yuqori. Ovqat pishirishda foydalaning So'nggi paytlarda u ayniqsa mashhur bo'ldi, chunki o'simlik glyutensiz dietada qo'llaniladi. Amaranth unining yorqin misoli, chunki u ko'pincha turli xil xamir ovqatlar tayyorlash uchun ishlatiladi, agar siz o'zingizni mazali narsa bilan davolamoqchi bo'lsangiz, lekin siz ko'p ish qila olmaysiz! Amaranth donalaridan un va don ishlab chiqariladi. Barglar tufayli siz salatlar, soslar, sho'rvalar va köfte tayyorlashingiz mumkin. Shuningdek, gulning urug'lari foydali xususiyatlarga ega bo'lgan yog'ni yaratish uchun ishlatiladi, bu ba'zi hollarda dengiz itshumurt yog'iga qaraganda ancha foydali. Har bir insonga ma'lum bo'lgan amaranth asalining foydali xususiyatlari ham eyish kerak. Amaranth unining foydalari va zarari Foydali: emizish homiladorlik tanani vitaminlar bilan boyitish imkonini beradi normal vaznni saqlash Muhim! Agar sizda individual intolerans mavjud bo'lsa, oziq-ovqatda foydalanmang. Har xil o'simliklarning urug'langan donalarining ajoyib foydali xususiyatlari haqida hamma biladi. Shiritsa donlari bundan mustasno emas, chunki unib chiqqan shaklda ularning foydasi ancha katta bo'ladi. Shuning uchun ular ma'lum kasalliklarni davolash uchun ishlatiladi. Agar siz hayron bo'lsangiz: amaranth urug'ini qanday ishlatish kerak, unda siz ularning yordami bilan nafaqat donni, balki shirinliklarni va boshqa ko'p narsalarni tayyorlashingiz mumkinligini bilib olishingiz kerak. Amaranth donalaridan pyuresi amaranth o'simlik Urug'larni iste'mol qilishda ishlatiladigan eng keng tarqalgan usullardan biri ulardan bo'tqa tayyorlashdir. Sizga bir stakan urug' va 3 osh qoshiq kerak bo'ladi. suv. Suvni qaynatib oling va ichiga donni quying, ular darhol paydo bo'ladi. Idishning tubiga cho'kib ketguncha ularni aralashtiring. Panani qopqoq bilan yopganingizga ishonch hosil qiling, chunki donalar yorilib keta boshlaydi. Yakuniy tayyorgarlikgacha urug'larni pishirish uchun taxminan 40 daqiqa davom etadi, ularni muntazam ravishda aralashtirishni unutmang. Agar suv bug'langan bo'lsa va urug'lar hali tayyor bo'lmasa, qaynatilgan suv qo'shing. To'g'ri pishirilgan don sizga yong'oq ta'miga ega bo'lgan bir porsiyani olish imkonini beradi. Albatta, buni sinab ko'rganlarning ba'zilari bu ta'mni qayta boshdan kechirishni xohlamaydilar, lekin bu har bir gurme uchun individualdir. Ta'mni yaxshilash uchun uni quritilgan mevalar, asal yoki doljin bilan suyultiring. Bunday noodatiy taomdan butunlay voz kechmasligingiz kerak, chunki u organizm uchun zarur bo'lgan ko'plab oziq moddalarni o'z ichiga oladi. Shunisi e'tiborga loyiqki, kompozitsiyada kleykovina mavjud emas, shuning uchun agar sizda ushbu proteinga nisbatan murosasizlik mavjud bo'lsa, unda bu pyurega ustunlik berib, bu haqda tashvishlana olmaysiz. bargli salat Sizga 200 gr kerak bo'ladi. xo'rozning barglari, bir xil miqdordagi yosh qichitqi barglari yuvilishi va qaynoq suv bilan quyilishi kerak. Mayda tug'ralgan barglarda 50 gr qo'shing. yovvoyi sarimsoqning ezilgan barglari yoki yosh sarimsoqning poyalari. Tuz va salatni o'simlik moyi bilan to'kib tashlang, yaxshilab aralashtiring. Bundan tashqari, smetana yoki mayonez