O‗quv-uslubiy qo‗llanma

Bog‗lovchisiz qo‗shma gaplar quyidagi tartibda tahlil qilinadi: 
1.Ifoda maqsadiga ko‗ra turi. 
2.Bog‗lovchisiz qo‗shma gap qismlarini aniqlash. 
3.Bog‗lovchisiz qo‗shma gap tarkibidagi sodda gaplarni o‗zaro biriktiruvchi 
vositalar. 
4.Bog‗lovchisiz qo‗shma gap qismlarining o‗zaro semantik munosabati. 
5.Bog‗lovchisiz qo‗shma gaplarning turlari. 
6.Bog‗lovchisiz qo‗shma gaplarda tinish belgilar, ularning xarakteri va sxemasi. 
Tahlil namunasi 
Jinoyatchilarning qo„llaridan pichoq va oshpichoqlar yerga tushdi, qo„llari 
havoga ko„tarildi (S.Ayniy). 
 
Darak gap, ikki sodda gapdan tuzilgan, birinchi sodda gap – Jinoyatchilarning 
qo‗llaridan pichoq va oshpichoqlar yerga tushdi, ikkinchi sodda gap – Qo‗llari havoga 
ko‗tarildi. Sodda gaplar ohang vositasida birikkan, sanash ohangida, harakat va holat 
ketma-ket ro‗y berganini ko‗rsatadi, sanab ko‗rsatuvchi gaplardan tashkil topgan 
bog‗lovchisiz qo‗shma gap, o‗zaro vergul bilan ajratilgan. Birinchi qism yuqoriroq 
ohangda, ikkinchi qism undun pastroq ohangda aytiladi, o‗rtasida pauza bo‗ladi,
Sxemasi: 
, 
Topshiriq. Berilgan matndagi gaplarni tahlil qiling 
1. Vazira xonani yuvib, artib bo`lgan ham ediki, eshikdan Alibek kirib keldi.(P.Q.)
2. Shuning bilan birga, ularni, naqadar kuchli irodaga molik bo`lmasinlar, yana 
hissiyotlarga mag`lub ko`ramiz. (A.Qod.) 3. Ular shu holda o`tirishar ekan, ko`cha 
tarafdan uch-to`rt qayta gurs-gurs urildi. (A.Qod.) 4. Chiqsam, soch qo`ygan ingichka 
mo`ylovli bir yigit turibdi. (S.Ahm.) 5. Vaqt o`tgan sari Sherxonning qudrati ortib, 
Humoyunning ishi orqaga ketayotganday bo`lyapti.(P.Q.) 6. Hojimurod qalt-qalt titrar, 
qo`ynidagi bedana-lar pitirlardi.(S.Ahm.) 7. Saidiy haqiqatan talabalik vaqtida ko`p 
she‘rlar yozgan, bularning ko`pchiligi devoriy gazetalarda bosilgan... (A.Q.) 
1 
2 

---

44 
MUNDARIJA: 
1. Lingvistik tahlil haqida, uning turlari……………………………………..3 
2.