2 0 8
transport vositalari, uy-joy mulki, tashiladigan yuklar va boshqa
moddiy boyliklarni saqlash bilan bog‘liq manfaatlar; jismoniy yoki
yuridik shaxsning o‘z xatti-harakati bilan uning shaxsga zarar
keltirish fuqarolik mas’uliyati — mas’uliyatni sug‘urtalashda
sug‘urta obyektlari bo‘lib hisoblanadi. Riskni baholash maqsadida
sug‘urta obyekti sug‘urta kompaniyasining
mutaxassislari
tomonidan ekspertiza qilinishi mumkin.
Sug‘urta shartnomasi — ikki
tomonlama yozma ravishdagi
bitim bo‘lib, bunda sug‘urta kompaniyasi sug‘urta hodisasi tufayli
zarar ko‘rilganda sug‘urtalanuvchiga sug‘urta qoplamasi yoki
sug‘urta summasini to‘lash majburiyatini, sug‘urtalanuvchi esa
belgilangan muddatlarda sug‘urta mukofotini to‘lash majburiyatini
oladi. Sug‘urta shartnomasi tuzilganlik faktini tasdiqlash uchun
sug‘urtalovchi sug‘urtalanuvchiga sug‘urta polisi beradi. Sug‘urta
shartnomasini tuzishdagi asosiy, oddiy va qo‘shimcha shartlar
sug‘urta shartnomasining mazmunini tashkil etadi.
Sug‘urta — har xil noxush hodisalar ro‘y berishi natijasida
ko‘rilgan zararni qoplash hamda fuqarolarning hayotida tegishli
sug‘urta hodisalari ro‘y berganda ularga moddiy yordam ko‘rsatish
maqsadida tashkil etiladigan va undan foydalanish bilan bog‘liq
(maqsadli pul fondlari) iqtisodiy munosabatlar yig‘indisi. O‘tkazish
shartiga qarab, sug‘urta majburiy va ixtiyoriy bo‘ladi. Obyektiga ko‘ra,
mulkiy, shaxsiy va javobgarlik sug‘urtasiga bo‘linadi. Sug‘urtaning
asosini risk tashkil etadi. Sug‘urta — bu riskni taqsimlash usulidir.
Sug‘urtalanuvchi — qonun asosida yoki ikki tomonlama shartnoma
asosida sug‘urta kompaniyasi bilan fuqarolik-huquqiy munosabatlarga
kiruvchi yuridik yoki jismoniy shaxs. Sug‘urtalanuvchi uchinchi shaxs
foydasiga sug‘urta shartnomasini tuzishga haqli. Sug‘urtalanuvchi
sug‘urta mukofotini o‘z vaqtida to‘lashi shart. Sug‘urta shartnomasini
tuzish jarayonida sug‘urtalanuvchi sug‘urta obyektiga taalluqli bo‘lgan
barcha ma’lumotlarni sug‘urta kompaniyasiga ma’lum qilishi shart.
Dostları ilə paylaş: 