bilan salat barglari va unga bir necha qaynatilgan tuxum qo'shishingiz mumkin. Amaranthus ham ozuqaviy, ham dorivor xususiyatlarga ega. Uning o'ti hayvonlar uchun ajoyib ozuqa bo'lib xizmat qiladi. O'simlik foydali fazilatlarga ega bo'lishiga qaramay, uni deyarli hech kim o'stirmaydi va siz to'shakda begona o'tlar yoki dekorativ bog 'bezagi sifatida butalarni uchratishingiz mumkin. Qanday foydali xususiyatlari bor Amarantlar juda foydali o'simliklardir. Ilmiy doiralarda ko'pchilik bu fazilatlar haqida bahslashadi, ammo shunga qaramay, donning foydalari tasdiqlangan. Eng muhim fazilatlardan biri teriga xayriya ta'siridir. Amaranth nafaqat ajinlar, burmalar silliqlash orqali qarishni sekinlashtiradi, balki terining elastikligini yaxshilaydi. Teri kasalliklari, kesmalar, yiringli xo'ppozlar va yaralar bilan mukammal tarzda kurashadi. Foydali moddalar donalarda ham, amaranthning barglari va poyasida ham mavjud. Shuning uchun gulning har qanday qismi mazali taomlarni yaratish uchun ishlatiladi. Donlarga alohida e'tibor berilishi kerak. Qadim zamonlardan beri yaponlar amaranthni kalamar go'shti tarkibidagi ozuqaviy qiymatlar va unib chiqqan urug'larni sut bilan tenglashtirgan. Qiziqarli! Butrus 1 amarantni iste'mol qilishni taqiqlaganini bilish kerak, ammo Xitoyda shifobaxsh xususiyatlari ko'pchilikka ma'lum bo'lgan amaranth yoshlikni uzaytirishga yordam beradigan vosita sifatida ishlatilgan. Skualen moddasi silliq mari tarkibiga kiruvchi juda qimmatli mahsulotdir. O'simlikdagi
uning tarkibi haqida ma'lum bo'lishidan oldin, u qayerda, aytmoqchi, haqida 10% , odamlar skualenni chuqur dengiz akulalaridan qazib olishgan, ularda faqat 1-2% . Shuning uchun hamma ham uni sotib ololmaydi. Ushbu moddaning yordami bilan organlar va to'qimalar kislorod bilan to'yingan bo'lib, ularning himoya funksiyalarini oshiradi, saraton kasalligiga qarshi kurashadi, shuningdek qondagi xolesterinni kamaytiradi. Bundan tashqari, unga rahmat, tana radioaktiv ta'sir ta'siri bilan kurashmoqda. Amaranth, umuman olganda, foyda va zarar, ehtimol siz uchun allaqachon aniq bo'lgan, ammo adolatli jinsiy aloqaning har bir vakili, istisnosiz, uni yoqtirishi kerak. Gap shundaki, u skualen mavjudligi tufayli tanani hujayra darajasida yoshartiradi, shuning uchun u ko'pincha kosmetika tarkibiga kiradi va uy qurilishi niqoblarini tayyorlash uchun ham ishlatiladi. Kosmetologiyada foydalaning Ma'lumki, amaranth an'anaviy tibbiyotda juda mashhur. Ammo kosmetologiyada u kam mashhur emas. Undan siz terini taranglashtirish va yoshartirishga yordam beradigan niqoblar va losonlar tayyorlashingiz, shuningdek, sochingizni tiklashingiz mumkin. Uy maskalarini tayyorlang: Amaranth zararli bo'lishi mumkinmi? Mutlaqo har qanday mahsulot tanaga ijobiy va salbiy ta'sir ko'rsatadi. Biror narsa o'zini ko'proq salbiy tomondan isbotladi, ikkinchisi, masalan, e'tiborga sazovor bo'lgan amaranth, ko'proq foydali ta'sir ko'rsatadi. Lekin! Hali ham quyidagini tinglashga arziydi! Siz allaqachon o'rgangan amaranthning shifobaxsh xususiyatlari deyarli hech qanday kontrendikatsiyaga ega emas. U tanaga faqat quyidagi hollarda zarar etkazishi mumkin: o’simliklar