O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi metrologiya, standartlashtirish va sifatni boshqarish kasb-hunar kollejlari uchun o ‘quv q o ‘llanma Toshkent «ilm ziyo»


o ‘lchash yoki qarshiliklar magazini yordamida tekshirilayotgan



Yüklə 0,53 Mb.
səhifə58/162
tarix14.12.2023
ölçüsü0,53 Mb.
#178239
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   162
Ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi metrol-www.hozir.org

o ‘lchash yoki qarshiliklar magazini yordamida tekshirilayotgan
rezistorning qarshiligini topish (2.3-rasm).
50





Bunda «К» ni ikkala holatda (1, 2) qo‘yganda a 1= a 2 shart
bajarilishi kerak:
Mos kelish usuli — o ‘lchov bilan taqqoslash usulining turi.
O‘lchanayotgan kattalik bilan o ‘lchov orqali yaratilgan kattalikning
ayirmasini shkaladagi belgilar yoki davriy signallarni mos keltirish
orqali o ‘tkaziladigan o ‘lchash. Masalan, kalibr yordamida val
diametrini moslash.
Har bir tanlangan usul o ‘zining o ‘lchashni bajarish uslubiyatiga
ega bo‘lishi lozim. O‘lchashni bajarish uslubiyati deganda, ma’lum
usul bo‘yicha o ‘lchash natijalarini olish uchun belgilangan tadbir,
qoida va sharoitlar tushuniladi.
O‘lchashlar o ‘lchanadigan kattalikning o ‘lchash jarayonida
o ‘zgarish xarakteriga ko‘ra statik va dinamik o ‘lchashlarga ajratiladi.
Statik o ‘lchash deganda, qiymati o ‘lchash jarayoni mobaynida
o ‘zgarmaydigan kattalikni o ‘lchash tushuniladi. Bundan tashqari,
unga davriy o ‘zgaruvchan kattaliklarning turg‘un rejimidagi o ‘l-
chashlar ham kiradi. Masalan, o ‘zgaruvchan kattalikning ampli-
tuda, effektiv va boshqa qiymatlarini turg‘un rejimda o ‘lchash.
Dinamik o ‘lchashlarga qiymatlari o ‘lchash jarayonida o ‘zgarib
turadigan kattaliklarni o ‘lchashlar kiradi. Dinamik o ‘lchashga vaqt
bo‘yicha o ‘zgaradigan kattalikning oniy qiymatini o ‘lchash misol
bo‘la oladi.
Yuqorida ko‘rilgan o ‘lchash usullaridan tubdan farq qiluvchi
diskret o ‘lchash usuli ham mavjud. Diskret o ‘lchash usuli shundan
iboratki, unda vaqt bo‘yicha uzluksiz o ‘zgaradigan kattalik vaqt

Yüklə 0,53 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   162




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin