O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi X. S h e n n a y e V, T. B a y m u r a t o V sug‘urta ishi

Sug‘urta majburiyatlari hajmi bo‘yicha O‘zbekistonda sug‘urta
faoliyatining rivojlanish ko‘rsatkichlari (%)
1999—2003-yy.
0
20
40
60
80
100
1999
2000
2001
2002
2003
Yillar
Sug‘urta tarmoqlari
1999 2000
2001 2002
2003
Ixtiyoriy shaxsiy sug‘urta
5,2
,
5,2
5,5
,
Ixtiyoriy mol-mulk sug‘urtasi
,
,
83,3 63,0 80,9
Ixtiyoriy javobgarlik sug‘urtasi
4,1 10,9 1,8 3,8 2,6
Majburiy sug‘urta
41,9 41,5 9,7 17,7 7,5
Manba:
O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi ma’lumotlari asosida
ishlab chiqilgan.

---

7 2
tadqiqot davomida aniqlandi. Mazkur sug‘urta shaklining o‘rni

asta-sekinlik bilan kamayib borayotganligi kuzatildi. Bu — ijobiy
holatdir.
Mamlakatimizda faoliyat ko‘rsatayotgan sug‘urta tashkilotlari
tomonidan sug‘urta shakllari bo‘yicha zimmalariga olgan
majburiyatlari hajmida (8-diagramma) asosan ixtiyoriy sug‘urta
yetakchilikka egadir. 1999—2003-yillar bo‘yicha sug‘urtaning bu
shakli zimmasiga jami olingan majburiyatlar hajmining mos
ravishda 58,1; 58,5; 90,3; 82,3; 92,5 foiz ulushlari to‘g‘ri kelganligi
shundan dalolat beradi.
Shu o‘rinda, majburiy sug‘urta bo‘yicha majburiyatlar hajmining
kamayishi erkin bozor munosabatlari sharoitida ixtiyoriy sug‘urtaning
o‘rni ortib borayotganligi bilan izohlanadi.Bu ko‘rsatkichlarni
ixtiyoriy mol-mulk sug‘urta misolida tahlil qiladigan bo‘lsak, jami
shartnomalar soniga nisbatan uning ulushi uchinchi o‘rinda bo‘lgan
bo‘lsa, sug‘urta tashkilotlari tomonidan 1999—2003-yillarda
jamlangan jami sug‘urta mukofotlari summasining o‘rtacha 62,6,
barcha to‘langan qoplamalar hajmining o‘rtacha 53,1 foizi uning
hissasiga to‘g‘ri kelgan. Bu ko‘rsatkichlar ixtiyoriy shaxsiy sug‘urta,
ixtiyoriy javobgarlik sug‘urtasi bo‘yicha ancha pastdir.
9-diagramma