1 / 3
33866 - Ölü İçin Gözyaşı Dökerek Ağlamak, Ölüye Azap Nedeni olur Mu?
Soru
Ölü için gözyaşı dökerek ağlamak (ölümden) bir süre sonra olsa bile ölüye azap nedeni olur mu?
Detaylı cevap
Allah’a hamd olsun.
Nebi sallallahu aleyhi ve sellem’den ölünün, ailesinin kendisine bu ağlamasından dolayı azap
göreceğini ifade eden Müslim’in
Sahîh’inde 927’de tahriç ettiği şu
hadisten daha fazla rivayet
gelmiştir: İbn Ömer hadisine göre Hafsa Ömer’e radıyallahu anhu için ağlamıştı. Ömer ona: “Yavaş
ol kızcağızım. Sen Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in:
"Muhakkak ölüye yakınlarının
kendisi için ağlaması sebebi ile azab edilir" buyurduğunu bilmiyor musun?” dedi.”
Aynı şekilde Nebi sallallahu aleyhi ve sellem’den onun ölünün yanında birden çok hadisede
ağladığı sabit olmuştur. O hadiselerden biri Buhari’de 2/105’de ve Müslim’de 76/7’de
geçen Enes
radıyallahu anh’tan gelen hadise göre onun sallallahu aleyhi ve sellem’in, oğlu İbrahim’in ölümü
sırasında ağlamış olmasıdır. Aynı şekilde Nebi sallallahu aleyhi ve sellem; Buhari’de 1258’de geçen
Enes radıyallahu anh’tan gelen hadise göre kızlarından birinin defni sırasında ağlamıştır.
Yine Nebi
sallallahu aleyhi ve sellem Buhari’de 1284’te Müslim’de 923’te geçen Usame bin Zeyd radıyallahu
anhuma hadisine göre torunlarından birinin vefatı sırasında ağlamıştır.
Eğer denilirse ki: Ağlamayı yasaklayan bu hadislerle bunu mübah kılan diğer hadislerin arasını nasıl
bağdaştıracağız?
Cevap: Buhari’nin 7377’de Müslim’in 923’te rivayet ettiği şu hadiste Nebi
sallallahu aleyhi ve
2 / 3
sellem bunu açıklamıştır: Usame bin Zeyd’den rivayet edilmiştir: “Nebi sallallahu aleyhi ve
sellem’in kızlarından birinin oğlu vefat etmişti. Allah Resulü'nün gözleri yaş dolunca Sa'd bin Ubade
ona: “Bu ne ey Allah'ın Resulü?” dedi. O:
"Bu Allah'ın kullarının kalplerinde yarattığı bir
rahmettir ve şüphesiz Allah kulları arasında merhametli olanlara merhamet buyurur"
dedi.”
Nevevî rahimehullah şöyle der: Yani Sa’d her türlü ağlamanın
haram olduğunu, gözün
yaşarmasının dahi haram olduğunu zannetmişti. Ayrıca Nebi sallallahu aleyhi ve sellem'in
unuttuğunu düşünerek ona hatırlatınca, Nebi sallallahu aleyhi ve sellem de ona sadece ağlayıp
gözyaşı dökmenin haram olmadığını, mekruh da olmadığını aksine bir rahmet ve bir fazilet
olduğunu, haram olanın
feryad edip ağlamak, ağıt yakmak ve bunlarla birlikteki ağlamak ya da
sadece bunların birisi ile birlikte ağlamak olduğunu Nebi sallallahu aleyhi ve sellem şu hadisteki
şekliyle bildirdi:
"Şüphesiz Allah gözün yaş akıtması sebebi ile de kalbin üzülmesinden
dolayı da azaplandırmaz ama bundan dolayı azaplandırır ya da merhamet eder." Bu
arada diline işaret buyurdu.”
el-Fetevâ, 24/380’de geçtiğine göre Şeyhulislam İbn Teymiyye’ye anne ve kardeşlerin ölüye
ağlamalarında bir beis olup olmadığına dair soruldu. O rahimehullah şöyle cevapladı: “Gözün
yaşarması ve gönlün hüzünlenmesine gelince… Bunda bir sakınca yoktur. Ancak feyrad ü figan
etmek ve ağıt yakmaktan ise nehyedilmiştir.”
Ölüye ağlama hususuna gelince… Velev ki bir süre geçtikten sonra bile
olsa bu hususta bir mahzur
yoktur. Beraberinde feryad ü figan etmeyi ya da ağıt yakmayı yahut Allah teala’nın kaderine karşı
öfkelenmeyi beraberinde bulundurmaması şartıyla.
Müslim 976’da Ebu Hureyre radıyallahu anhu’dan şöyle dediğini rivayet etmiştir: “Nebi sallallahu
aleyhi ve sellem annesinin kabrini ziyaret etti. Sonra ağladı ve beraberindekileri de ağlattı. Sonra
dedi ki:
“Rabbimden ona istiğfarda bulunmam hususunda izin istedim bana izin