tarkibidagi moddalarga individual intolerans urolitiyoz va xolelitiyoz mavjudligida o'tkir shaklda pankreatit va xoletsistit bilan. Agar yengil ko'ngil aynish yoki bosh aylanishi boshlangan bo'lsa, yon ta'sirlarning namoyon bo'lishi haqida bilib olishingiz mumkin. Uyda amaranth nonini ham tayyorlash mumkin.O’simlikning navlari va navlari Amaranthning foydali xususiyatlari va ilovalari sizga allaqachon tanish, endi g'ayrioddiy gulning qanday navlari mavjudligini aniqlash vaqti keldi. Amaranthning 900 ga yaqin turi tabiiy muhitda o'sadi, 17 ga yaqini Rossiyada etishtiriladi.Ularning har biri eng noqulay sharoitlarda o'sishga qodir. O'simlik yoqtirmaydigan yagona narsa - botqoqlangan tuproq. Amaranth dumli - Amaranthus caudatus Janubiy Amerika, Osiyo va Afrikada uchraydi. Kuchli qalin tekis surgunning balandligi 1,5 metrga etadi. Cho'zilgan tuxumsimon shakldagi katta binafsha yoki yashil barglar panikulyar inflorescences bilan bezatilgan. Iyundan oktyabrgacha u qirmizi va sariq-yashil gullar bilan qoplangan to'plarda gullaydi. Quyidagi navlar ajralib turadi: Grunshvarts Zich kurtakli va yashil inflorescences bilan gul. Rotshvants Butaning balandligi 75 sm ga etadi.U qizil gul hosil qiladi. Uch rangli amaranth - Amaranthus tricolor Ushbu namuna 70 dan 150 sm gacha bo'lgan to'g'ri kurtaklar bilan piramida shaklidagi buta bo'lib, bu nom uchta soyada bo'yalgan ko'katlarga bog'liq. Tuxum shaklidagi uzun barglar qizil, yashil va sariq rangga ega. Gullash birinchi yoz kunlarida boshlanadi va birinchi sovuqqa qadar davom etadi. manzarali xilma-xillik Bunday navlar mavjud: Erta ulug'vorlik U binafsha-yashil, deyarli qora pastki barglari va boy qip-qizil ustki barglari bilan ajralib turadi. Aurora Oltin sariq rangli g'ayrioddiy to'lqinli barglari bilan buta. Yoritishlar Katta zich barglari bor. O'simlik yosh bo'lsa-da, yashil qizil-sariq, lekin vaqt o'tishi bilan uning rangi qizil-to'q sariq rangga o'zgaradi. G'amgin yoki qorong'u amaranth - Amaranthus hypochondriacus Bu butaning shoxlari 1,5 metrga etadi va binafsha-yashil, ba'zan shunchaki yashil, bir oz o'tkir cho'zinchoq lanceolate barglari bilan ajralib turadi. Inflorescences qanday rangga ega bo'lishi siz tanlagan navga bog'liq. Ajoyib navlar Yashil tamb Zumrad rangli to'pgullar bilan ixcham gul. Pigmy mash'alasi Taxminan 60 sm gacha bo'lgan buta rangli barglar va gullar bilan bezatilgan. Avvaliga ular boy binafsha rangga bo'yalgan, ammo bir muncha vaqt o'tgach,ular kashtan rangiga ega bo'lishadi. Vahima tushgan amaranth boshqacha qip-qizil - Amaranthus paniculatus / Amaranthus cruentus Bu navning balandligi 150 sm ga etadi.U qizil-jigarrang uzun barglari bilan o'tkir, biroz cho'zilgan tepaga ega. Inflorescences iyul oyining boshida gullaydigan kichik gullarni o'z ichiga oladi. Birinchi yumshoq sovuqqa qadar gullashi bilan boshqalarni xursand qiladi. Bu xilma-xillik shaxsiy uchastkalarga g'ayrioddiylik va o'ziga xoslik olib kelish, shuningdek, guldastalarni kesish uchun ishlatiladi. manzarali xilma-xillik Gul paxtakorlari vahima tushgan amaranthning quyidagi navlariga e'tibor berishni afzal ko'rishadi: Grunefakel. Nisbatan past xilma-xillik, boy yashil inflorescences bilan ta'minlangan. Zvergtorch. Balandligi taxminan 35 sm.Inflorescences kichik binafsha gullardan iborat. Roter Dam. O'rta kattalikdagi butaning balandligi yarim metrga etadi. Filiallar bezatilgan, qizil barglari bilan to'yingan, ular orasida quyuq bordo gullari bor. Bir metrdan yuqori bo'lgan eng ulkan panikulyar gigantlardan biri. U yorqin zumrad barglari va jozibali olovli qizil tepalari bilan kuchli poyasi bilan ajralib turadi. Amaranth yetishtirishda nimani bilishingiz kerak Amaranth nima ekanligini siz allaqachon bilasiz, endi uni qanday qilib to'g'ri yetishtirishni o'rganish vaqti keldi. Esda tutish kerak bo'lgan eng muhim narsa shundaki, amaranth tuproq tarkibiga juda talabchan. Ishonch hosil qilish kerak bo'lgan birinchi narsa, tuproq taxminan 45 sm chuqurlikda 6 gradusgacha qizdirilgan. Bundan tashqari, ko'tarilgan o'simlik muntazam sug'orishga muhtojligini yodda tutishingiz kerak. Yovvoyi o'tlardan qutulish ortiqcha bo'lmaydi. Shuning uchun ko'chatlar sovuq kunlar tashqariga chiqmasdan oldin ekilgan bo'lishi kerak, bu esa nihollarning begona o'tlardan oldin sinib ketishiga imkon beradi va siz yotoqlarni o'tlamasligingiz kerak. Agar siz Rossiyada amaranth qayerda o'sadi degan savolga qiziqsangiz, bu oddiy gul ekanligini bilishingiz kerak va siz uni istalgan shaharda uchratishingiz mumkin. Shimoliy hududlarda, ekishdan oldin, gulli butalar o'sadigan issiqxonani tayyorlash kerak. O'sish davrida butaga g'amxo'rlik qilish deyarli shart emas. Agar siz uni to'g'ri ekgan bo'lsangiz, qoidalarga rioya qilsangiz, siz tez orada yam-yashil gullashdan bahramand bo'lishingiz mumkin. Ekishdan so'ng, ko'chatlar uzoq vaqt unib chiqadi, shuning uchun o’simlikni yetishtirish ko'chatlar bilan yoki kuzda tuproqqa urug'larni ekish orqali amalga oshiriladi. Urug'larni qanday ekish kerak Urug'lardan amaranth etishtirish kelajakda sog'lom ko'chatlar olishga yordam beradigan ba'zi qoidalarga rioya qilishni talab qiladi. Ekish uchun siz do'konlarda sotiladigan universal tuproqdan foydalanishingiz mumkin yoki uni o'zingiz qilishingiz mumkin. Buning uchun teng ulushlarni oling (1: 1: 1) chirindi shim er Yaxshilab aralashtiramiz. Natijada bo'sh, namlikni saqlaydigan tuproq paydo bo'ladi. Qaynayotgan suv yoki kaliy permanganat eritmasi mumkin bo'lgan patogen mikrofloradan xalos bo'lishga yordam beradi. Agar siz sovuq hududlarda amaranth o'stirsangiz, unda bu ish fevral oyining birinchi yarmida amalga oshirilishi kerak. Qishda kunlar qisqa bo'lgani uchun kelajakdagi ko'chatlar uchun qo'shimcha yoritish kerak bo'ladi. Ko'chatlar uchun amaranth urug'ini to'g'ri ekish uchun ketma-ket harakatlar: Sizga taxminan 10 sm balandlikdagi qutilar kerak bo'ladi. Ularni namlangan aralashma bilan to'ldiring va unga ko'chatlarni taxminan 0,5 sm chuqurlashtiring. Bir purkagichdan foydalanganingizga ishonch hosil qiling, urug'larni püskürtün va ularni polietilen yoki shisha bilan yoping. Havo harorati +22 darajadan past bo'lmasligi kerak. To'g'ri ekish va g'amxo'rlik bilan, taxminan besh kundan keyin novdalar paydo bo'ladi. Bundan buyon tortmalarni yaxshi yoritilgan joyga olib boring va oynani olib