Operatsion tizimlar «Informatika va Axborot texnologiyalari»

Axborot panelining tarkibi: 
Axborot panelining o‘rtasiga "Info" qatori chiqariladi. Panelda quyidagi ma’lumotlar aks
ettiriladi: 
• kompyuter tezkor xotirasining baytlardagi (...Bytes Memory) sig‘imi; 
• tezkor xotiraning baytlardagi (...Bytes Free) bo‘sh miqdori; 
• joriy diskning baytlardagi (...bytes on drive...) sig‘imi; 
• joriy diskdagi bo‘sh joylarning (...bytes free on drive...) miqdori; 
• Norton Commanderning boshqa panelida chiqarilgan katalogdagi fayllarning soni va

---

Opratsion tizimlari 
41 
baytlardagi (...Files use... Bytes in ...) umumiy o‘lchami; 
• joriy diskning (volume label) belgisi; 
• joriy diskning seriya raqami (serial number). 
Axborot panelining pastida dirinfo faylning mazmuni chiqaradi, agar katalogda bunday 
nomli fayl bo‘lmasa, unda No dirinfo file in this directory (bu katalogda dirinfo fayli yo‘q)
xabari chiqariladi. 
Dirinfo fayli. Qoida tariqasida dirinfodagi bu fayl joylashgan katalogning nimaga 
mo‘ljallanganligi haqida axborot yoziladi. Dirinfo faylini kompyuterga qo‘shib ishlangan Norton 
Commander muharriri yordamida tahrir qilishi mumkin. Buning uchun Tab tugmachasi
yordamida axborot paneliga o‘tish va F4 (Edit) tugmachasini bosish kerak. Dirinfo faylini
istalgan matn muharriri bilan ham tahrir qilish mumkin. 
Funksional tugmachalarni ishlatish 
Norton Commander ekranining quyi qismiga funksional tugmachalarning ma’nolari haqida 
eslatmani chiqaradi (1-rasmga qarang). 
Quyida ular nimaga mo‘ljallangani (vazifalari) bayon qilinadi: 
F1-Yordam 
- tugmachalarining Norton Commander bilan ishlaganda nimaga 
mo‘ljallanganligi, qaysi vazifani bajarishi haqidagi qisqacha axborot; 
F2-Chaqiriq - foydalanuvchi bergan ro‘yxatda (foydala-nuvchining menyusida; quyiga qa-
rang) ko‘rsatilgan buyruqlarni ishga tushirish; 
F3-O‘qish - faylni ko‘rib chiqish. Turli xildagi matn muharrirlari yordamida tayyorlangan 
matn fayllari, hujjatlar, grafik fayllar, arxiv fayllari va jadval protsessorlarining jadvallarini,
masalan, Microsoft Word, Dbase va Lotus 1-2-3 fayllarini ko‘rib chiqish mumkin; 
F4-To‘g‘rilash - faylni tahrir qilish. Tahrir qilish uchun kompyuterda berilgan Norton 
Commander muharriri yoki foydalanuvchi ko‘rsatgan istalgan boshqa muharrir ishlatilishi
mumkin; 
F5-Nusxa - fayldan nusxa olish. Ekranning o‘rtasida faylning nusxasini qaerga ko‘chirish 
haqida so‘rov paydo bo‘ladi. Faylning sukut saqlashida, to‘g‘riroqi agar so‘rovga fayl sukut
bilan javob qaytarsa, nusxa boshqa panelda tasvirlangan katalogga ko‘chiriladi. Katalogning 
boshqa nomini ham, aniqrog‘i esa boshqa katalogning nomini ham terish mumkin. So‘ngra 
nusxa olish uchun Enter tugmachasini, buyruqni bekor qilish uchun esa "Esc" tugmachasini
bosish kerak;