4
I BOB. BO‘YLAMA VA KO‘NDALANG
KOMPENSATSIYALARNI TAQQOSLASH
Ko‘ndalang
kompensatsiya
sanoat
korxonalarida
quvvat
koeffisientini orttirish uchun keng tarqalgan.
Bu qurilmaning himoyasi,
boshqarilishi, ishlatilishi va xizmat ko‘rsatilishi, kondensator batareyalar
quvvatlarini maydalash imkoniyati mavjudligi oddiyligi sababli, ularni
xohlagan tarmoq joyida o‘rnatish mumkinligi,
qaerda iqtisodiy
maqsadga muvofiqligi texnikaviy va ishlatilishi sharoitini hisobga olgan
holda.
Ko‘ndalang kompensatsiyada kuchlanish miqdori oshadi, lekin
kuchlanish tebranishi yuklama o‘zgarishida saqlanib qoladi,
xuddi
kompensatsiyadan oldingi holatdagidek. Yuklama minimum vaqtlarida
tizim kuchlanishi kondensatorlar qisqichlarida nominallidan yuqori
bo‘lishi mumkin.
Kuchlanish og‘ishi korxonada minimum yuklanishi tizim
minimum yuklamasi bilan mos kelganda oshib ketadi.
Bunday
holatlarda uni pasaytirish tashkiliy ishlari qo‘llanilishi kerak. Bunday
holatlarda uni pasaytirish tashkiliy ishlari qo‘llanilishi kerak. Bu
tashkiliy ishlardan biri tarmoqqa ulangan kondensatorlar quvvatini
rostlash, rostlash avtomatik yoki ishda hizmat qiluvchi xodim KB larni
to‘la yoki qisman oldindan ishlab chiqilgan grafik bo‘yicha o‘chirish
yo‘li bilan.
Qisqa vaqtli qayta va zarbli yuklamalar ta’minot manba shinalarida
kuchlanish tebranishini
keltirib chiqaradi, va demak, u boshqa
iste’molchilarda zarbsiz yuklamalarda katta kuchlanish tebranishi sodir
bo‘ladi. Bunday iste’molchilarni ta’minlash
alohida liniyalarda va
alohida transformatorlarda bajariladi, lekin har doim ham bu iqtisodiy
maqsadga muvofiq bo‘lavermaydi.
Bo‘ylama kompensatsiya, kuchlanishi orttira
turib qabul qiluvchi
oxirida, kuchlanish tebranishini kam chegaralarda bo‘lishini ta’minlaydi.
Uni qo‘llash qisqa vaqtli va keskin o‘zgaruvchi yuklamalarda
qo‘llanilishi maqsadga muvofiq.
Bo‘ylama kompensatsiyada kodensatorlar nominal quvvati to‘la
foydalinmaydi, chunki liniyadan oqayotgan tok kvadratiga proporsional
o‘zgaradi. Tarmoqqa sig‘imni ketma-ket ulash zanjiridagi reaktiv
qarshilikni (tarmoqda va ta’minot transfomatorlarni), kamaytiradi, bu
ortishiga olib keladi. 1000 V gacha bo‘lgan iste’mol
qurilmalarda, bu
5
holat muhim ahamiyatga ega, chunki har doim ham qt tokiga yetarlicha
bardoshli o‘chirish apparatni tanlash imkoniga ega bo‘lmaydi.
Shu sababli ko‘pincha o‘rnatilgan transformatorlar birlik quvvatni
cheklashga to‘g‘ri keladi. Ko‘ndalang va bo‘ylama sig‘imli
kompensatsiya xususiyati ularni elektr ta’minot tizimlari sohalarida
qo‘llanilish farq qiladi. Bo‘ylama kompensatsiya rostlash usuli sifatida
va elektr tarmoqlarida keskin o‘zgaruvchi yuklamalarda kuchlanishning
stabillash uchun qo‘llaniladi. Ko‘ndalang kompensatsiya cosφ ni
ko‘tarish uchun va sanoat korxonalari elektr ta’minot
tizimlarida
kuchlanishni rostlash uchun qo‘llaniladi.
Dostları ilə paylaş: