O'quv qo'llanma

Axborotlarni tashkiliy himoyalash elementlari
Himoyalash texnologiyasi personalni tashkilotning qimmatli axborotlarini 
himoyalash qoidalariga rioya qilishga undovchi boshqarish va cheklash xarakteriga 
ega boMgan chora-tadbirlami o ‘z ichiga oladi.
Tashkiliy himoyalash elementi boshka barcha elementlami yagona tizimga 
bog‘lovchi 
omil 
bo'lib 
hisoblanadi. 
Ko‘pchilik 
m utaxassislaming 
fikricha, 
axborotlarni himoyalash tizimlari tarkibida tashkiliy himoyalash 50— 60 
%
ni tashkil 
qiladi. 
Bu 
hoi 
ko‘p 
omillarga 
bog'liq, jum ladan, 
axborotlarni 
tashkiliy
14

---

himoyalashning asosiy tomoni amalda himoyalashning printsipi va usullarini 
bajaruvchi personalni tanlash, joylashtirish va urgatish hisoblanadi.
Axbortlami himoyalashning tashkiliy chora - tadbirlari tashkilot xavfsizligi 
xizmatining m e’yoriy uslubiy hujjatlarida o ‘z aksini topadi. Shu munosabat bilan 
ko‘p hollarda yuqorida ko‘rilgan tizim elementlarining yagona nomi — axborotni 
tashkiliy - huquqiy himoyalash elementini ishlatadilar.
Axborotlami muhandis - texnik himoyalash elementi — texnik vositalar 
kompleksi yordamida hudud, bino va qurilmalami quriqlashni tashkil qilish hamda 
texnik tekshirish vositalariga karshi sust va faol kurash uchun muljallangan. Texnik 
himoyalash vositalarining narxi baland bo'lsada. axborot tizimini himoyalashda bu 
element muhim ahamiyatga ega.
Axborotni himoyalashning dasturiy - matematik elementi kompyuter, lokal 
tarmoq va turli axborot tizimlarida qayta ishlanadigan va saqlanadigan qimmatli 
axborotlami himoyalash uchun moMjallangan.
Nazorat savollari
1. Kompyuter tarmoqlarida axborotni himoyalash deganda nimani tushunasiz?
2. Axborot xavfsizligining fizikaviy texnik vositalar haqida maMumot bering.
3. Axborotlami himoyalashda dasturiy vositalar haqida maMumot bering.
4. Axborotlaming ruxsatsiz chetga chiqib ketish yoMlari haqida maMumot 
bering.
5. Axborotlami himoyalashda dasturiy vositalar haqida maMumot bering.
6. Avtomatlashtirilgan axborot tizimlarida himoyalash zaruriyati haqida 
maMumot bering.
7. Axborotni himoyalash tizimi haqida maMumot bering.
8. Tashkilotlardagi axborotlami himoyalash tushunchasi haqida maMumot 
bering.
9. Himoyalash tizimining kompleksliligi haqida maMumot bering.
10. Axborotlami tashkiliy himoyalash elementlari haqida maMumot bering.