Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi namangan muhandislik-qurilishi instituti iqtisodiyot va boshqaruv fakulteti shaxarsozlik va kommunal infratzulmani boshqarish kafedrasi

2. 
Sanoat va fuqaro binolari uchun nolg’ tsikli ishlari 

Qurilish maydonini o’zlashtirish jaraynida dastlab uni vertikal rejalash

bo’yicha ishlar bajarilishi, vaqtinchalik yo’llar qurilishi yki doimiy yo’llar uchun
monolit temir beton asoslar qurilishi, transformator podstantsiyasi montaj qilinishi
kerak.
Nolg’ tsiklidagi ishlar tarkibiga quyidagilar kiradi:
• kotlovanni kavlab, asosini fundament (poydevor) uchun tozalash;
• suvni chiqarish va suv satxini kamaytirish;
• binoning yerosti qismini montaj qilish uchun tayyrgarlik ishlari – o’ziyurar
kran uchun kuchaytirilgan asosni qurish;
• kovlangan kotlovanda poydevorlar o’qlarini rejalash;
• binoning yerosti qismini, shu jumladan poydevorni, poydevor to’sinlarini,
yerto’la devorlarini montaj qilish;
• vodoprovod, kanalizatsiya, gazoprovod, issiqlik tarmog’i, suv oqib
chiqishi,
drenaj
kanalizatsiyasi,
telefon
va
elektrokabellarning
yerosti
kommunikatsiyalarini o’tkazish;
• pol qurish uchun betonli asosni tayyrlash;
• binoning y e rosti qismi ustidan oraypmani montaj qilish;
• poydevorlar va y e rto’la devorlarini gidroizolyatsiyalash;
• quyinlarga gruntni zichlashtirib qayta tukish;
• binoning yer ustki qismini montaj qilishga tayyrgarlik ishlari – kranosti
yo’llarini kuchaytirilgan asosga o’rnatish va minorali kranni montaj qilish.
Nolg’ tsikli ishlari gruntga ishlov berish texnologiyalariga va yer

---

---

38
inshootlarining turli xildagi, shakldagi va kunduzgi sirtga nisbatan joylashgan turlariga

asoslanadi. Mazkur darslikda bu texnologiyalar mufassal ko’rib chiqilmaydi,
chunki u avvalgi ―Qurilish jaraynlari texnologiyasi‖ kursida ancha katta hajmni
egallaydi.
Binoning yer osti qismi unga zarur barcha kirishlar bilan barpo etilganda,
binoning y e r ustki qismini ortiqcha kavlashlarsiz qurishni va uni foydalanishga
topshirishni tahminlanganida nolg’ tsikli ishlari tugallangan hisoblanadi. Nolg’
ishlarning qiymati o’rtacha qurilishning umumiy qiymatining 20 % gacha qismini,
mehnat sarflari esa umumiy mehnat harajatlarining 30 % gachasini tashkil etadi.