tashlang. Ko'chatlarni muntazam ravishda sug'orib turing va agar ular bir-biriga yaqin bo'lsa, ortiqcha ko'chatlarni olib tashlang. Maslahat! Ildizlar kuchliroq bo'lishi uchun ko'chatlarning yuqori qismini chilpish kerak. Ularni qayta ekish ham jarayonni tezlashtirishga yordam beradi. Tashqarida havo +4 darajaga qadar isinib, bu belgidan pastga tushmasa, ochiq gulzorga yosh silliq doka ekilgan bo'lishi kerak. Ochiq yerga qanday qilib to'g'ri ekish kerak Siz allaqachon amaranth nima ekanligini va u qanchalik foydali ekanligini bilasiz, endi bu butani bog'ingizda qanday ekish kerakligini aniqlash vaqti keldi. U g'amxo'rlikda oddiy bo'lgani uchun uni old bog'ning istalgan qismiga ekish mumkin. Lekin! Yam-yashil gullash va ko'katlarning yorqin to'yinganligiga erishish uchun ma'lum joylarga ustunlik bering, quyidagi maslahatlarga asoslang: Fotosuratning barcha go'zalligini isbotlaydigan ko'chat o'simlikining foydali xususiyatlari bir-biridan kamida 40 yoki 50 sm masofada joylashgan bo'lishi kerak.Butalar sig'adigan joylarda oldindan teshiklarni tayyorlang va yengil siqishni bilanoq. Ularning atrofidagi yer, ularni sug'orishni unutmang. Avvaliga gulning o'sishi sekin bo'ladi, shuning uchun bu haqda tashvishlanmang. Har 7-10 kunda bir marta o’simlikni kuzatib boring, maydondan begona o'tlarni olib tashlang va uni yupqalashtiring. Kurtaklar 20 sm gacha o'sgandan so'ng, begona o'tlar haqida tashvishlanishingiz shart emas, chunki ular amaranthga zarar etkazmaydi. Endi siz g'amxo'rlikka kamroq e'tibor berishingiz kerak. Amaranth gullashdan keyin: qishlash Tabiiy muhitda silliq doka ko'p yillik hisoblanadi, ammo qishda juda past harorat tufayli, qoida tariqasida, u o'ladi. Kuzning boshlanishi bilan, barcha bezak yo'qolishi bilan, butani qazib oling va uni yo'q qiling. Agar amaranth maydonidagi o’simliklar hech qanday kasallik bilan kasallanmagan bo'lsa, uni kompostga yuborish mumkin. Butaning yer usti qismida oqsil, karotin va S vitamini mavjud bo'lib, bu uni parranda yoki cho'chqalarga boqish imkonini beradi. O'simlik tarkibiy qismlarini to'g'ri yig'ish va saqlash. Amaranth taomlari juda mazali va to'yimli bo'lib chiqadi, urug'lar yoki barglarni o'z vaqtida yig'ishni talab qiladi. Quritish Amaranth urug'ini qanday va qachon yig'ish kerak? Jarayon gullash davrida amalga oshiriladi. Boshlash uchun siz eng kuchli butalardan bir nechtasini tanlashingiz kerak va ulardan barglarni olib tashlamang. Barglar qizarib, quriydi va yiqilib, poyasi xiralashgandan so'ng, siz yig'ishni boshlashingiz kerak. Qorong'i joyda karton quti yoki qog'oz sumkada saqlang. O'rim-yig'imdan so'ng, ko'chatlar besh yildan ko'p bo'lmagan muddatga o'sib, yosh novdalarga aylanadi. Yaproqlar va silliq mari asirlari, donlardan farqli o'laroq, u xiralashganda tayyorlanishi kerak. Quritilgan barglar va gullardan mazali amaranth choyi olinadi, g'ayrioddiy ta'mni sevuvchilar buni albatta qadrlashadi. Odamlar uchun o'simlikni odatdagi quritishdan tashqari, sovuq kelgandan keyin amorant o'simlikini keyinchalik ishlatish uchun saqlab qolishning yana bir yaxshi usuli bor. Qish uchun muzlash. Muzlatish uchun sizga faqat rangini saqlab qoladigan barglar kerak. Ko'katlar kurtaklardan kesiladi, yuviladi, quritiladi va taxta yoki boshqa tekis yuzaga yotqiziladi, shundan so'ng u muzlatgichga yuboriladi. Barglar to'liq muzlatilgandan so'ng, ularni maxsus idishga o'tkazing va muzlatgichda saqlash uchun yuboring. Amaranth - Amaranth oilasiga mansub bir yillik o’tsimon o'simlik. Uning vatani Janubiy Amerikaning kengliklari bo'lib, u erdan o'simlik deyarli butun dunyo bo'ylab tarqaldi. Hatto 8 ming yil oldin, hindular undan "xudolar ichimligi" ni tayyorlab, boqiylikni berishgan. Yorma makkajo'xori bilan birga energiya manbai bo'lib xizmat qildi va bog'ni bezash va guldastalarni bezash uchun so'nmaydigan gullar ishlatilgan. Amaranth "so'nmaydigan" deb tarjima qilingan. Burgundiya panikulalari yoz va qishda bir xil darajada chiroyli. Shuningdek, o'simlik "shiritsa", "mushuk yoki tulki dumi", "xo'rozlar" va "oksamit" deb ataladi. Barcha afzalliklarga qaramay, ba'zi yovvoyi turlar begona o'tlar hisoblanadi va shafqatsizlarcha yo'q qilinadi. Botanika tavsifi Amaranth bir yillik yoki yosh o't bo'lib, tuproqqa chuqur kirib boradigan kuchli ildizga ega. Tik shoxlangan poyalar oʻrtacha balandligi taxminan 1,5 m boʻlgan zich, ingichka kurtak hosilqiladi.Ba’zi turlari 30-300 sm gacha oʻsadi.Vertikal oʻyiqli poyalarning bezli yuzasi koʻk-yashil rangga ega. Monoxromatik yashil yoki binafsha rangdagi keyingi petiolat barglari juda katta hajmga ega. Ularning barg yuzasi rang berish va bo'rttirma tomirlari tufayli dekorativ xususiyatlarga ega. Barglari olmossimon, tuxumsimon yoki oval shakli bilan ajralib turadi. Yuqori qismda uchli chetining oldida chuqurchaga ega. Yozning boshida amaranth gullaydi. Barglarning qo'ltig'idagi poyaning yuqori qismida mayda zich boshoqchalar hosil bo'lib, ular murakkab panikulaga birlashadi. Ayniqsa, uzun quloqlar nafaqat vertikal ravishda o'sishi, balki pastga osilishi ham mumkin. Yumshoq, baxmal kabi, shoxlari bordo, binafsha, sariq yoki yashil rangga bo'yalgan. Turlari ikki va bir uyli. Korollalar shunchalik kichikki, gullashda bitta gulni ajratish juda qiyin. U gulbarglardan xoli yoki besh qirrali va kalta stamenlardan iborat. Go'zal panikulalar sovuqqa qadar davom etadi. Changlanishdan keyin mevalar pishadi - yong'oqlar yoki urug'lar. Pishganida urug'lar o'z-o'zidan yerga tushadi. Har bir o'simlik 500 mingtagacha meva berishi mumkin. Kichik yumaloq donalar krem yoki ochiq sariq rangga bo'yalgan. 1 g urug'da 2500 donagacha bo'ladi. Amaranth jinsi 100 dan ortiq turlarni birlashtiradi. Ularning bir qismi em-xashak va sabzavot ekinlari sifatida yetishtiriladi. O'simlik ozuqa moddalarining maksimal miqdorini o'z ichiga oladi. U qisqa vegetatsiya davriga ega va ko'p miqdorda yashil massa o'sadi. Faqat don emas, balki barglar va yosh kurtaklar ham iste'mol qilinadi. Ko'katlar ekishdan 70-120 kun o'tgach foydalanishga tayyor. Mashhur navlari: Krepysh - jigarrang to'pgullar bilan balandligi 1,4 m gacha bo'lgan erta pishgan nav; Opopeo - yashil-bronza barglari salatlar va birinchi taomlarda ishlatiladi, gullar qizil; Oq barg - balandligi 20 sm gacha och yashil barglari bo'lgan o'simlik derazada o'stirish uchun