O'quv qo'llanma

axborotni
himoyalash tizimi 
deyiladi.
Axborot egalari xamda vakolatli davlat organlari shaxsan axborotning 
kimmatliligi. uning yukotilishidan keladigan zarar va himoyalash mexanizmining 
narxidan kelib chikkan xolda axborotni himoyalashning zaruriy darajasi xamda 
tizimning turini, himoyalash usullar va vositalarini aniqlashlari zarur. Axborotning 
kimmatliligi va talab qilinadigan himoyaning ishonchliligi bir-biri bilan bevosita 
bogliq.
13

---

Himoyalash tizimi uzluksiz, rejali, markazlashtirilgan. maksadli. aniq, 
ishonchli, 
kompleksli, 
oson 
mukammallashtiriladigan 
va 
kurinishi 
tez 
o ‘zgartiriladigan bulishi kerak. U odatda barcha ekstremal sharoitlarda samarali 
bulishi zarur.
Tashkilotlardagi axborotlarni himoyalash
Axborot xajmi kichik boMgan tashkilotlarda axborotlarni himoyalashda oddiy 
usullami 
qo'llash 
maksadga muvofik va samaralidir. 
Masalan, ukiladigan 
kimmatboxo kogozlami va elektron hujjatlami aloxida guruxlarga ajratish va 
nikoblash, ushbu hujjatlar bilan ishlaydigan xodimni tayinlash va o ‘rgatish, binoni 
kuriklashni 
tashkil 
etish, xizmatchilarga kimmatli 
axborotlarni tarkatmaslik 
majburiyatini yuklash, tashkaridan keluvchilar ustidan nazorat kilish, kompyutemi 
himoyalashning eng oddiy usullarini kullash va xokazo. Odatda, himoyalashning eng 
oddiy usullarini kullash sezilarli samara beradi.
Murakkab tarkibli, kup sonli avtomatlashtirilgan axborot tizimi va axborot 
xajmi katga boMgan tashkilotlarda axborotni himoyalash uchun himoyalashning 
majmuali tizimi tashkil qilinadi. Lekin ushbu usul xamda himoyalashning oddiy 
usullari xizmatchilaming ishiga xaddan tashkari xalakit bermasligi kerak.
Himoyalash tizimining kompleksliligi
Himoya tizimining kompleksliligiga unda xukukiy, tashkiliy, muhandis -
texnik va dasturiy - matematik elementlaming mavjudligi bilan erishiladi. Elementlar 
nisbati va ulaming mazmuni tashkilotlaming axborotni himoyalash tizimining o ‘ziga 
xosligini va uning takrorlanmasligini hamda buzish qiyinligini ta’minlaydi.
Aniq tizimni ko‘p turli elementlardan iborat, deb tasavvur qilish mumkin. 
Tizim elementlarining mazmuni nafaqat uning uziga xosligini, balki axborotning 
qimmatliligini va tizimning qiymatini hisobga olgan holda belgilangan himoya 
darajasini aniqlaydi.
Axborotni huquqiy himoyalash elementi himoyalash choralarining haqli 
ekanligi m a’nosida tashkilot va davlatlaming uzaro munosabatlarini yuridik 
mustahkamlash xamla personalning tashkilot qimmatli axborotini himoyalash 
tartibiga rioya qilishi va ushbu tartibni buzilishida javobgarligi tasavvur qilinadi.