Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi namangan muhandislik-qurilishi instituti iqtisodiyot va boshqaruv fakulteti shaxarsozlik va kommunal infratzulmani boshqarish kafedrasi

Binoning yerosti qismi montajining xususiyatlari. Binoning yer osti
qismini montaj qilish uchun binoning y e r usti qismini barpo etish uchun
loyihalashtirilgan pnevmog’ildirakli, avtomobilg’, gusenitsali kranlardan, kran-
nuleviklar va minorali kranlardan foydalanish mumkin.
Ishlarning asosiy xususiyatlari:
er ishlari bilan bog’lash – montaj qiluvchi kran yki kotlovanga tushiriladi va
uning uchun kiruvchi pandus quriladi yki kran uchun kotlovan chetida xarakatlanish
uchun y e tarlicha keng joy qoldiriladi;
tuproqni qayta to’kib to’ldirish va qatlam – qatlam bo’yicha zichlashtirishning
puxtaligi, chunki tuproqni qayta to’ldirish zonalarida ko’pincha joylashtiriladigan

---

---

41
kranosti yo’llarining mustaxkamligini kafolatlash zarur.

Agar binoning yer usti qismini montaj qilishda minorali krandan foydalanish
nazarda tutilgan bo’lsa, u bilan y e r osti qismini ham montaj qilish mumkin. Bu
holda kran osti yo’llari va kranning o’zini montaj qilishni poydevorlarni ytqizish
boshlangunga qadar tugallash zarur. Agar kotlovanning chuqurligi katta bo’lsa va
kranning kotlovan cheti bo’ylab harakatlanishda ynbag’irning mustahkamligi buzilishi
mumkin bo’lsa, u holda montaj ishlarini bir nuqtadan va strela qulochi uzunligida
olib borish maqsadga muvofiq. Bunda poydevor ystiqlari, yerto’la devorlari bloklari,
ustypma plitalari o’rnatiladi, gidroizolyatsiya qilinadi, qo’yinlarga qayta tuproq
tortiladi, yahni ynbag’irning (qiyalikning) buzilish havfini bartaraf etuvchi tiragich
devor shakllantiriladi.
6- 
ma’ruza. ZAVODDA TAYYoRLANGAN 
KONSTRUKTSIYaLARDAN BINO VA INSHOOTLARNI BARPO 
ETISH TEXNOLOGIYaLARI 

Ma’ruza rejasi: 
1. Katta oraliqli bino va inshootlarni montaj usullari.Umumiy .qoidalar.
2. Katta oraliqli binolar montajini o’ziga xosligi. Karkas elementlarini o’rnatish ketma-
ketligi.
3. Vaqtinchalik tayanch va so’rilardan foydalanish. Inshootlarni doimiy tayanchlarga
ko’chirish usullari.
4. Montaj usullarini va ishlarni birgalikda olib borishni tanlash.