qulaydir. Toʻgʻri, biroz shoxlangan poyali bir yillik oʻsimlik 1-1,5 m balandlikda oʻsadi. Katta tuxumsimon barglar yashil yoki binafsha-yashil rangga ega. Malinali gullar murakkab osilgan cho'tkalarda yig'iladi. Ular iyundan oktyabrgacha butalar ustida o'zini ko'rsatishadi. Turlari: Albiflorus - oq inflorescences eritadi; Grunschwanz - balandligi 75 sm gacha bo'lgan o'simlik qizil to'pgullar bilan qoplangan. Balandligi 1 m gacha boʻlgan bir yillik oʻsimlikning ildizi ildizi va ozgina shoxlangan poyasi bor. Qizil yoki och yashil kurtaklar ustida qisqa qoziq bor. Tuxumsimon barg barg bargiga qarab toraygan. Uning uzunligi 4-14 sm, kengligi esa 2-6 sm.Gullash iyun-avgust oylarida sodir bo'ladi. Barglarning axillarida silindrsimon inflorescences yashil rangga bo'yalgan. Yillik 0,7-1,5 m balandlikdagi dekorativ va bargli to'g'ridan-to'g'ri, bir oz tarvaqaylab ketgan poyasi bilan ajralib turadi. Piramidal o'sish cho'zilgan va toraygan qirrali cho'zilgan barglardan iborat. Plastinada bir nechta ranglar birlashtirilgan. Poydevorida katta sariq-to'q sariq nuqta bo'lgan yashil sirt qip-qizil tomirlar bilan qoplangan. Iyun oyida katta sariq-qizil inflorescences paydo bo'ladi. Xilma-xillik juda ko'p meva beradi. Turlari: Willow amaranth - piramidal toj kengligi 6 mm gacha va uzunligi 20 sm gacha cho'zilgan bronza-yashil barglar bilan qoplangan; Yoritish - 50-70 sm balandlikdagi otish to'q sariq, qizil, bronza dog'lari bilan rang-barang rangdagi katta barglar bilan qoplangan. Urug'lardan va ekishdan o'sadi Bir yillik o'simliklar uchun faqat urug'larni ko'paytirish mumkin. Mo''tadil iqlim sharoitida ko'chatlarni oldindan etishtirish qulayroqdir. Amaranthning immuniteti kuchli, kattalar o'simlikini qattiq begona o't bilan solishtirish bejiz emas. Tuproqdagi namlikning turg'unligi bilan qo'ziqorin tezda rivojlanadi, bu ildiz chirishi va chang chiriyotgan kabi kasalliklarga olib keladi. Davolash uchun butalar Bordo suyuqligi, mis sulfat yoki kolloid oltingugurt bilan ishlov beriladi. Amaranth haqli ravishda salomatlik manbai hisoblanadi. U foydali moddalarning haqiqiy ombori. Ildiz, barglar va mevalar quyidagi moddalarni o'z ichiga oladi: vitaminlar (C,PP, E, B guruhi); makroelementlar (Ca, K, Na, Mg, Se, Mn, Cu, Zn, Fe); oqsil; ko'p to'yinmagan yog'li kislotalar. Yangi barglarning sharbati, qaynatmalar, suv va spirtli infuziyalar ichki va tashqi tomondan ishlatiladi. Ular immunitet tizimini mustahkamlaydi, sovuqdan himoya qiladi yoki aksincha, noxush alomatlardan xalos bo'lishga yordam beradi. Kompresslar qo'ziqorin infektsiyalari, gerpes, toshbaqa kasalligi, ekzema, kuyishlar, akne davolashni osonlashtiradi, shuningdek terining regenerativ xususiyatlarini oshiradi. Faol moddalar tanadagi shish paydo bo'lishiga qarshi turadi, shuningdek, radiatsiya terapiyasining ta'siriga qarshi kurashadi. Dori-darmonlar yurak etishmovchiligi, gipertenziya, ateroskleroz, diabetes mellitus bilan ham yordam beradi. Uyqusizlik, stress yoki nevroz bo'lsa ham, shifobaxsh infuzionsiz qilolmaysiz. Qabul qilish uchun kontrendikatsiyalar allergiya, individual intolerans, gipotenziya tendentsiyasi, xoletsistit, pankreatit, xolelitiyozdir.